وقتی صحبت از داروهای ضد اضطراب می‌شود، انواع مختلفی از داروها و قرص‌ها وجود دارد که می‌توان از بین آنها انتخاب کرد. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع داروی ضد اضطراب و قرص ضد اضطراب و دلشوره، فواید و برخی عوارض جانبی آنها، با آرامیا همراه شوید و این مقاله را تا انتها بخوانید.
داروی ضد اضطراب چیست؟
در حالی که اضطراب – هیجانی که با تنش و نگرانی مشخص می‌شود – یک واکنش طبیعی به استرس است، زمانی که بیش از حد شود و شروع به تداخل در زندگی روزمره کند، می‌تواند منجر به اختلال اضطرابی گردد. بر اساس گزارش انجمن روانپزشکی آمریکا (APA)، اختلالات اضطرابی حدود 30 درصد از بزرگسالان را در طول زندگی خود تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا برای درمان چنین افرادی از دو تا از موثرترین گزینه‌های درمانی همچون گفتگو درمانی و قرص ضد اضطراب و دلشوره استفاده می‌شود.
داروی ضد اضطراب به طور گسترده به کلاس‌های مختلفی از داروها گفته می‌شود که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است برای کمک به تسکین علائم یک اختلال اضطراب آنها را تجویز کنند. به گفته APA، رایج‌ترین داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب هستند، که دسته دوم معمولاً فقط برای مدت کوتاهی مصرف می‌شوند.
- بیشتر بخوانید: تفاوت اضطراب و استرس
داروی ضد اضطراب چه کاری انجام می‌دهد؟
به گفته بت سالسدو، روانپزشک و مدیر پزشکی مرکز راس، به طور کلی، دو نوع راه برای درمان اضطراب بیش از حد با دارو وجود دارد: داروهای با دوز ثابت که به طور روزانه مصرف می‌کنید و داروهای با دوز مورد نیاز و متغیر.
دکتر سالسدو توضیح می‌دهد که داروهای با دوز ثابت ممکن است کمی طول بکشند تا تاثیر خود را بگذارند و معمولا بین چهار تا شش هفته زمان نیاز دارند، اما می‌توانند کاملاً شما را از شر اضطراب خلاص کنند یا آن را برایتان بسیار قابل کنترل‌تر کنند». از سوی دیگر، داروهای با دوز متغیر، خیلی سریع و در عرض 10 تا 20 دقیقه عمل می‌کنند. با این حال، آنها فقط برای مدت معینی اضطراب را بهبود می‌بخشند. دکتر سالسدو می‌گوید: «وقتی این داروها از سیستم گردش خون شما خارج شوند و از بدن دفع گردند، اضطراب دوباره برخواهد گشت».
این داروها بر مغز تاثیر می گذارند و میزان تاثیر بسته به داروی خاص متفاوت است. به عنوان مثال، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین (SNRIs)، دو دسته از داروهای اضطراب، هر دو سطح سروتونین، یک انتقال‌دهنده عصبی و هورمون مرتبط با خلق و خو را در میان سایر عملکردهای فیزیولوژیکی افزایش می‌دهند. علاوه بر این، SSNI ها سطح نوراپی نفرین، هورمون دیگر و انتقال دهنده عصبی را که در خلق و خوی نقش دارد نیز افزایش می‌دهند.
دسته دیگری از داروهای ضد اضطراب، مثل بنزودیازپین‌ها، فعالیت گیرنده‌های اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA) را افزایش می‌دهند که یک انتقال‌دهنده عصبی است، فعالیت نورون‌ها را مهار می‌کند و منجر به کندی مغز و سیستم عصبی مرکزی می‌شود.
- بیشتر بخوانید: با 20 تکنیک به نمره 20 مدیریت اضطراب عملکرد برسید
انواع داروی ضد اضطراب
در این بخش شما را با انواع داروی ضد اضطراب آشنا می‌کنیم و در بخش بعد به شما خواهیم گفت که چگونه بدون مصرف قرص و دارو، اضطراب و استرس خود را کاهش دهید.
1- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRI، با مسدود کردن بازجذب سروتونین در سلول‌های عصبی، سطح سروتونین را در مغز افزایش می‌دهند و به این ترتیب اجازه می‌دهند سروتونین بیشتری در بدن وجود داشته باشد.
