بی خوابی و لرزش بدن نشانه چیست؟ + درمان

وقتی صحبت از خواب می‌شود، به نظر می‌رسد که تقریباً همه در یکی از این دو دسته قرار می‌گیرند. در یک دسته افرادی هستند که قبل از اینکه سرشان به بالش برخورد کند به خواب می‌روند، تمام شب را به راحتی می‌خوابند و با احساس سرزندگی از خواب بیدار می‌شوند و در دیگری افرادی هستند که از طیف گسترده‌ای از مشکلات خواب رنج می‌برند، در این مقاله قرار است راجع به علت لرز ناگهانی بدن در خواب بحث کنیم و به افراد دسته دوم کمک نماییم.

لرزش در شب نشانه چیست؟

Polysomnographic studies have shown that tremor usually appears in stage 1 or 2 of NREM sleep, after arousals, and during sleep stage transitions.

بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده از مطالعات پلی‌سومنوگرافیک، لرزش‌های بدنی معمولاً در مراحل آغازین خواب غیر REM، یعنی مرحله یک یا دو، پدیدار می‌شوند؛ این لرزش‌ها اغلب پس از بیداری‌های گذرا یا در هنگام جابه‌جایی بین مراحل خواب رخ می‌دهند. MedLink Neurology

اختلالات خواب بسیار رایج هستند، از وحشت‌های شبانه گرفته تا فلج خواب فوق العاده ترسناک، انواع مختلفی از اختلالات خواب وجود دارد. طبق گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)  که توسط HealthCommunities.com گزارش شده است، حدود 40 میلیون نفر در ایالات متحده سالانه از اختلالات خواب مزمن و طولانی مدت رنج می‌برند.

در این مقاله، ما لرزش شبانه را مورد بحث قرار می‌دهیم، یک مشکل خواب که مشخصه آن حرکات تکان‌خوردن یا تکان دادن است. اگرچه این لرزش‌های بدن می‌تواند برای شما یا همسرتان آزاردهنده باشد، اما لزوما مضر نیستند. در بیشتر موارد، تکان دادن هنگام خواب فقط نتیجه کار اضافی مغز شما در هنگام خوابیدن است.

انجمن خواب آمریکا لرزش شبانه را که از نظر علمی به عنوان میوکلونوس خواب معرفی می‌کند، یعنی انقباض مختصر ماهیچه‌ها که در هنگام خواب رخ می‌دهد و می‌تواند به صورت جداگانه یا گروهی و همچنین به صورت متوالی یا تصادفی رخ دهد. این حرکات تکان‌دهنده یا انقباض می‌تواند قسمت خاصی از بدن مانند لب‌ها، چشم‌ها، دست‌ها و پاها را تحت تاثیر قرار دهد. میوکلونوس می‌تواند به صورت یک تکان ساده ظاهر شود.

علت لرزش بدن در خواب چیست؟

لرزش شبانه بیماری نیست. بلکه به عنوان نشانه‌ای از یک مشکل اساسی رخ می‌دهد. شرایط مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به لرزش شبانه شود. دانشگاه سلامت نیوز نشان می‌دهد که سندرم پای بی‌قرار و سندرمی مشابه به نام اختلال حرکت دوره‌ای اندام، دو عامل اصلی لرزش شبانه در بزرگسالان هستند. برای آشنایی بیشتر با این دو اختلال، همراه با سایر علل این لرزش، ادامه مطلب را بخوانید، شاید بتوانید علت لرز ناگهانی بدن در خواب خود را پیدا کنید:

1- سندرم پای بی قرار

سندرم پای بی قرار اختلالی است که باعث ایجاد حس‌هایی در اندام تحتانی می‌شود که افراد مبتلا را مجبور به حرکت مداوم پاهای خود می‌کند. به گفته NINDS، افراد مبتلا به RLS تمایل غیر قابل مقاومتی برای حرکت احساس می‌‌کنند، که با احساسات ناراحت کننده در اندام تحتانی آنها همراه است.

