MBSR چیست؟

کاهش استرس بر اساس ذهن آگاهی یا همان MBSR، یک دوره است! دقیقا یک دوره آموزشی 8 هفته‌ای است که گذراندنش باعث انواع مزایای سلامتی ذهن و بدنی، از کاهش استرس گرفته تا بهبود خلق و خو می‌شود! در ادامه توضیحات بیشتری می‌دهم. در ضمن دوره MBSR به تازگی در مجموعه آرامیا و توسط نادیا انتخابی، روانشناس بالینی و خانم نجمه دریادل، مربی یوگا، برگزار شده! برای اطلاعات بیشتر به صفحه دوره MBSR مراجعه کنید.

MBSR چیست؟ MBSR مخفف چیست؟

Mindfulness Based Stress Reduction یا کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی یا همان MBSR. همانطور که بالاتر هم گفتم، این یک برنامه 8 هفته‌ای است که توسط دکتر جان کابات زین در دهه 1970 به وجود آمد. این دوره از یک‌سری تمرینات مدیتیشن، ذهن آگاهی، مدیتیشن و البته یوگا تشکیل شده و افرادی که در آن شرکت می‌کنند، باید روزانه به مدت 40 الی 60 دقیقه این تمرینات را انجام بدهند. هدف جان کابات زین از به وجود آوردن این دوره، درمان بیمارانی بود که با مشکلات زندگی و بیماری‌های جسمی یا روانی دست و پنجه نرم می‌کردند.

اگرچه این روش در ابتدا برای کمک به بیماران بیمارستان ایجاد شد، اما بعد اولین اجرا، توسط طیف گسترده‌ای از افراد مورد استفاده قرار گرفت. در واقع، طبق گفته مرکز ذهن آگاهی در دانشگاه ماساچوست آمریکا، بیش از 24 هزار نفر از فواید برنامه MBSR که این در مرکز در سال 1970 آغاز به کار کرده، استفاده کرده‌اند. (منبع: Center for Mindfulness) البته این آمار، صرفا مربوط به همین مرکز است و تعداد شرکت کنندگان در این دوره در خارج از این مرکز، بیشتر از 1 میلیون نفر است! با توجه به وجود منابع ارزشمند علمی، امروز بسیاری از پزشکان و روانشناسان و روانپزشکان به مراجعان‌شان انجام مدیتیشن را پیشنهاد می‌کنند.

تاریخچه MBSR چیست؟

در دنیای پزشکی و علم، نام جان کابات زین با تمرینات ذهن آگاهی گره خورده! در واقع جان کابات زین پزشکی بود که سال‌ها پیش با انجام تحقیقات علمی روی تمرین‌های ذهن آگاهی مثل مدیتیشن، به جامعه جهانی این موضوع را ثابت کرد که انجام این تمرینات واقعا برای سلامتی انسان، چه سلامت روحی و چه بدنی، اثربخش است. از آن روز به بعد، بیشتر از 3 هزار تحقیق پیرامون مدیتیشن انجام و تایید کرده‌اند که این تمرین کوتاه چقدر می‌تواند روی کاهش استرس، اضطراب، افزایش توجه و تمرکز و… تاثیر داشته باشد. (برای اطلاعات بیشتر و بررسی چند تا از تحقیقات، به سراغ مقاله فواید مدیتیشن بروید.) بعد از این بود که جان کابات زین در دانشگاه ماساچوست آمریکا، مرکزی را راه‌اندازی کرد و در آن به آموزش دوره MBSR پرداخت.

تاثیرات و فواید  MBSR

بسیاری از تحقیقات علمی که پیرامون مدیتیشن انجام شده، در واقع تحقیق روی افرادی بوده که در دوره کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی یا همان MBSR شرکت کرده‌اند. از جمله مزایایی که برای این دوره در نظر گرفته شده، اینها هستند:

• کاهش اضطراب و استرس
• کاهش احتمال افسردگی
• کاهش تعصب
• بهبود حافظه
• بهبود توجه
• بهبود کیفیت خواب (مقاله درمان بی خوابی را بخوانید.)
• افزایش تاب‌آوری
• کمک به سلامت روان
• بهبود مشکلات مربوط به اختلال بیش‌فعالی
• کاهش خستگی
• و… .

(منابع: 1)

چطور در دوره MBSR شرکت کنیم؟

ببینید، منابع زیادی در سطح وب هستند که اقدام به برگزاری این دوره می‌کنند. البته که اغلب این منابع، در سطح وب انگلیسی هستند اما خب چند سایت و شرکت هم در ایران اقدام به ترجمه و برگزاری‌اش کرده‌اند. در این میان مجموعه ما، یعنی آرامیا هم تصمیم به ترجمه و آماده کردن این دوره به شکل اختصاصی برای ایرانیان کرده. این کار به کمک نادیا انتخابی، روانشناس آرامیا که دوره MBSR را به زبان انگلیسی گذرانده و خانم نجمه دریادل، مربی یوگا انجام شده. برای اطلاعات بیشتر حتما صفحه دوره MBSR را بررسی کنید.

MBSR دقیقا از چه چیزی تشکیل شده؟

ببینید، محتوای MBSR که در واقع تمرین‌هایی است که شما باید انجام بدهید، یک‌سری تمرین‌های اغلب آرامش‌بخش است که تمامی‌شان بر اساس منابع معتبر علمی، روی سلامت جسم و ذهن انسان تاثیر دارد. از جمله تمرین‌های رایج این جلسات به این شرح است:

• تکنیک‌های تنفس: یکی از مهم‌ترین بخش های تمارین این دوره، تکنیک‌های تنفسی مثل تنفس مربع و… است. به همین دلیل در همان ابتدا باید با اصول تنفس شکمی یا تنفس صحیح آشنا شوید. این تمرین‌ها به شدت روی کاهش استرس تاثیر دارند.
• شکرگزاری: همانطور که در مقاله فواید شکرگزاری و با استناد به مقالات علمی هم گفته شد، این تمرین روی سلامت روان انسان تاثیر مثبتی دارد.
• تمرین‌‌های اختصاصی: ممکن است یک‌سری تکلیف‌های کوتاه برای انجام در خارج از زمان دوره برای شما در نظر گرفته شود.
• مدیتیشن: یکی از مهم‌ترین بخش‌های دوره، تمرین‌های مدیتیشن است که به کاهش استرس و اضطراب و افزایش توجه و تمرکز شما کمک می‌کند.
• یوگا: یکی دیگر از تمرین‌های اصلی این دوره‌ها، تمرینات یوگا است. تمرینات یوگا خودشان به دلیل خاصیتی که دارند، هم به بهبود شرایط بدنی کمک می‌کنند و هم آرامش ذهنی.

کلام آخر

خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله فهمیدیم که MBSR چیست و MBSR مخفف چیست؟ همینطور اینکه این دوره چه تاثیراتی روی بدن انسان دارد. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما عزیزان هستم.