Melody L. Berg، مدیر تحریریه، می‌گوید: «تصور می‌شود که افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر دارای سطوح پایین سروتونین هستند، بنابراین SSRI ها به افزایش سطح سروتونین کمک می‌کنند و به کاهش نگرانی و ترس دائمی کمک می‌نمایند. با این حال، مکانیسم دقیق SSRI ها و نقش سروتونین در اضطراب و سایر شرایط سلامت روان هنوز به طور کامل شناخته نشده است».
عوارض جانبی رایج SSRI ها عبارتند از تهوع، خشکی دهان، اسهال و یبوست، و برخی از افراد ممکن است اختلال عملکرد جنسی را نیز تجربه کنند، البته می‌توان با درمان‌های اضافی این مشکل را مدیریت کرد. از آنجایی که عوارض جانبی آن قابل کنترل هستند یا فقط برای مدت کوتاهی دوام می‌آورند، SSRI ها اغلب یک درمان خط اول برای بسیاری از اختلالات اضطرابی هستند.
انواع رایج SSRI ها عبارتند از:
- فلوکستین (پروزاک)
- سرترالین (Zoloft)
- سیتالوپرام (سلکسا)
- اسیتالوپرام (Lexapro)
- پاروکستین (پاکسیل)
2- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین
مانند SSRI ها، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین یا SNRI ها از بازجذب سروتونین جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، آنها از جذب مجدد نوراپی نفرین نیز جلوگیری می‌کنند و سطح آن ماده را در مغز نیز افزایش می‌دهند. دکتر برگ می‌گوید: «تصور می‌شود که نوراپی نفرین به طور مستقیم در پاسخ به استرس در مغز نقش دارد».
عوارض جانبی اولیه SNRI ها می‌تواند شامل افزایش اضطراب، بی خوابی و بی قراری، اختلال عملکرد جنسی بالقوه و سردرد باشد. برخی از عوارض جانبی، مانند حالت تهوع و خشکی دهان، می‌توانند با SNRI در مقایسه با SSRI مشخص‌تر باشند، اگرچه بسته به فرد متفاوت است. به همین دلیل، دکتر برگ می‌گوید که SNRI ها معمولا به عنوان اولین دارو برای درمان در نظر گرفته نمی‌شوند.
علاوه بر این، انصراف از قطع مصرف ممکن است برای SNRI ها بدتر از SSRI ها باشد. به طور کلی، اگر ترک این دو دارو را مقایسه کنید، ترک یک SNRI در مقابل یک SSRI دشوارتر است. انواع SNRI شامل موارد زیر است:
- دولوکستین (Cymbalta)
- ونلافاکسین (XR) (Effexor XR)
- دسوونلافاکسین (پریستیک)
3- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (TCAs) یکی از اولین دسته از داروهایی هستند که برای درمان اضطراب تجویز می‌شوند. دکتر برگ با اشاره به اهمیت مصرف دارو به دلیل این خطرات می گوید: «TCA ها دیگر به طور معمول برای افسردگی و اضطراب استفاده نمی‌شوند، مگر در موارد بسیار خاص زیرا عوارض جانبی و تداخلات دارویی بسیار بالایی دارند و در صورت مصرف بیش از حد خطرناک هستند».
داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای در پنج مسیر انتقال دهنده عصبی باعث مسدود کردن بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین می‌شوند. دکتر برگ توضیح می‌دهد: «همانند SNRI، TCAها روی سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز تاثیر می‌گذارند و در نتیجه به تنظیم خلق و خو و پاسخ استرس کمک می‌کنند». با این حال، بر خلاف SNRI، آنها بر سایر مواد شیمیایی در بدن مانند هیستامین و برخی از گیرنده‌های آلفا نیز تاثیر می‌گذارند که منجر به عوارض جانبی زیادی می‌شود.
به طور خاص، عوارض جانبی TCA ها می‌تواند شامل افزایش وزن، خشکی دهان، تزلزل یا احتباس ادرار، آریتمی و خطر مرگ با مصرف بیش از حد باشد. انواع داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای عبارتند از:
- کلومیپرامین (آنافرانیل)
- ایمی پرامین (توفرانیل)
- دزیپرامین (نورپرامین)
- نورتریپتیلین (Pamelor)
4- بنزودیازپین‌ها
برخلاف کلاس‌های قبلی مورد بحث از داروی ضد اضطراب، بنزودیازپین‌ها فقط برای استفاده کوتاه‌مدت برای کاهش فوری علائم اضطراب در نظر گرفته شده‌اند. آنها با افزایش فعالیت در گیرنده‌های انتقال دهنده عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید، که مسئول مهار فعالیت نورون است، کار می‌کنند و منجر به کندی مغز و سیستم عصبی می‌شوند.