2- اختلال حرکتی دوره‌ای اندام

بنیاد ملی خواب اختلال حرکتی دوره‌ای اندام (PLMD) را به عنوان حرکات تکراری، معمولاً در اندام تحتانی، که تقریباً هر 20 تا 40 ثانیه یک بار رخ می‌دهد توصیف می‌کند. در اختلال حرکت دوره‌ای اندام، ممکن است این حرکات را به صورت انقباضات مختصر عضلانی، حرکات تکان دهنده یا خم شدن پاها به سمت بالا تشخیص دهید. این حالت می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

3- آپنه خواب

بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب، وضعیتی که در آن تنفس طبیعی به طور مکرر برای دوره‌های کوتاهی قطع می‌شود، اغلب از تکان‌ها و پرش‌های میوکلونیک رنج می‌برند. این حرکات اغلب مستقیماً با دوره‌های آپنه مرتبط هستند.

4- بیماری شریان محیطی (PAD)

با توجه به گفته انجمن قلب آمریکا، بیماری شریان محیطی (PAD) باریک شدن شریان‌های محیطی در پاها، معده، بازوها و سر معمولاً در شریان‌های ساق پا است. وقتی اندام‌های شما جریان خون کافی دریافت نمی‌کند، می‌تواند باعث بی‌حسی، ضعف و اسپاسم شود.

5- اختلال رفتاری REM

طبق گفته کلینیک مایو، اختلال رفتار خواب با حرکات سریع چشم  (REM) باعث می‌شود که شما از طریق حرکات و صداهای اسپاستیک اندام‌ها به صورت فیزیکی رویاها را اجرا کنید. با این اختلال، لرزیدن، انقباض و مشت زدن می‌تواند در پاسخ به رویاهای ترسناک و پر از عمل رخ دهد. برخی از افراد حتی برای قدم زدن در خواب بلند می‌شوند!

6_ تنظیم دمای بدن

تغییرات دمایی در محیط باعث واکنش‌های فیزیولوژیکی مختلف بدن می‌شوند. اگر دمای محیط سرد باشد، احتمال اینکه بدن به‌صورت خودکار واکنش‌هایی مثل لرزش نشان دهد، وجود دارد. این لرزش به‌واسطه انقباضات عضلانی به‌وجود می‌آید و باعث تولید گرما در بدن می‌شود.

در واقع، لرزیدن بدن نوعی مکانیسم طبیعی برای مقابله با سرمای محیط است. بدن در محیط‌های گرم نیز از طریق عرق کردن یا دیگر مکانیسم‌های تنظیمی، دمای خود را پایین نگه می‌دارد.

7_ پاسخ به استرس یا اضطراب:

مغز و سیستم عصبی مرکزی در زمان خواب هم فعال هستند و حتی می‌توانند نسبت به استرس و اضطراب روزانه واکنش نشان دهند. بدن شما این واکنش‌ها را در طول خواب به‌صورت تغییرات فیزیولوژیکی از جمله لرزش تجربه می‌کند.

در واقع، در طول دوره خواب به‌خصوص فاز REM، مغز به‌شدت فعال است و اگر دچار مشکلات اضطرابی باشید، احتمال اینکه بدن‌تان در طول خواب به آن‌ها واکنش نشان دهد، وجود دارد.

اگر لرزش بدن شما ناشی از استرس است، پیشنهاد می‌دهیم حتماً سری به مقاله رفع استرس بزنید و با استفاده از تکنیک‌های کاربردی این مقاله، استرس‌تان را به حداقل برسانید.

8_ کاهش قند خون

یک علت لرز ناگهانی بدن در خواب می‌تواند کاهش سطح قند خون یا هیپوگلیسمی باشد. با پایین آمدن سطح غیرطبیعی گلوکز خون، بدن به‌طور طبیعی برای جبران این وضعیت تلاش می‌کند. بدن در این حالت با آزاد کردن هورمون‌هایی مثل آدرنالین، به کاهش قند خون واکنش نشان می‌دهد. این هورمون‌ها، ضربان قلب را بالا می‌برند، تعریق و لرزش به‌همراه دارند و باعث علائم فیزیکی دیگر می‌شوند

این مشکل به‌خصوص دامن‌گیر افراد مبتلا به دیابت می‌شود که ممکن است سطح قند خون آن‌ها در شب کاهش پیدا کند.

9_ روند تنظیمات عصبی-عضلانی در خواب

در مراحل مختلف خواب، به‌خصوص خواب عمیق و REM، مغز و سیستم عصبی بدن سیگنال‌هایی به عضلات ارسال می‌کنند. این سیگنال‌ها می‌توانند باعث انقباضات عضلانی یا حرکات غیرارادی شوند. گاهی اوقات این انقباضات خود را شبیه به لرزش‌های بدن نشان می‌دهند. این فرآیند بخشی از مکانیزم‌های طبیعی تنظیم بدن است که باعث حفظ فعالیت‌های حیاتی مثل گردش خون یا تنفس می‌شود.

10_ پاسخ به درد

درد یا ناراحتی‌های جسمی که فرد در حین خواب آن‌ها را تحمل می‌کند نیز می‌توانند مهم‌ترین علت لرز ناگهانی بدن در خواب باشند. این دردها معمولاً به‌دلیل بیماری‌های مزمن، آسیب‌های جزئی یا مشکلات عضلانی به‌وجود می‌آیند و گاهی حتی فرد از وجود آن‌ها اطلاعی ندارد. در این حالت، مغز تلاش می‌کند تا به‌صورت ناخودآگاه به درد واکنش نشان دهد؛ پس با تحریک عضلات و سیستم عصبی بدن، پاسخ‌هایی مثل لرزش یا تکان‌های غیرارادی نشان می‌دهد. این واکنش‌ها را می‌توان نوعی روش طبیعی دفاعی نسبت به مشکل یا ناراحتی بدن به‌شمار آورد.

راه‌های درمان لرزش بدن در خواب

با تشخیص علت لرز ناگهانی بدن در خواب، پیشنهاد می‌دهیم که از این راهکارها برای درمان استفاده کنید:

1. بیوفیدبک: در این روش، از دستگاه‌های مخصوص برای کنترل علائم فیزیولوژیکی بدن مثل ضربان قلب یا تنفس استفاده می‌شود. با نظارت بر علائم فیزیولوژیکی، بهتر می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید و لرزش بدن‌تان را کاهش دهید.
2. تزریق بوتاکس: اگر لرزش به‌دلیل اختلالات عصبی باشد، تزریق بوتاکس می‌تواند به کاهش انقباضات عضلانی و لرزش کمک کند. این روش را برای لرزش‌های شدید پیشنهاد می‌دهیم.
3. تحریک مغناطیسی مغز (TMS): در این روش، از طریق امواج مغناطیسی، بخش‌های خاصی از مغز را تحریک می‌کنند تا عملکرد سیستم عصبی را بهبود ببخشند و لرزش‌های ناشی از این اختلالات را به حداقل برسانند.
4. استفاده از تکنیک درمان شناختی-رفتاری: درمان شناختی-رفتاری به فرد کمک می‌کند تا الگوهای تفکر منفی خود را بشناسد و با کنترل استرس و اضطراب، جلوی لرزش بدن را بگیرد.
5. رفع درد: شما ممکن است دچار درد علنی باشید که در این صورت باید حتماً به پزشک برای تشخیص علت درد مراجعه کنید. در این زمان، استفاده از تشک یا بالش مناسب می‌تواند تأثیرگذار باشد.

درمان فوری لرز با دارو

نوع دارو برای درمان فوری لرز در خواب به علت اصلی لرزش بدن بستگی دارد. در این جدول، انواع داروها برای دلایل مختلف لرز ناگهانی بدن در خواب را معرفی می‌کنیم:

نکته: قبل از مصرف دارو، حتماً باید از یک پزشک مشورت بگیرید. مصرف خودسرانه داروها می‌تواند عوارض جدی برایتان در پی داشته باشد.

درمان خانگی لرز بدن

در اینجا، برخی از بهترین درمان‌های خانگی برای لرز بدن را معرفی می‌کنیم:

1. آرامش عضلات: شما می‌توانید تمرینات آرام‌بخش عضلانی مثل یوگا یا کشش عضلات پیش از خواب را انجام دهید. این فعالیت‌های بدنی به شل شدن عضلات و پیشگیری از لرزش بدن کمک می‌کنند.
2. نوشیدن مایعات گرم: نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مثل چای زنجبیل یا بابونه با آرام‌سازی بدن می‌تواند به کاهش لرز کمک کند. این نوشیدنی‌ها، جریان خون و گرمای بدن را افزایش می‌دهند. راستی، ما یک مقاله با عنوان دمنوش ضد استرس داریم که در آن نوشیدنی‌های گرم بیشتری را معرفی می‌کنیم؛ پیشنهاد می‌دهیم سری به این مقاله بزنید.
3. تمرینات تنفسی: انجام تمرینات تنفسی می‌تواند به آرامش سیستم عصبی و کاهش لرزش‌های ناشی از استرس و اضطراب کمک کند. ۴ ثانیه از طریق بینی نفس عمیق بکشید، ۷ ثانیه نفس خود را نگه دارید و ۸ ثانیه با صدای ملایم و به‌صورت آرام بازدم کنید. برای اطلاع از تمرینات تنفسی بیشتر، به مقاله تنفس دیافراگمی سری بزنید.
4. استفاده از روغن‌های آرامش‌بخش: ماساژ بدن با روغن‌های آرامش‌بخش مثل روغن اسطوخودوس یا روغن نعناع باعث کاهش اضطراب و لرزش بدن می‌شود.
5. حمام آب گرم: حمام گرم باعث شل شدن عضلات و کاهش لرزش بدن می‌شود. در واقع، گرمای آب جریان خون و آرامش عضلانی را افزایش می‌دهد. این روش درمانی را برای لرزش ناشی از استرس یا سرما پیشنهاد می‌دهیم.
6. مصرف عصاره گیاهان آرامش‌بخش: عصاره‌های گیاهی مثل سنبل الطیب، اسطوخودوس یا والریان، به‌شکل چای یا کپسول، باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شوند و کاهش لرزش بدن را در پی دارند. این گیاهان با خواص آرامش‌بخش خود می‌توانند اثرات فوری داشته باشند.
7. تنظیم دمای محیط خواب: با متعادل نگه داشتن دمای اتاق می‌توانید جلوی لرزش‌های ناشی از سرما را بگیرید. استفاده از لحاف و لباس گرم نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.
8. مراقبت از تغذیه: بهتر است قبل از خواب، فقط وعده‌های غذایی سبک و کم‌چرب میل کنید تا جلوی نوسانات ناشی از قند خون و لرزش بدن را بگیرید.

لرزش شبانه بدن چه زمانی رخ می‌دهد؟

لرزش‌های شبانه می‌تواند در هر زمانی از شب اتفاق بیفتد، اما به نظر می‌رسد بیشتر لرزش‌های بی خطر (لرزش هایی که با مسائل پزشکی عمیق‌تری مرتبط نیستند) در زمانی که شما در حال خوابیدن هستید، رخ می‌دهند. NetWellness می‌گوید: «دلایل عادی تکان‌ها یا لرزش‌ها ممکن است هنگام شروع خواب، یا تکان‌های ناگهانی هنگام به خواب رفتن و حرکات دوره‌ای اندام باشد که معمولاً در یک سوم اول شب دیده می‌شود.»

با این حال، اگر در طول شب لرزش‌های شبانه را تجربه می‌کنید که به نظر می‌رسد بدتر می‌شود یا به سایر نقاط بدن شما سرایت می‌کند، ممکن است وقت آن رسیده باشد که با پزشک خود تماس بگیرید.

آیا باید در مورد لرزش شبانه با پزشک صحبت کنید؟

در بیشتر مواقع، لرزش شبانه بیشتر آزاردهنده است تا مضر. اما این بدان معنا نیست که مراجعه به پزشک باید دور از ذهن باشد. وقتی نوبت به لرزیدن در خواب می‌رسد، پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا اقدامات لازم را برای رفع مشکل بی خوابی و لرزش بدن و داشتن خواب بهتر در شب انجام دهید.

اگر با RLS یا PLMD سر و کار دارید، موسسه مدیریت خواب توضیح می‌دهد که داروهای مورد تایید FDA به تازگی برای کاهش علائم در بازار منتشر شده است. اگر آپنه خواب مقصر باشد، دستگاه تنفسی CPAP می‌تواند خواب شما را به طرز چشمگیری بهبود بخشد. اما اگر لرزش خواب شما به هیچ مشکل پزشکی دیگری مربوط نمی‌شود، ممکن است فقط لازم باشد اقداماتی را برای بهبود بهداشت کلی خواب خود انجام دهید.

آیا می‌توانید از بی خوابی و لرزش بدن جلوگیری کنید؟

اگر می‌خواهید از لرزش شبانه جلوگیری کنید، می‌توانید چند قدم اساسی برای بهبود خواب خود بردارید. به طور کلی، برای داشتن خواب بهتر، این اقدامات را دنبال کنید:

• به گفته Livestrong از خوردن و یا نوشیدن بیش از حد درست قبل از خواب (به ویژه الکل و کافئین) خودداری کنید، زیرا اینها می‌توانند باعث لرزش بدن بی ضرر و در عین حال آزاردهنده شوند.
• یک محیط خواب تمیز و آرام ایجاد کنید.
• برای سوزاندن انرژی اضافی به طور منظم ورزش کنید.
• درست قبل از خواب از عواملی مانند تلویزیون یا اینترنت پرهیز کنید.
• هنگامی که به خواب می‌روید به موسیقی آرام یا مدیتیشن گوش دهید. می‌توانید از این مقاله کمک بگیرید: آموزش مدیتیشن قبل از خواب
• تا جایی که ممکن است یک برنامه خواب منظم را دنبال کنید. شما می‌توانید برای تنظیم این برنامه، سری به مقاله چطور بهتر بخوابیم؟ بزنید.
• اضطراب و استرس خود را کاهش دهید. راهکارهای عنوان شده در این مقاله می‌تواند به شما کمک کند: راهکارهای علمی رفع استرس

انجام این کارها می‌تواند به کاهش لرزش شبانه شما کمک کند. با این حال، برای پیشگیری کامل از آنها، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت اصلی مشکلتان را پیدا کنید.

لرزش بدن هنگام خواب در کودکان نشانه چیست؟

در اینجا، مهم‌ترین نشانه‌های لرزش بدنی هنگام خواب در کودکان را بررسی می‌کنیم

• ترس یا کابوس شبانه: ترس یا کابوس‌های شبانه باعث ایجاد لرزش‌های گذرا در کودکان می‌شوند. این لرزش‌ها طبیعی هستند و بعد از بیدار شدن کودک از خواب از بین می‌روند.
• بیماری‌های ویروسی یا عفونت: لرزش بدن کودکان هنگام خواب گاهی می‌تواند به‌واسطه تب ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی باشد. بعد از درمان، عفونت هم از بین می‌رود.
• ناراحتی‌های گوارشی یا درد شکم: مشکلات گوارشی مانند نفخ یا درد شکم می‌توانند باعث ناراحتی کودک در خواب و لرزش بدن او شوند. این مشکلات، سیستم عصبی خودکار را فعال می‌کنند و باعث تنش‌های عضلانی و لرزش‌های غیرارادی در خواب می‌شوند.
• مصرف داروهای خاص توسط مادر: مصرف برخی از داروهای خاص توسط مادر در دوران بارداری (مثل بنزودیازپین‌ها یا SSRIها)، می‌تواند تأثیرات جانبی بر سیستم عصبی کودک بگذارد.
• رشد سریع: تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در دوران بلوغ باعث می‌شود کودکان دچار لرزش‌های موقتی در خواب شوند. این لرزش‌ها معمولاً به خودی‌خود خوب می‌شوند.
• ضربه یا آسیب به سر: اگر کودک اخیراً در ناحیه سر دچار آسیبی شده است، احتمال اینکه لرزش بدن او به‌دلیل آسیب‌دیدگی به‌وجود آمده باشد، وجود دارد.

کلام آخر

به پایان مقاله علت لرز ناگهانی بدن در خواب رسیدیم امیدواریم مقاله برایتان مفید بوده باشد. منتظر شنیدن نظرات و تجربیات شما در بخش کامنت‌ها هستم.

منبع:

littlethings.com