داشتن تمرکز بالا یکی از دغدغه‌های فکری افراد خصوصا پدرها و مادرها است. همه دوست دارند قدرت تمرکز بالایی داشته باشند تا بتوانند در همه زمینه‌ها موفق شوند و والدین نیز به دنبال راه‌هایی هستند تا از همان کودکی بتوانند تمرکز فرزندشان را بالا ببرند. یکی از راه‌هایی که می‌توان برای افزایش قدرت تمرکز انجام داد، بازی است. در این مقاله شما را با انواع بازی برای تمرکز آشنا خواهیم کرد.
مزایای انجام بازی برای تمرکز چیست؟
انجام انواع بازی‌های فکری می‌تواند فواید متفاوت و زیادی برای تقویت قدرت حافظه و تمرکز در کودکان و بزرگسالان داشته باشد، اما در این بخش قصد داریم شما را با 3 مورد از مهم‌ترین فواید آن آشنا کنیم:
1. توانایی‌های شناختی افراد را بهبود می‌دهد
یکی از فواید اصلی بازی‌هایی که به افزایش تمرکز می‌کنند این است که توانایی شناختی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. یعنی باعث می‌شوند تا مغز بتواند اطلاعات را بهتر پردازش کند و تفکر انتقادی داشته باشد.
2. باعث افزایش حافظه کاری افراد می‌شود
بازی‌های فکری علاوه بر آن که باعث بهبود توانایی شناختی و افزایش تمرکز می‌شوند، به تقویت حافظه کاری نیز کمک می‌کنند. حافظه کاری وظیفه دارد تا اطلاعات را به طور موقت در حافظه کوتاه مدت ذخیره کند و افزایش آن به بهبود بهره وری کمک زیادی می‌کند.
3. به کنترل و بهبود ADHD کمک می‌کنند
مشکل ADHD، تمرکز افراد را دچار مشکل کرده و آن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل هر فعالیتی که به افزایش تمرکز کمک کند، تا حد زیادی به بهبود مشکل آنها نیز کمک خواهد کرد. بازی‌های فکری با افزایش تمرکز افراد مبتلا به ADHD احساس آرامش آنها را نیز افزایش خواهد داد.
اگر می‌خواهید با مزایای بیشتر تمرکز آشنا شوید این مقاله را نیز بخوانید: فواید تمرکز؛ چرا باید تمرکز را بالا ببریم؟!
انواع بازی برای تمرکز در بزرگسالان
برخی افراد فکر می‌کنند که بازی فقط به کودکان اختصاص دارد و بزرگسالان نباید بازی کنند. اما این تفکر کاملا اشتباه است و همانطور که در بالا اشاره کردیم برخی بازی‌ها می‌توانند مزایای زیادی برای ذهن داشته باشند. به همین دلیل است که هر سن و سالی داشته باشید می‌توانید بازی‌های مخصوص سن خودتان را پیدا کنید. در این بخش شما را با انواع بازی برای تمرکز بزرگسالان آشنا می‌کنیم (البته برخی از همین بازی‌ها را اگر کمی تغییر دهید می‌توانید با کودکان نیز انجام دهید):
1. بازی جدول کلمات متقاطع
جدول کلمات متقاطع یکی از بهترین تمرین‌های تمرکز برای افزایش توانایی شناختی است. این بازی مغز را به خوبی به چالش می‌کشد و او را مجبور می‌کند تا هر بار برای حدس زدن هر کلمه، تمرکز کند. حل کردن جدول علاوه بر این که به افزایش تمرکز کمک می‌کند، باعث جلوگیری از زوال عقل نیز می‌گردد. بازی جدول کلمات متقاطع را هم کودکان و هم بزرگسالان می‌توانند انجام دهند.