این دسته از داروهای اضطراب پتانسیل بالایی برای سوء استفاده و وابستگی دارند و عموماً برای افرادی که سابقه مصرف مواد دارند توصیه نمی‌شود. همچنین امکان عادت کردن به بنزودیازپین‌ها وجود دارد، تا جایی که برای رسیدن به همان اثر، دوز بالاتری لازم است. عوارض جانبی رایج نیز دامنه وسیعی دارند، از جمله افسردگی یا توقف تنفس، خواب آلودگی، گیجی، سردرد، سنکوپ (غش)، تهوع یا استفراغ، اسهال و لرزش.
با این حال، بنزودیازپین‌ها می‌توانند در شرایط خاصی مناسب باشند. دکتر سالسدو می‌گوید: «آنها داروهای عالی هستند و اگر در بحران هستید و برای مثال برای شکستن حمله پانیک به نوعی داروی اورژانسی نیاز دارید، می‌توانند شما را نجات دهند.» به یاد داشته باشید آنها چیزی نیستند که شما بخواهید به عنوان تنها درمان اضطراب استفاده کنید.
یک مثال از استفاده صحیح از بنزودیازپین، مصرف زاناکس قبل از پرواز در صورتی است که در هنگام پرواز دچار حملات پانیک شوید. برخی از نمونه‌های بنزودیازپین‌ها عبارتند از:
- دیازپام (والیوم)
- لورازپام (آتیوان)
- آلپرازولام (زاناکس)
- کلونازپام (کلونوپین)
5- بوسپیرون
بوسپیرون یک داروی ضد اضطراب مورد تایید FDA است که معمولاً همراه با SSRI یا SNRI استفاده می‌شود، یا ممکن است توسط افرادی که نمی‌توانند آن داروهای اضطراب را تحمل کنند، مصرف شود. این داروی اضطراب شروع تدریجی دارد و از عوارض جانبی آن می‌توان به حالت تهوع، سرگیجه و سردرد اشاره کرد.
6- میرتازاپین
میرتازاپین برای درمان اختلال افسردگی اساسی مورد تایید FDA است، اما دکتر سالسدو می‌گوید که ممکن است برای اضطراب نیز تجویز شود. دکتر سالسدو می‌گوید: «این قرص ضد اضطراب و دلشوره برای افرادی که با افسردگی و بی‌خوابی دست و پنجه نرم می‌کنند مفید است، اما برای اضطراب نیز می‌تواند واقعا مفید باشد.» با این حال، عوارض جانبی بالقوه شامل افزایش وزن و خشکی دهان را ایجاد می‌کند.
- بیشتر بخوانید: روش های درمان اضطراب اجتماعی چیست؟
7- هیدروکسی زین
هیدروکسی زین یک آنتی هیستامین است که ممکن است برای اضطراب استفاده شود. دکتر برگ می‌گوید: این دارو «می‌تواند حالت خواب‌آلودگی را القا کند، که به احساس آرامش در هنگام تشدید حالت‌های اضطرابی مانند حملات پانیک کمک می‌کند». بر خلاف سایر آنتی هیستامین‌ها، هیدروکسی زین همچنین “تاثیر کمی بر سروتونین” دارد. عوارض جانبی این دارو می‌تواند شامل خشکی دهان، یبوست و خطراتی در صورت استفاده در حین رانندگی باشد و فرد می‌تواند به مرور زمان به دوز مشخصی از این دارو عادت کند.
8- پروپرانولول
یکی دیگر از داروهایی که می‌توان برای درمان علائم اضطراب استفاده کرد، بتابلوکر پروپرانولول است. دکتر برگ توضیح می‌دهد: «بتابلوکرها معمولاً برای کاهش فشار خون و ضربان قلب و برای درمان بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند. آنها به کاهش اثرات هورمون‌های استرس در بدن مانند آدرنالین و نورآدرنالین کمک می‌کنند، که می‌تواند در حالت‌های تشدید اضطراب وجود داشته باشد.
اغلب، پروپرانولول برای علائم اضطراب در موقعیت‌های خاص، مانند سخنرانی در جمع یا انجام آزمایش تجویز می‌شود. عوارض جانبی می‌تواند شامل افت فشار خون ارتواستاتیک (زمانی که فشار خون شما به طور ناگهانی در هنگام ایستادن کاهش می‌یابد) و سبکی سر، برادی کاردی (ضربان قلب آهسته‌تر از حد طبیعی) و حالت تهوع باشد.
- پیشنهاد می‌شود این مقاله را نیز بخوانید: قرص پروپرانولول چیست؟ عوارض پروپرانول
- بیشتر بخوانید: قرص پروپرانول برای کاهش استرس
مکمل برای کاهش اضطراب
هیچ درمان بدون نسخه‌ای (OTC) برای اضطراب وجود ندارد. با این حال، برخی افراد دریافتند که گزینه‌های OTC به کاهش علائم اضطراب آنها کمک می‌کند. توجه به این نکته مهم است که اثرات طولانی مدت بسیاری از داروهای گیاهی به خوبی شناخته نشده است و مکمل‌های زیر ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند و اثرات نامطلوبی ایجاد کنند. قبل از شروع مکمل جدید حتما با پزشک مشورت کنید.
ال-تیانین
L-theanine یک اسید آمینه است که به شکل مکمل فروخته می‌شود. یک مطالعه نشان داد که 200 میلی گرم L-theanine در روز در بزرگسالان سالم استرس و اضطراب را کاهش داده و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چه دوزی موثرتر است و همچنین اثرات ال-تینین بر روی افراد مبتلا به علائم اضطراب مزمن مورد نیاز است.
ریشه والرین
ریشه سنبل الطیب گیاهی است که اغلب در چای برای کاهش اضطراب و یا بهبود کیفیت خواب استفاده می‌شود. با این حال، دوزهای بالای ریشه سنبل الطیب در واقع ممکن است علائم اضطراب را بدتر کند. عوارض جانبی بالقوه شامل سردرد، حالت تهوع و تپش قلب است.
منیزیم
در افرادی که در نتیجه کمبود منیزیم دچار اضطراب می‌شوند، افزودن مکمل منیزیم ممکن است به کاهش علائم اضطراب کمک کند. در حالی که برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های خاص ممکن است اضطراب را بهبود بخشد، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، بنابراین از مکمل‌ها به عنوان جایگزینی برای درمان علائم اضطراب استفاده نکنید.
- بیشتر بخوانید: دمنوش ضد استرس
- بیشتر بخوانید: کدام مواد معدنی و ویتامین ها برای استرس خوب است؟
کاهش اضطراب بدون مصرف داروی ضد اضطراب
در حالی که داروها یک دوره درمانی موثر – و گاهی ضروری – برای اضطراب هستند، تکنیک‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید برای تسکین اضطراب بدون مصرف قرص ضد اضطراب و دلشوره امتحان کنید که شامل موارد زیر است:
1- تکنیک‌های مدیریت استرس را یاد بگیرید
این ممکن است شامل خوردن وعده‌های غذایی مغذی و متعادل، خواب کافی و ورزش منظم بدنی باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) همچنین توصیه می‌کند از مصرف بیش از حد الکل و تنباکو خودداری کنید و از خواندن، تماشا یا گوش دادن به اخبار اضطراب‌آور خودداری کنید.
- پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را بخوانید: راهکارهای علمی رفع استرس
2- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید
APA پیوستن به یک گروه پشتیبانی (آنلاین یا حضوری) را برای ارتباط با دیگرانی که علائم مشابهی را تجربه می‌کنند و یادگیری استراتژی‌های مقابله توصیه می‌کند.
3- بیشتر ورزش کنید
یک مطالعه در سال 2023 در Frontiers in Psychology نشان داد که ورزش هوازی و یوگا، در میان انواع دیگر ورزش، ممکن است علائم اضطراب را کاهش دهد. انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا (AADA) توصیه می‌کند دو ساعت و نیم ورزش با شدت متوسط یا کمی بیش از یک ساعت ورزش شدید را در هفته انجام دهید.
- می‌توانید از این مقاله نیز کمک بگیرید: یوگا برای کاهش استرس
4- ذهن آگاهی را تمرین کنید
مدیتیشن ذهن آگاهی شامل تمرکز بر لحظه حال و پذیرش افکار و احساسات خود بدون قضاوت است. به گفته انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، تمرین ذهن آگاهی ممکن است به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- این مقاله را نیز بخوانید: تفاوت مدیتیشن، ذهن آگاهی و ریلکسیشن؟ به زبان ساده
کلام آخر
به پایان مقاله رسیدیم، ممنون که تا پایان ما را همراهی کردید. اگر سوال یا نظری دارید، برایمان کامنت بگذارید.
منابع:
