حل مشکل عدم تمرکز در کودکان با راهکارهای بسیار ساده

ترغیب کردن کودکان به انجام کارهای ضروری مانند انجام دادن تکالیف مدرسه، یکی از دغدغه‌های اصلی هر پدر و مادر و معلمی است. سر و کله زدن با کودکی که توجهی به خواسته‌های معلم و والدینش ندارد، می‌تواند بسیار سخت و طاقت فرسا باشد. یکی از دلایل این بی توجهی‌ها نداشتن تمرکز کافی است. اگر بتوانید تمرکز کودک خود را بالا ببرید بسیاری از مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می‌کنید حل خواهند شد. به همین دلیل در این مقاله از آرامیا قصد داریم شما را با راه‌های حل مشکل عدم تمرکز در کودکان آشنا کنیم.

تکنیک‌هایی برای حل مشکل عدم تمرکز در کودکان

طبق نظر کارشناسان کودک، هر کودک در محدوده سنی 4 الی 5 سال باید بتواند به طور میانگین چیزی حدود 2 الی 5 برابر سن خودش روی یک کار متمرکز بماند (یعنی یک کودک پنج ساله باید بتواند حدود 10 تا 25 دقیقه برای انجام یک کار به طور مداوم وقت بگذارد). با وجود اینکه این اعداد و ارقام حدودی هستند و در شرایط مختلف و در کودکان گوناگون می‌توانند متفاوت باشند، اما ملاک مناسبی برای ارزیابی خواهند بود.

راهکارهایی که در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد می‌تواند به حل مشکل عدم تمرکز در کودکان کمک کند و تمرکز آنها را افزایش دهد، به همین دلیل به شما پیشنهاد می‌کنیم آنها را امتحان کنید:

1- به درستی توجه کودک خود را جلب کنید

تا زمانی که خود والدین به طور کامل به کودک خود توجه نکنند، نخواهند توانست توجه کودک را نیز جلب نمایند. دکتر روجاس می‌گوید: «والدین به راحتی می‌توانند در افکار خودشان غرق شوند. اگر خود بزرگسالان نتوانند توجه‌شان را کنترل کنند و خود را به زمان حال برگردانند، پس نباید انتظار داشته باشند که یک کودک نیز بتواند این کار را به آسانی انجام دهد.»

برای آن که بتوانید توجه فرزند خود را جلب کنید بهترین راه این است که از نظر فیزیکی، در نزدیکی او قرار بگیرید. دکتر مارگرت نیکولز( دکترای روانشناسی بالینی و مدیر مرکز کودکان و خانواده در موسسه اریکسون در شیکاگو) می‌گوید: «بزرگسالان نباید درخواست‌های خود را از داخل آشپزخانه فریاد بزنند تا کودکشان از داخل اتاق صدای آنها را شنیده و پاسخ دهد.»

زمانی که دستورالعمل‌ها کوتاه و واضح باشند، کودک به راحتی می‌تواند آنها را درک کند. سعی کنید رو به روی کودک خود قرار بگیرید و با او تماس چشمی برقرار کنید. خودتان را هم قد کودکتان کنید، شانه‌هایش را با محبت لمس کنید و به او بگویید: «عزیزم لازمه که فلان کار را همین حالا انجام بدی.» اگر درخواست شما توسط کودک نادیده گرفته شد، دوباره به کودک خود یادآوری کنید و از او بپرسید: «الان باید چه کاری رو انجام بدی؟» زمانی که فرزندتان به خوبی جواب سوال شما را داد از او بخواهید که با انجام دادن کار به شما نشان دهد که دقیقا می‌داند باید چه کاری را انجام دهد.

بیشتر بخوانید: علت عدم تمرکز چیست؟ + درمان کاهش تمرکز

2- وظایف را برای کودک جذاب کنید

انجام دادن برخی کارهای تکراری و ساختار یافته مانند درس خواندن و مشق نوشتن، می‌تواند برای اکثر کودکان کاری کسل کننده باشد. معمولا در این شرایط کودکان در برابر انجام دادن چنین کارهایی مقاومت بسیاری از خودشان نشان می‌دهند. برای آن که بتوانید فرزندتان را به انجام آن فعالیت ترغیب کنید، باید از خلاقیت خود استفاده کنید.

به عنوان نمونه به جای آن که از فرزندتان بخواهید تا نوشتن حروف الفبا را با نوشتن آن بر روی کاغذ تمرین کنند، از آنها بخواهید تا با وسایلی مثل اسباب بازی، سنگ، حبوبات و… شکل آنها را روی زمین بسازند. با کمی خلاقیت بیشتر می‌توانید آنها را تشویق کنید تا حروف را با گچ روی زمین بنویسند و یا با خمیر بازی آنها را بسازند. به کمک چنین تکنیک‌هایی کودکتان درس خواندن را همچون بازی می‌بیند و از انجام آن لذت خواهند برد.

3- کارهای بزرگ را به فعالیت‌های کوچک تقسیم کنید

اگر کاری که کودکتان باید انجام دهد از نظر او کار سختی است، این امکان وجود دارد که از انجام دادن آن فعالیت خودداری کند. برای اینکه به او کمک کنید تا بتواند این کار بزرگ را انجام دهد، کار را برای او به بخش‌های کوچک‌تر و ساده‌تر تقسیم کنید تا کمتر احساس فشار کند.

به عنوان مثال می‌توانید به جای آن که به کودک خود بگویید که اتاقت را مرتب کن، به او بگویید: «اول ماشین‌هات رو در سبد بزار تا برگردم و بعد بهت بگم که توی مرحله بعد باید چیکار کنی.» دکتر روجاس توصیه می‌کند که برای برخی از کارها از دستورالعمل‌های تصویری استفاده کرده و آن را روی دیوار نصب کنید تا کودکتان بهتر بتواند کارها را درک کرده و انجام دهد.

بیشتر  بخوانید: دلایل استرس دانش‌ آموزان

4- برای تقویت قدرت مغز از تمرین‌های ذهنی کمک بگیرید

به کمک آموزش، می‌توان دامنه توجه کودک را تقویت کرد. فعالیت‌هایی را که نیاز به تمرکز دارند به کودک خود پیشنهاد دهید. مثلا از او بخواهید تا پازل را بچیند و یا در درست کردن غذا به شما کمک کند. بازی‌های مختلفی برای افزایش تمرکز وجود دارد که می‌توانید لیست آنها را در این مقاله ببینید: لیست 15 بازی برای تمرکز کودکان و بزرگسالان

همچنین سعی کنید در طول روز توجه او را به جزییات چیزهای جالبی که در اطرافش وجود دارد جلب کنید تا آگاهی او را نسبت به محیط اطرافش بالاتر ببرید. به عنوان مثال، می‌توانید هنگامی که در حال قدم زدن به همراه کودک خود در پارک هستید، توجه او را به حرکت منظم مورچه‌ها به سمت لانه خود جلب کنید و یا از او بخواهید تا کفش دوزک کوچکی که روی برگ گلی قرار دارد را نگاه کند. این کار ساده و جذاب می‌تواند به حل مشکل عدم تمرکز در کودکان کمک بسیار زیادی کند.

5- تحرک کودک خود را بالا ببرید

در دنیای پیشرفته امروزی اکثر والدین برای آرام کردن کودک خود یک گوشی موبایل در اختیار او می‌گذارند تا در گوشه‌ای بنشیند و خودش را سرگرم کند. اما این کار می‌تواند به تمرکز و سلامت آنها آسیب وارد کند. شما باید کودکتان را تشویق کنید تا روزانه فعالیت بدنی بالایی داشته باشد. کودکانی که فعالیت بدنی بیشتری دارند، معمولا بهتر از سایر کودکان می‌توانند روی تکالیف خود تمرکز کنند.

سعی کنید تا کودکتان را به بازی‌ با توپ، طناب، دوچرخه و… عادت دهید. آنها را به فضای باز ببرید و بگذارید تا تحرک داشته باشند. همچنین می‌توانید ساعت مشخصی از روز را به پیاده روی یا ورزش با کودک خود اختصاص دهید تا این کار جزیی از عادات روزانه او شود.

6- با گرسنگی و خستگی مبارزه کنید

به عنوان والدین یک کودک باید عواملی را که می‌تواند باعث کاهش تمرکز کودک شما شود را شناسایی کنید. خستگی و گرسنگی دو عامل بسیار مهم در کاهش قدرت تمرکز کودکان هستند. بهتر است قبل از آن که از کودک خود بخواهید تا کار یا فعالیت خاصی را شروع کند، یک میان وعده به او بدهید.

البته دقت داشته باشید که این میان وعده باید از مواد مغذی تشکیل شده باشد و نباید از خوراکی‌هایی که کالری و قند زیادی دارند استفاده کنید، چرا که چنین خوراکی‌هایی تمرکز آنها را کاهش خواهد داد. بهترین انتخاب‌ها شامل این موارد است: ماست یا پنیر، تخم مرغ آب پز شده، چوب شور غلات کامل، کره بادام زمینی در ترکیب با موز یا سیب و…

داشتن استراحت و خواب کافی نیز تاثیر کاملا مستقیمی روی میزان تمرکز و توجه کودک شما خواهد گذاشت. برخی از کودکان زمانی که از مدرسه به خانه می‌آیند خسته هستند و اگر بلافاصله مشغول انجام دادن تکالیف خود شوند، نمی‌تواند دقت و تمرکز کافی را داشته باشند. به گفته دکتر روجاس: « همه افراد به استراحت نیاز دارند. استراحت به ما کمک می‌کند تا بتوانیم تمرکز کنیم. اگر برنامه‌های کودک بیش از حد شلوغ باشد و فرصت کافی برای استراحت نداشته باشد، ممکن است با تغییر رفتار خود تلاش کند تا نیاز خود به استراحت را نشان دهد.»

بیشتر بخوانید: لیست انواع خوراکی برای تمرکز حواس

7- تلاش‌های فرزند خود را تحسین کنید

متاسفانه فرهنگی که در اثر ملت‌ها نهادینه شده است، این است که همیشه به نتیجه توجه می‌شود. زمانی که به موفقیت خاصی می‌رسیم مورد تحسین و تشویق قرار می‌گیریم، اما کمتر پیش می‌آید که بابت زحماتی که در طول مسیر می‌کشیم، کسی ما را تحسین کند. دکتر نیکولز در این باره می‌گوید: «اکثر ما به این نکته توجه نمی‌کنیم که کودک ما برای انجام دادن کاری، چقدر خوب در حال تلاش کردن است. به عنوان مثال به جای آن که به او بگوییم: “اسمت را درست روی خط ننوشتی”، بهتر است بگوییم: “چقدر خوبه که داری سعی می‌کنی مدادت رو درست توی دستت بگیری و روی خط بنویسی. تلاشت فوق العادس”.»

8- در مواقع لزوم کمک حرفه‌ای بگیرید

گاهی اوقات ممکن است شما تلاش بسیاری انجام دهید و تمام موارد بالا را رعایت کنید ولی باز هم متوجه شوید که کودکتان مشکل قابل توجهی در حفظ تمرکز و توجه دارد. در چنین مواقعی ممکن است به کمک معلم، متخصص اطفال و یا روانشناس نیاز داشته باشید. سه مورد را باید بررسی کنید و حواستان به آن باشد:

• کودک 4 یا 5 ساله شما نتواند روی فعالیت‌هایی که بیش از 2 تا 3 دقیقه به طور مداوم به طول می‌انجامد تمرکز کند
• برای انجام هر کاری نیاز به راهنمایی مداوم داشته باشد
• از یک فعالیت به فعالیت دیگر بپرد

با وجود اینکه ما باید مراقب علائمی مانند تکانشگری، بی توجهی و بیش فعالی در کودک خود باشید زیرا امکان ابتلا به اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD) در چنین کودکانی وجود دارد، اما این امکان نیز وجود دارد که دلیل اصلی چنین علائمی، شاید ADHD نبوده و علت آن مشکل دیگری باشد! شما باید از یک متخصص برای تشخیص صحیح کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که هر چقدر زودتر به مشکلات فرزندتان رسیدگی و برای درمان آنها اقدام کنید، به نتایج بهتری خواهید رسید و می‌توانید به درمان بهتر و سریع‌تر این مشکل کمک کنید.

کلام آخر

ممنون که تا پابان ما را همراهی کردید. اگر سوال یا نظری دارید برایمان کامنت کنید. شما برای حل مشکل عدم تمرکز در کودکان چه راهکارهایی را امتحان کرده‌اید؟

منبع: parents