وب‌سایت National Institutes of Health (NIH) گزارش می‌دهد که 1 تا 7 درصد از بزرگسالان مشکل کابوسهای هفتگی دارند. این کابوسها می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند و روی کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارند. راهکارهای مختلفی برای رهایی از کابوسها وجود دارد که یکی از بهترین آنها دارو خوردن است. شما با شناخت انواع داروی ضد کابوس شبانه و استفاده از آنها زیر نظر پزشک می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. ما در این مقاله درباره درمان دارویی خواب دیدن زیاد یا همان کابوسها صحبت کنیم.
قرص ضد کابوس چیست؟ داروی ضد کابوس چطور کار می‌کند؟
داروهای ضد کابوس با مهار یا تنظیم مسیرهای عصبی مرتبط با نورآدرنالین (ماده فعال‌کننده واکنش جنگ یا گریز در مغز یا بدن)، شدت واکنش ترس را کاهش می‌دهند. در واقع، داروهای ضد کابوس سیگنال‌های نورآدرنالین را کاهش می‌دهند، بنابراین، بار هیجانی خاطرات ترسناک کمتر می‌شود؛ در این حالت، محتوای کابوسها را ضعیف‌تر یا حتی بی‌اثر می‌کنید.
از آن‌جا که کابوسها معمولاً در فاز REM خواب نیز اتفاق می‌افتند، این داروها با تغییر نسبت REM به NREM، محیطی کم‌تحریک‌تر برای مغز به‌وجود می‌آورند.
نکته 1: توجه داشته باشید که مصرف این داروها فقط باید زیر نظر پزشک انجام باشد، در غیر این صورت عوارض جدی به‌همراه دارد.
نکته 2: شما در مورد توضیحات تکمیلی و علمی‌تر نیز می‌توانید از پزشک خود سوالاتی بپرسید؛ بنابراین، فقط به این توضیحات بسنده نکنید.
ویدیو: قرص خواب، مزایا و معایب!
- سخنران: نادیا انتخابی، روانشناس بالینی آرامیا
داروی ضد کابوس شبانه
|
جدول خلاصه انواع داروی ضد اضطراب شبانه |
|
| نام دارو | نحوه اثرگذاری |
| سرترالین | افزایش سروتونین، بهبود خلق‌وخو و بهبود کیفیت خواب |
| نورتریپتیلین | کاهش خواب REMو کاهش شدت کابوس |
| آلپرازولام | آرام‌سازی سیستم عصبی و بهبود کیفیت خواب |
| پرازوسین | کاهش نورآدرنالین و درمان کابوس در PTSD |
| زالپلون | تسریع شروع خواب و بهبود کیفیت خواب |
| تریازولام | فعال‌سازی GABA و تسییل خواب |
در این‌جا، انواع داروی ضد کابوس شبانه را که پزشک ممکن است برای مراجعین خود تجویز کند، دقیق‌تر بررسی میکنیم:
1_ سرترالین
سرترالین جزو دسته دارویی SSRI ضد افسردگی است که با افزایش سروتونین در بدن، بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب، می‌تواند کیفیت خواب را افزایش دهد؛ البته، در برخی افراد شاید باعث افزایش شدت کابوسها شود؛ بنابراین، باید آن را زیر نظر پزشک و با دوز مناسب مصرف کنید.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «قرص ضد استرس» داریم که در این مقاله درباره SSRIها بیشتر توضیح داده‌ایم.
2_ نورتریپتیلین
نورتریپتیلین جزو دسته دارویی ضد‌افسردگی سه‌حلقه‌ای (TCA) است که با کاهش REM می‌تواند شدت کابوسها را کم کند. این دارو به بهبود خلق‌وخو نیز کمک می‌کند.
3_ آلپرازولام
آلپرازولام جزو انواع بنزودیازپین است که با آرام‌سازی سیستم عصبی، به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. این دارو می‌تواند اضطراب قبل از خواب را نیز کاهش دهد.
البته باید در مصرف آلپرازولام محتاط باشید، چون خطر وابستگی دارد.
دوست دارید درباره بنزودیازپین‌ها بیشتر بدانید؟ به مقاله «قرص ضد اضطراب و دلشوره» سری بزنید.
4_ پرازوسین
پرازوسین جزو دسته دارویی آنتاگونیست α1 آدرنرژیک است که سیگنال‌های نورآدرنالین در مغز را کاهش می‌دهد و برای مشکل کابوس در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مناسب است.
5_ زالپلون
زالپلون جزو دسته دارویی داروی خواب‌آور غیر‌بنزودیازپینی (GABAergic) است که به خواب سریع‌تر کمک می‌کند و کیفیت خواب را افزایش می‌دهد؛ البته، این دارو به‌صورت مستقیم روی محتوای خواب تاثیر نمی‌گذارد.
6_ تریازولام
تریازولام جزو دسته دارویی بنزودیازپین‌ها است که با فعال‌سازی گیرنده‌های GABA در مغز به کاهش فعالیت عصبی کمک می‌کند و باعث تسهیل در خواب می‌شود.
مصرف این دارو در طولانی‌مدت معمولاً پیشنهاد نمی‌شود؛ چون خطر وابستگی و مشکلات حافظه دارد.
بهترین داروهای گیاهی ضد کابوس چه هستند؟
در این جدول تأثیرات انواع داروهای گیاهی مناسب ضد کابوس را بررسی میکنیم:
| نام گیاه | تأثیرات |
| اسطوخودوس | اسطوخودوس در طب سنتی برای داشتن خواب راحت‌تر و بهتر استفاده می‌شود.
اسطوخودوس باعث آرام‌شدن ذهن و بدن می‌شود تا با آرامش بیشتری به خواب بروید. شما می‌توانید از عطر این گیاه در بالش خود استفاده کنید. |
| درخت عرعر | برگ‌ها و توت‌های درخت عرعر برای رهایی از ترس بسیار مناسب هستند. شما می‌تواند برگ‌ها و توت‌های خشک و له‌شده این گیاه را در بالش خود استفاده کنید.
شما همچنین می‌توانید یک پنبه کوچک را به اسانس گیاه عرعر آغشته کنید و آن را در بالش خود قرار دهید. گیاه عرعر به‌خصوص برای کسانی که از یک تروما بهبود یافته‌اند، بسیار مناسب است و می‌تواند علاوه‌بر جلوگیری از کابوس، به رفع بی خوابی نیز کمک کند. |
| برگ بو | برگ بو که با نام لاتین “لائوروس نوبیلیس” یا Laurus nobilis شناخته می‌شود، داروی گیاهی تأثیرگذاری برای جلوگیری از افکار ناخواسته است.
شما می‌توانید برگ‌های خشک این گیاه را له و در بالش خود استفاده کنید؛ همچنین امکان آغشته‌کردن یک پنبه کوچک به اسانس برگ بو و استفاده از آن در بالش را دارید. |
| آویشن | آویشن نیز یکی از انواع داروی گیاهی ضد کابوس است که تأثیر زیادی در جلوگیری از کابوس دیدن دارد.
شما می‌توانید مانند روش‌های قبلی، کمی آویشن خشک له‌شده را در بالش خود استفاده کنید یا کمی از اسانس آن را به یک پنبه کوچک بزنید و پنبه را داخل بالش بگذارید. شاید اگر آویشن را با لیمو ترکیب کنید، عطر بهتری داشته باشد. |
| بابونه | شما می‌توانید از بابونه به‌عنوان دمنوش و یک داروی ضد کابوس شبانه استفاده کنید. این گیاه حاوی فلاونوئیدی به نام «آپیژنین» است. آپیژنین مانند «بنزودیازپین‌ها» در مغز عمل می‌کند و حکم نوعی داروی آرامش‌بخش را دارد. |
نکته: توجه کنید که این گیاهان دارویی صرفاً باعث آرامش بیشتر شما حین خواب می‌شوند و تأثیر خود را به‌مرور زمان می‌گذارند؛ بنابراین اگر از مشکل کابوسهای شبانه رنج می‌برید و به‌دنبال راه‌های درمانی سریع‌تر می‌گردید، توصیه میکنیم حتماً از یک روانپزشک کمک بگیرید.
آیا صرفا قرص‌ها درمان کابوس هستند؟
نه، همانطور که در مقاله درمان کابوس هم گفتم، منابع معتبر پزشکی برای درمان مشکلات مربوط به کابوس صرفا به داروی ضد کابوس شبانه اکتفا نمی‌کنند. در واقع در بسیاری از مواقع هم ممکن است انجام یک‌سری کارهایی که به نظر ساده می‌آیند، باعث درمان کابوس شما شوند. چه کارهایی؟
1_ مدیتیشن
همانطور که نادیا انتخابی، روانشناس آرامیا در ویدیو لایو هفته قبل اینستاگرام هم گفت، یکی از رایج‌ترین دلایل کابوس دیدن، احتمالا استرس و اضطراب است. حالا با توجه به تاثیر زیادی که مدیتیشن بر کاهش استرس دارد، می‌توانید از آن به عنوان یک داروی کابوس استفاده کنید. اگر نمی‌دانید مدیتیشن چیست، کافی است به یک گوشه آرام رفته و از صوت راهنمای پایین کمک بگیرید:
نکته: دوستان، مدیتیشن یک تمرین کاملا علمی است و از 70 سال قبل، تحقیقات علمی تاثیراتش را تایید کرده.
2_ عادات درست غذایی و خواب
رعایت نکاتی که در ادامه به طور خلاصه به آنها اشاره میکنم، ممکن است بتواند باعث کاهش کابوس و حتی درمان آن شود:
- بر سر یک ساعت خاص به رخت خواب رفته و سعی کنید حتما سر یک ساعت خاص، صبح‌ها بیدار شوید.
- تا جای ممکن از الکل و مواد مخدر دور باشید.
- اگر نمی‌توانید از استرس و اضطراب دور باشید، حداقل با تمرین‌های تنفسی و مدیتیشن تنش را تا حد زیادی کاهش بدهید.
- روزانه حداقل بین 7 الی 8 ساعت بخوابید.
- اگر داروی جدیدی زیر نظر پزشک مصرف می‌کنید، با پزشک در مورد عوارض آن صحبت کنید چراکه ممکن است کابوس دیدن‌تان به آن ربط داشته باشد.
- شب‌ها غذای سنگین نخورید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با قرص برای خواب ندیدن و انواع داروی ضد کابوس شبانه آشنا شدیم و چند درمان اصلی آن را هم بررسی کردیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
آزمون خواب رایگان همراه با پاسخ از روانشناس آرامیا
آزمون پایین کمتر از 3 دقیقه از زمان شما را می‌گیرد. به محض پاسخ به 10 سوالِ آزمون، نتیجه تست خواب به شما نمایش داده می‌شود و راهکارهایی از روانشناس بالینی آرامیا دریافت می‌کنید.
۱۵ پاسخ
رضا هستم. سلام. یعنی مدیتیشن واقعا به درمان کابوس کمک میکنه؟
سلام رضا جان. بله عزیزم، مطالعه های مختلفی این موضوع رو تایید کردند که مدیتیشن میتونه به درمان کابوس کمک کنه.
واقعا از دست کابوس خسته شدم ..
سارا جان پیشنهاد میکنم حتما مدیتیشن رو امتحان کنی.
سلام. شما تایید می‌کنید از دارو استفاده کنیم؟
سلام دوست عزیز. نه به هیچ عنوان استفاده از دارو رو ما توصیه نمیکنیم. باید برای این کار حتما پیش روانپزشک برید.
سلام.ممنون از مطالب مفید…
من ۲۲ ساله افسردگی دارم و تو زندگی خیلی استرس کشیدم(۲۲ساله هم دارو مصرف میکنم) دقیقا ۲۲ سال هم هست که کابوسهای بی سر و ته ولم نمیکنن تو خواب بین چند کار درگیر میشم و هیچ کدوم رو هم نمیتونم انجام بدم و تموم کنم طوری که خسته و باسردرد از خواب بلند میشم و طپش قلب می گیرم و دستهام کلا بی حس میشن…طوری اذیت میشم که دیگه ترس از خوابیدن دارم… لطفا راهنمایی کنین.
سلام
دوره از کابوس تا خواب آسوده رو بهتون پیشنهاد میدیم
این دوره به طور مختصر کابوس و خواب دیدن رو توضیح داده و تکنیک‌های درمانی رو هم مفصل‌تر آموزش داده
من خیلی خواب میبینمم.حتی اگ ۵ دقه چرت بزنم هم خواب میبینم.
در طول روز هم همش خسته ام.احساس میکنم اصن نخوابیدم.
سارا جان احتمالا استرس زیادی داری.
قبل خواب مدیتیشن و ورزش به کاهش این تنش کمک میکنه
سلام منم عین این بنده خدا هستم حالم خیلی بده بعضی وقتامیگم جاودو شدم از این وضع دیگه خسته شدم آنقدر خواب میبینم حالم خیلی بده میشه
باسلام.من پسر۳۳ ساله هستم.شبا وقتی میخوابم،خوابای وحشتناک زیاد میبینم،بطور خیلی خیلی خشن و آزار دهنده.یعنی هرنوع قرصی بگی سرخود خوردم،هر دارو گیاهی بگی رفتم،ولی نهایتا یه ذره خوابام کابوسش کمتر بشه.کسی میتونه کمکم کنه،جاش توی بهشته بخدا.
سلام،
مشکلی که دارید نشون‌دهنده یه چالش مهمه که نیاز به توجه دقیق داره. بهترین کار اینه که حتما به یه متخصص خواب یا روانشناس مراجعه کنید تا علت اصلی کابوس‌هاتون بررسی بشه. استرس و اضطراب معمولا از عوامل رایج کابوسهای شدید هستن، ولی ممکنه دلایل دیگه‌ای مثل اختلالات خواب هم دخیل باشن.
برای شروع، می‌تونید عادت‌هایی مثل مدیتیشن، تنفس عمیق یا گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش قبل از خواب رو امتحان کنید. تنظیم ساعت خواب و دوری از موبایل یا تلویزیون قبل خواب هم میتونه کمک‌کننده باشه.
اگه احساس می‌کنید تنها با این روش‌ها تغییری ایجاد نمی‌شه، مشاوره حرفه‌ای میتونه راه‌حل دقیق‌تری ارائه بده. امیدوارم خیلی زود خواب راحت و بدون کابوس رو تجربه کنید.
همینطور دوره کابوس رو هم پیشنهاد میکنیم تو آرامیا
من ۱۵ سالمه از وقتی امتحان ها و درس هام شروع شده هر شب کابوس های خیلی بدی میبینم ساعت خوابمم منظمه ولی حتی اگر دو الا سه دقیقه هم چرت بزنم باز کابوس یا خواب های چرتو پرت و در هم میبینم و این داره کلافم میکنه چیکار کنم🤕
دیدن کابوسهای مکرر در دوران استرس و فشار امتحانات امری شایع است و می‌تواند ناشی از اضطراب باشد. توصیه می‌شود:
مدیریت استرس: روش‌هایی مثل مدیتیشن، تنفس عمیق یا گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش قبل از خواب را امتحان کنید.
دوری از صفحه‌نمایش‌ها: حداقل یک ساعت قبل از خواب از موبایل و تلویزیون استفاده نکنید.
فعالیت‌های آرامش‌بخش: مطالعه یک کتاب غیر درسی یا یادداشت کردن افکار می‌تواند ذهن شما را آرام کند.
بررسی تغذیه: از مصرف کافئین و غذاهای سنگین در ساعات پایانی روز خودداری کنید.
اگر این روش‌ها مؤثر نبودند و کابوسها ادامه پیدا کردند، بهتر است با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنید تا منبع اصلی استرس و اضطراب شناسایی شود. شما تنها نیستید، و این موضوع قابل مدیریت است.