2. پازل اره منبت کاری اره مویی
یک بازی بسیار عالی برای درگیر کردن حافظه کوتاه مدت، بازی اره منبت کاری اره مویی است. برای انجام این بازی باید تلاش کنید تا یک تصویر را کامل کنید و رنگ‌ها را به درستی در کنار یکدیگر قرار دهید، به همین دلیل مغز تلاش می‌کند تا تمرکز خود را حفظ کند و باعث افزایش قدرت تمرکز می‌شود. هر چه این پازل بزرگتر بوده و دارای قطعات بیشتری باشد، ذهن را بیشتر درگیر خواهد کرد. اگر به طور مداوم این بازی را انجام دهید می‌توانید تاثیر آن در افزایش تمرکز را مشاهده کنید.
3. بازی شطرنج
احتمالا همان ابتدا که نام مقاله را دیدید اولین بازی‌ای که به ذهنتان خطور کرد، شطرنج بود. شطرنج یک بازی شدیدا فکری است که ذهن را وادار به تفکر انتقادی و منطقی می‌کند. مزیت شطرنج در این است که هر دو نیم کره مغز را به خوبی درگیر می‌کند و حتی می‌تواند روی افزایش قدرت خلاقیت و تمرکز نیز تاثیر بگذارد. سعی کنید بار بعدی که شطرنج بازی می‌کنید تا جایی که می‌توانید روی حرکاتتان فکر کنید تا تاثیر آن روی بهبود تمرکز بیشتر شود.
4. بازی سودوکو
در بازی سودوکو باید تلاش کنید تا در هر سطر و ستون اعدادی قرار دهید که تکراری نباشند و همین تلاش ذهن را وادار به تمرکز کردن می‌کند. بازی سودوکو تفکر سریع را به ذهن یاد می‌دهد و انجام آن در بلند مدت باعث تقویت حافظه خواهد شد.
5. بازی لیست خرید
یکی از بازی‌های ساده و خلاقانه برای بهبود تمرکز، حفظ کردن لیست خرید است. این بازی به این صورت انجام می‌شود که شما با مواردی که در لیست خریدتان وجود دارد یک سری نماد می‌سازید، به عنوان مثال فرض کنید کره، شکلات و نان را در لیست خرید خود دارید. می‌توانید کره را به عنوان کلید، نان را به عنوان ماشین و شکلات را به عنوان سوخت تصور کنید، همین تصور که یک ماشین برای حرکت به هر سه تای این موارد نیاز دارد می‌تواند به شما کمک کند تا لیست خود را به خاطر بسپارید.
شاید بگویید این کار سخت است و به جای آن که نماد بسازیم می‌توانیم همان لیست خرید را حفظ کنیم! اما نکته اصلی نمادسازی در این است که باعث می‌شود بیشتر تمرکز کنید و احتمال آن که چیزی را از خاطر ببرید کمتر می‌شود.
6. یوگای مغز
بازی یوگای مغز ممکن است در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما هنگامی که آن را انجام دهید متوجه خواهید شد که چندان راحت نیست. این بازی می‌تواند به خوبی مغز را به چالش بکشد. برای انجام این بازی دست چپ خود را مشت کنید و سپس انگشت کوچتان را باز کنید، حال دست راستتان را باز کنید و سپس انگشت شستتان را باز کنید. حالا به طور متناوب انگشت‌ها را باز و بسته کنید، طوری که انگشت شست دست راست و انگشت کوچک دست چپ همزمان با هم باز و بسته شوند و بالعکس. تلاش برای آن که این کار را درست انجام دهید بسیار چالش برانگیز است و به تقویت قدرت تمرکز کمک می‌کند.
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن ضد افسردگی! آیا مدیتیشن روی افسردگی تاثیر دارد؟
- بیشتر بخوانید: چگونه یوگا را شروع کنیم؟
7. بازی با سینی
برای انجام این بازی کافی است از شخصی بخواهید تا چند وسیله کوچک روی سینی قرار دهد. به وسایل داخل سینی نگاه کوتاهی بیندازید و از آن شخص بخواهید تا روی سینی چیزی قرار دهد که دیگر نتوانید آن وسایل را ببینید. در این زمان شما باید از حافظه خود استفاد کرده و به خاطر بیاورید که چه چیزهایی داخل سینی دیده‌اید و تک تک آنها را بگویید. تلاش برای از قلم نینداختن وسایل، قدرت تمرکز شما را بالا خواهد برد.
8. بازی چمدان
این بازی بسیار هیجان انگیز است. برای انجام این بازی، نفر اول نام وسیله‌ای را می‌گوید که برای قرار دادن در چمدان انتخاب کرده است، بازیکن دوم نیز نام وسیله‌ای دیگر به همراه وسیله بازیکن قبلی را می‌گوید. این روال ادامه پیدا می‌کند و به همین ترتیب هر بازیکن باید نام وسیله‌ای جدید به همراه وسایل بازیکنان دیگر را با همان ترتیب بگوید. اگر کسی چیزی را از قلم بیندازد یا ترتیب را اشتباه بگوید از بازی حذف خواهد شد. دقت داشته باشید که این بازی حتما باید به صورت گروهی انجام شود تا از کلمات بیشتری استفاده کنید و چالش بازی بیشتر شود.
9. بازی‌های ویدیویی
شاید تصور کنید که بازی‌های ویدیویی کاری جز وقت تلف کردن نیستند، اما این طور نیست. زمانی که شما در حال انجام بازی‌های ویدیویی هستید، مجبور می‌شوید که به طور همزمان از چند حواس خود استفاده کنید و کاملا درگیر بازی باشید. به همین دلیل این بازی‌ها کمک می‌کنند تا تمرکز شما افزایش پیدا کند. پس از مدتی متوجه خواهید شد که بازی برای شما بسیار آسان شده است و مانند قبل نمی‌تواند ذهن شما را درگیر کرده و به چالش بکشد، زمانی که به این درجه رسیدید یعنی زمان آن فرا رسیده است تا بازی دیگری را امتحان کنید.
بیشتر بخوانید: چگونه تمرکز کنیم تا بیشترین سرعت و بهره وری را داشته باشیم؟
انواع بازی برای تمرکز کودکان
اکثر والدین دوست دارند فرزندشان در هر زمینه‌ای بهترین باشد و افزایش قدرت ذهن و تمرکز می‌تواند در این مسیر به آنها کمک کند. اما به دلیل حساس بودن کودکان باید با روش‌های خاصی به آنها کمک کرد تا از قدرت تمرکزشان بهتر استفاده کنند و چه چیزی بهتر از بازی؟! کودکان عاشق بازی و سرگرمی هستند و هیچ چیزی مانند بازی نمی‌تواند بهترین بازده و بهره وری را برای آنها داشته باشد. در این بخش شما را با انواع بازی برای تمرکز کودکان آشنا خواهیم کرد:
1. بازی “سیمون می‌گوید”
بازی سیمون، بسیار آسان است و می‌توانید آن را در هر جایی امتحان کنید. در این بازی باید تمام دستورات سیمون را انجام دهید. به عنوان مثال شما به عنوان پدر یا مادر کودک، به فرزندتان بگویید: “سیمون می‌گوید دماغ خود را لمس کن” یا “سیمون می‌گوید به گلدان اشاره کن”.
کودک شما پس از شنیدن هر دستور باید همان کار را انجام دهد. نکته مهم در انجام این بازی این است که باید به کودک خود بگویید که فقط از دستورات سیمون پیروی کنند و مثلا اگر به کودک بگویید: “لیوان آب را بردار” نباید این کار را انجام دهد چون در ابتدای این دستور از جمله سیمون می‌گوید استفاده نشده است. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا روی جزییات تمرکز کرده و دستورالعمل‌ها را دنبال کنند و به تقویت قدرت تمرکز آنها نیز کمک می‌کند.
گروه سنی: 4+
2. پازل اره منبت کاری اره مویی
بالاتر نیز شما را با بازی پازل اره منبت کاری اره مویی آشنا کردیم. این بازی هم برای کودکان وجود دارد و هم بزرگسالان. پازل‌هایی که برای کودکان طراحی شده است قطعات کمتری دارند و طرح روی آن ساده‌تر است. این بازی برای کودکان لذت بخش بوده و به تقویت قدرت تمرکز آنها کمک می‌کند.
گروه سنی: 2+
3. معماها
معما یکی از بهترین تمرین‌ها برای تقویت تمرکز است چون ذهن را وادار می‌کند تا سریع‌تر فکر کند و در جستجوی پاسخ درست باشد. این بازی را می‌توان به صورت گروهی نیز انجام داد و به همین دلیل حتی به تعاملات اجتماعی کودکان نیز کمک می‌کند.
گروه سنی: بستگی به سطح معما دارد
4 چراغ قرمز، چراغ سبز
بازی چراغ قرمز و چراغ سبز یک بازی کلاسیک است که به ایجاد تمرکز در کودکان بسیار کمک خواهد کرد. این بازی کودکان را وادار می‌کند تا از دستورالعمل‌ها پیروی کنند. برای انجام آن یک فرد به عنوان چراغ راهنمایی انتخاب می‌شود، باقی بچه‌ها دورتر می‌ایستند تا چراغ راهنمایی رنگ خود را اعلام کند. زمانی که چراغ سبز می‌شود بچه‌ها باید به سمت چراغ راهنمایی حرکت کنند و زمانی که چراغ قرمز می‌شود، باید توقف کنند. هر کسی که زودتر به چراغ راهنمایی برسد برنده خواهد بود.
گروه سنی: 4+
5. صندلی‌های موسیقی
بدون شک همه ما با این بازی آشنایی داریم و آن را با نام صندلی بازی می‌شناسیم. این بازی بسیار سرگرم کننده بوده و تمرکز کودکان را بالا خواهد برد. برای انجام این بازی باید تعدادی صندلی بچینیم به طوری که اگر 5 کودک داریم، از 4 صندلی استفاده کنیم. صندلی‌ها را باید به صورت دایره‌ای بچینید، آهنگی پخش کنید و از کودکان بخواهید که تا زمانی که صدای آهنگ را می‌شنوند به دور صندلی‌ها بچرخند و زمانی که صدای آهنگ قطع شد سعی کنند خیلی سریع روی یک صندلی بنشینند. اگر کودکی نتواند روی صندلی بنشیند از بازی حذف خواهد شد. این بازی زمانی به اتمام می‌رسد که تنها یک کودک باقی بماند.
گروه سنی: 3+
بیشتر بخوانید: چگونه تمرکز در کودکان را افزایش دهیم؟
6. بازی فریز
این بازی خیلی شبیه به صندلی بازی است با این تفاوت که از صندلی استفاده نمی‌شود. زمانی که موسیقی قطع می‌شود کودکان باید در هر حالتی که هستند مانند یک مجسمه باقی بمانند. اگر کسی زمانی که موسیقی پخش می‌شود حرکت کند، باید از مسابقه خارج شود. این بازی سرگرم کننده نیز به افزایش تمرکز کودکان کمک زیادی خواهد کرد.
گروه سنی: 3+
کلام آخر
سعی کردم در این مقاله بازی‌هایی را به شما معرفی کنم که نیاز به هزینه و تجهیزات خاصی نداشته باشند تا به راحتی بتوانید آنها را در کنار خانواده خود انجام دهید. امیدوارم از انجام این بازی‌ها لذت ببرید. اگر بازی دیگری سراغ دارید که می‌تواند به افزایش قدرت تمرکز کمک کند به ما و دوستانتان معرفی کنید.
منابع:
