دندان قروچه در خواب چیست؟ + علت و درمان

یک وب‌سایت به نام Health.mil گزارش می‌دهد که تا 30 درصد از مردم به‌نوعی دندان قروچه می‌کنند و بر اساس برآوردها، حدود 10 تا 15 درصد از افراد هنگام خواب از دندان قروچه دردناک رنج می‌برند. دندان قروچه در خواب می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، به همین دلیل تصمیم گرفتیم که در این مقاله درباره آن صحبت کنیم و بگوییم که ساییدن دندان در خواب نشانه چیست؟ چطور می‌توان آن را درمان کرد؟

دندان قروچه (براکسیسم) در خواب چیست؟

دندان قروچه در خواب به دندان قروچه گفته می‌شود که در طول خواب رخ می‌دهد و به معنای حرکت ماهیچه‌های جونده که مسئول جویدن هستند، است. معمولا دندان قروچه در بیداری شایع‌تر است.

اغلب برای افراد بسیار سخت‌تر است که متوجه شوند هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند و همین موضوع تشخیص را چالش برانگیز می‌کند. فردی که در خواب است نمی‌تواند قدرت گاز گرفتن خود را درک کند، بنابراین ممکن است دندان‌های خود را محکم‌تر به هم فشار دهد و تا 250 پوند نیرو به کار گیرد. دندان قروچه در خواب در کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر از افراد میانسال و مسن‌تر دیده می‌شود. به سختی می‌توان آمار دقیق تعداد افراد مبتلا به دندان قروچه خواب را بدست آورد زیرا بسیاری از افراد از اینکه شب‌ها دندان قروچه می‌کنند آگاه نیستند.

به طور خاص آمارهای مربوط به دندان قروچه در خواب در کودکان نیز به سختی مشخص می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که حدود 6٪ تا نزدیک به 50٪ از کودکان دندان قروچه را در شب تجربه می‌کنند. این مشکل به محض در آمدن دندان‌ها می‌تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد.

اعتقاد بر این است که صحبت کردن در خواب، راه رفتن در خواب و شب ادراری خطر ابتلا به دندان قروچه در خواب را در کودکان افزایش می‌دهد. در نوجوانان، شیوع دندان قروچه در خواب حدود 15 درصد تخمین زده می‌شود. این عارضه با افزایش سن کمتر رایج می‌شود، زیرا حدود 8 درصد از بزرگسالان میانسال و تنها 3 درصد از افراد مسن دندان‌های خود را هنگام خواب به هم فشار می‌دهند.

علائم دندان قروچه در خواب چیست؟

علامت و نشانه اصلی دندان قروچه در خواب، ساییدن و فشردن دندان‌ها در هنگام خواب به صورت غیرارادی است. در اینجا ، مهم‌ترین علائم دندان قروچه در خواب را بررسی می‌کنیم:

• حرکات انجام شده شبیه جویدن است اما معمولا شامل نیروی بیشتری است.
• به‌طور معمول دوره‌هایی از فشردن و آسیاب کردن رخ می‌دهد که معمولاً تا یک ثانیه طول می‌کشد.
• هر فرد ممکن است در هر شب تعداد دندان قروچه بسیار کم یا تا 100 قسمت داشته باشند. تعداد تکرارها اغلب متفاوت است و دندان قروچه ممکن است هر شب رخ ندهد.
• حرکت دهان در طول خواب تا حدودی طبیعی است.
• حدود 60 درصد از افراد ممکن است در طول خواب حرکاتی شبیه جویدین انجام دهند که به عنوان فعالیت‌های ماهیچه جونده ریتمیک (RMMA­) شناخته می‌شود، اما در افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب، این حرکات با فرکانس و نیروی بیشتری رخ می‌دهد.
• معمولا بیشتر دندان قروچه‌ها در اوایل چرخه خواب، در طی مراحل 1 و 2 خواب غیر REM رخ می‌دهد. درصد کمی از بخش‌ها ممکن است در طول خواب REM ایجاد شوند.
• برای افرادی که در شب دندان قروچه می‌کنند، طبیعی است که از این رفتار آگاه نباشند، مگر اینکه توسط یکی از اعضای خانواده یا شریک رخت‌خواب به آنها گفته شود. با این حال، برخی از علائم می‌تواند نشانه‌ای از دندان قروچه در خواب باشد.
• درد فک و گردن. این درد به دلیل منقبض شدن عضلات در طول دوره‌های دندان قروچه ایجاد می‌شود.
• سردردهای صبحگاهی که شبیه سردردهای تنشی هستند نیز یکی دیگر از علائم بالقوه دندان قروچه در خواب است.
• آسیب غیر قابل توضیح به دندان‌ها ممکن است نشانه‌ای از فشردن و ساییدن دندان‌ها در هنگام خواب باشد.

عواقب دندان قروچه در خواب چیست؟

عواقب طولانی مدت دندان قروچه در خواب می‌تواند شامل آسیب قابل توجه به دندان‌ها باشد. دندان‌ها ممکن است دردناک، فرسوده و متحرک شوند. تاج‌های دندانی، پرکردگی‌ها و ایمپلنت‌ها نیز ممکن است آسیب ببینند. دندان قروچه در خواب می‌تواند خطر مشکلات مفصلی که فک پایین را به جمجمه متصل می‌کند (که به عنوان مفصل گیجگاهی فکی شناخته می‌شود) افزایش دهد.

مشکلات مفصل می‌تواند باعث مشکل در جویدن، درد مزمن فک، صداهای صدا زدن یا کلیک کردن، قفل شدن فک و سایر عوارض شود. همه افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب عوارض جدی ندارند. وسعت علائم و عواقب طولانی مدت به شدت ساییدگی بستگی دارد. دندان قروچه در شب می‌تواند بر شریک رختخواب تاثیر بگذارد. سروصدای ناشی از فشردن و ساییدن ممکن است آزاردهنده باشد و خواب آرام را برای فردی که در رختخواب مشترک است دشوارتر کند.

علت دندان قروچه در خواب چیست؟

عوامل متعددی بر خطر دندان قروچه در خواب تاثیر می‌گذارند، بنابراین شناسایی یک علت واحد برای دندان قروچه کردن افراد دشوار است. با این حال، عوامل خطر خاصی با احتمال بیشتر دندان قروچه در خواب مرتبط هستند که شامل موارد زیر است:

1- سطوح استرس بالا

استرس یکی از مهم‌ترین موارد عوامل خطر برای ابتلا به دندان قروچه در خواب است. فشردن دندان‌ها هنگام مواجهه با موقعیت‌های سخت، یک واکنش رایج است که می‌تواند به دوره‌های دندان قروچه در خواب نیز منتقل شود. همچنین اعتقاد بر این است که دندان قروچه با سطوح بالاتری از اضطراب مرتبط است.

این مقاله می‌تواند به شما کمک کند: راهکارهای علمی رفع استرس

2- ژنتیک

محققان تشخیص داده‌اند که دندان قروچه در خواب دارای یک جزء ژنتیکی است و می‌تواند در خانواده‌ها ایجاد شود. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دندان قروچه خواب یکی از اعضای نزدیک خانواده خود را دارند که این عارضه را نیز تجربه کرده است.

3- الگوهای خواب نامنظم

به نظر می‌رسد دوره‌های دندان قروچه در خواب با تغییر الگوی خواب یا برانگیختگی‌های کوچک از خواب مرتبط باشد. بیشتر دندان قروچه‌ها با افزایش فعالیت مغز و قلب و عروق انجام می‌شود. این ممکن است پیوندهایی را که بین دندان قروچه خواب و آپنه انسدادی خواب (که باعث وقفه موقت خواب ناشی از نقص در تنفس می‌شود) پیدا شده است، توضیح دهد.

4- سبک زندگی

عوامل متعدد دیگر با دندان قروچه در خواب از جمله سیگار کشیدن، مصرف الکل، مصرف کافئین، افسردگی، و خروپف مرتبط است. اما تحقیقات بیشتری برای درک بهتر ارتباطات بالقوه و چگونگی تاثیر این عوامل بر روی دندان قروچه در خواب مورد نیاز است.

ما یک مقاله برای بهبود کیفیت زندگی منتشر کرده‌ایم که از آن می‌توانید برای تغییر سبک زندگی خود استفاده کنید.

5- داروها

تحقیقات نشان می‌دهد که برخی داروها، از جمله مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، آمفتامین‌ها و داروهای ضد روان پریشی ممکن است خطر ابتلا به دندان قروچه در خواب را افزایش دهند. مهم است که دوز و عوارض جانبی احتمالی هر دارویی را با پزشک خود در میان بگذارید.

6_ اختلالات سیستم عصبی مرکزی

بیماری‌هایی مثل پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) باعث بروز اختلال در عملکرد مغز و اعصاب می‌شوند. مغز افرادی که به این بیماری‌ها مبتلا هستند، گاهی ممکن است پیام‌های اشتباهی برای عضلات فک بفرستد؛ در نتیجه، انقباضات غیرارادی شبانه فک که همان دندان قروچه هستند، در مراحل خاصی از خواب مثل فاز REM اتفاق می‌افتند.

7_ ناهنجاری‌های ساختاری فک و دندان‌ها

ناهنجاری ساختار فک و دندان یعنی دندان‌ها در جای درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند و مغز به‌صورت ناخودآگاه سعی می‌کند که این ناهنجاری را با حرکت دادن فک کاهش دهد. در نتیجه، دندان قروچه به‌دلیل تطبیق موقعیت دندان‌ها یا کاهش تنش عضلانی فک اتفاق می‌افتد.

8_ پاسخ حسی به تحریکات فیزیکی

مغز برخی افراد نسبت به صدا، نور یا دما بسیار حساس است و حتی با لمس بالش یا پتو واکنش نشان می‌دهد؛ به این واکنش برانگیختگی حسی می‌گویند. عوامل محرک برانگیختگی حسی در طول خواب مغز را فعال می‌کنند، حتی شاید بدون اینکه شما از خواب بیدار شوید. مغز نیز در واکنش دفاعی نسبت به این محرک‌ها، باعث انقباض عضلات فک می‌شود که در نتیجه دندان قروچه اتفاق می‌افتد.

9_ ریفلاکس معده

ریفلاکس معده به مری به معنی برگشت اسید معده به‌سمت گلو است؛ به‌خصوص زمانی که خواب هستید یا استراحت می‌کنید. این حالت، عوارضی از جمله سوزش، ترش کردن یا تنگی نفس را به‌همراه دارد. مغز در این زمان به‌منظور کاهش اثرات اسید معده، عضلات فک را فعال کرده تا بزاق بیشتری ترشح شود (بزاق دهان اسید معده را خنثی می‌کند). فعال‌سازی عضلات فک می‌تواند به شکل دندان قروچه اتفاق بیفتد.

10_ اختلال در نوروترنسمیترهای مغزی

عملکرد غیرعادی مواد شیمیایی مثل دوپامین در مغز روی کنترل اعضای بدن از جمله عضلات فک تأثیر می‌گذارد. عدم تعادل در این ناقل‌های عصبی در برخی افراد، حرکات غیرارادی عضلانی از جمله دندان قروچه را در پی دارد. این عارضه بیشتر دامن‌گیر کسانی می‌شود که نسبت به تغییرات شیمیایی مغز حساس هستند.

علت براکسیسم (دندان قروچه) اولیه چیست؟

• تمرکز شدید ذهنی: وقتی روی کاری دقت زیادی می‌کنید (مثل رانندگی، نوشتن یا مطالعه)، به‌صورت ناخودآگاه ممکن است دندان‌هایتان را به هم فشار دهید.
• بی‌قراری یا تنش عضلانی پنهان: برخی افراد، زمانی که بدن‌شان دچار بی‌قراری است (حتی بدون استرس ذهنی)، ناخودآگاه دندان قروچه می‌کنند.
• الگوهای حرکتی شرطی‌شده: مغز برخی از افراد، یاد گرفته است که به‌شکل شرطی‌شده در برخی مواقع مثل زمان فکر کردن یا نشستن‌های طولانی‌مدت، عضلات فک را فعال کند که این منجر به براکسیسم می‌شود.
• پاسخ ناخودآگاه به خستگی ذهنی یا بدنی: گاهی اوقات بدن نسبت به خستگی‌های ذهنی یا جسمی واکنش نشان می‌دهد که یکی از این واکنش‌ها، براکسیسم است.
• واکنش بدنی در زمان سکون دهان: زمانی که فرد صحبت نمی‌کند و دهان او در حال استراحت است، شاید مغز برای جلوگیری از بی‌حرکتی کامل، فک را به‌شکل ناخودآگاه درگیر کند.
• عوارض شغلی یا محیطی: اگر در مشاغلی فعالیت دارید که نیاز به سکوت، تمرکز بالا یا عدم نیاز به حرکت دارند (مثل کار با کامپیوتر یا مطالعه)، احتمال اینکه دچار دندان قروچه شوید زیاد است؛ چون همانطور که گفتیم، بدن و دهان در حالت سکون قرار می‌گیرد و مغز عضلات فک را درگیر می‌کند.
• وضعیت نادرست سر و گردن: قرار دادن نامناسب سر و گردن به‌خصوص در حالاتی مثل خم شدن بیش از اندازه به جلو، باعث اعمال فشار غیرطبیعی به عضلات فک و ایجاد دندان قروچه می‌شود.

علت براکسیسم (دندان قروچه) ثانویه چیست؟

براکسیسم ثانویه به‌طور مستقیم با بیماری‌های زمینه‌ای، شرایط پزشکی یا عوامل دارویی ارتباط دارد. در واقع، براکسیسم ثانویه نشانه‌ای از مشکل دیگری است و یک اختلال مستقل به‌شمار نمی‌آید. در این‌جا، مهم‌ترین دلایل دندان قروچه ثانویه را بررسی می‌کنیم:

• اختلالات نورولوژیک: بیماری‌هایی مثل پارکینسون، اسکلروز چندگانه (MS)، فلج مغزی (CP) یا دیگر مشکلات حرکتی می‌توانند باعث فعالیت‌های غیرطبیعی عضلات فک از جمله دندان قروچه شوند.
• عوارض برخی داروها: داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) مانند فلوکستین، پاروکستین یا سرترالین و همچنین آمفتامین‌ها و داروهای ضدروان‌پریشی از جمله انواع داروهای روان‌پزشکی هستند که باعث تحرکات غیرارادی فک می‌شوند. این مشکل به‌دلیل اختلال در تعادل دوپامین و سروتونین در مغز به‌وجود می‌آید.
• اختلالات روانپزشکی شدید: افرادی که به اختلالات روان‌پزشکی از جمله اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی یا اضطراب مزمن شدید مبتلا هستند، در معرض براکسیسم ثانویه قرار دارند. چه خود اختلال و چه داروهای مصرفی می‌توانند منجر به دندان قروچه شوند.
• سندرم‌های درد مزمن یا فیبرومیالژیا: در شرایطی مثل فیبرومیالژیا که با درد عضلانی گسترده‌ای همراه است، احتمال اینکه فرد دچار افزایش فشار عضلانی غیرارادی در ناحیه فک شود، وجود دارد.
• کمبودهای تغذیه‌ای خاص: کمبود برخی مواد مغذی در بدن مثل کلسیم، منیزیم یا ویتامین B6، روی عملکرد طبیعی عضلات و سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد. این عارضه، زمینه‌ساز بروز حرکات غیرارادی از جمله دندان قروچه است.
• مسمومیت‌های شیمیایی: اگر به‌طور مداوم در معرض مواد شیمیایی یا فلزات سنگین از جمله سرب، جیوه یا منگنز هستید، ممکن است به‌دلیل تأثیر بر نورون‌ها، دچار حرکات غیرارادی از جمله براکسیسم شوید.
• سوءمصرف مواد محرک یا مخدر: مصرف کوکائین، اکستازی (MDMA)، و حتی کافئین در دوزهای بالا می‌تواند باعث تحریک بیش از اندازه سیستم عصبی سمپاتیک شود و انقباض عضلانی غیرارادی در ناحیه فک را در پی داشته باشد.
• اختلالات رشد و تکامل عصبی: براکسیسم می‌تواند برای کودکانی که مبتلا به اوتیسم، اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) یا اختلالات یادگیری عصبی هستند، به‌شکل یک پاسخ حسی یا الگوی حرکتی غیرطبیعی بروز پیدا کند.
• سندرم‌های ژنتیکی یا متابولیکی: برخی از بیماری‌های نادر مانند سندرم رت (Rett syndrome)، سندرم اسپرژر یا بیماری ویلسون می‌توانند باعث بروز علائم عضلانی-عصبی شوند و عوارضی مثل دندان قروچه را در پی داشته باشند.

دندان قروچه در خواب چگونه تشخیص داده می‌شود؟

دندان قروچه در خواب توسط پزشک یا دندان‌پزشک تشخیص داده می‌شود، اما روند تشخیصی بسته به نوع متخصص بهداشتی که مراقبت را ارائه می‌دهد می‌تواند متفاوت باشد. مطالعه یک شبه در کلینیک خواب، معروف به پلی سومنوگرافی، قطعی‌ترین راه برای تشخیص دندان قروچه در خواب است. با این حال، پلی سومنوگرافی می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد و ممکن است در موارد خاص ضروری نباشد. اما پلی سومنوگرافی می‌تواند سایر مشکلات خواب مانند آپنه خواب را شناسایی کند، بنابراین ممکن است به ویژه زمانی مفید باشد که فردی شکایات خواب متنوعی داشته باشد.

برای بسیاری از افراد، وجود علائمی مانند آسیب دندان و درد فک همراه با گزارش دندان قروچه از طرف شریک تختخواب ممکن است برای تعیین اینکه فرد دچار دندان قروچه در خواب است کافی باشد. تست‌های مشاهده‌ای در خانه نیز می‌توانند نشانه‌های دندان قروچه را بررسی کنند.

درمان دندان قروچه در خواب چیست؟

هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند به طور کامل دندان قروچه را در طول خواب از بین ببرد یا آن را درمان کند، اما چندین روش وجود دارد که می‌تواند دوره‌ها را کاهش دهد و آسیب به دندان‌ها و فک را محدود کند. برخی از افرادی که دندان قروچه می‌کنند هیچ علامتی ندارند و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. سایر افراد ممکن است علائم یا خطر بیشتری برای مشکلات طولانی مدت داشته باشند و در این موارد معمولاً درمان ضروری است.

بهترین درمان برای دندان قروچه خواب بسته به فرد متفاوت است و همیشه باید توسط یک پزشک یا دندانپزشک نظارت شود که بتواند مزایا و معایب درمان را در شرایط خاص بیمار توضیح دهد.

1- کاهش استرس

سطوح بالای استرس در هنگام بیداری و خواب به کاهش دندان قروچه در خواب کمک می‌کند، بنابراین اقداماتی برای کاهش و مدیریت استرس ممکن است به طور طبیعی به کاهش دندان قروچه کمک کند. کاهش قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا ایده آل است، البته حذف کامل استرس غیرممکن است، به همین دلیل بسیاری از رویکردها بر مبارزه با پاسخ‌های منفی به استرس به منظور کاهش تاثیر آن تمرکز می‌کنند. بهبود بهداشت خواب و به کارگیری تکنیک‌های آرام سازی مانند مدیتیشن می‌تواند مزایای بیشتری برای راحت‌تر به خواب رفتن داشته باشد.

ما یک مقاله با عنوان درمان استرس داریم که به شما در کاهش قابل‌توجه سطح استرس کمک می‌کند؛ برای اطلاعات بیشتر می‌توانید این مقاله را بخوانید.

پیشنهاد می‌کنم این مقالات را بخوانید:

• آموزش مدیتیشن قبل از خواب
• 11 برنامه مدیتیشن و مراقبه

2- مصرف دارو

داروها به برخی از افراد در کاهش دندان قروچه در خواب کمک می‌کنند. بیشتر این داروها با تغییر مواد شیمیایی مغز برای کاهش فعالیت ماهیچه‌ای درگیر در دندان قروچه عمل می‌کنند. تزریق بوتاکس روش دیگری برای محدود کردن حرکت عضلات است و در موارد شدیدتر دندان قروچه در خواب موثر است.

داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که آنها را برای برخی بیماران نامناسب می‌کند و یا ممکن است نتوان در طولانی مدت از آنها استفاده کرد. مهم است که قبل از مصرف هر دارویی برای دندان قروچه در خواب با یک پزشک صحبت کنید تا به بهترین شکل از مزایای بالقوه و عوارض جانبی آن مطلع شود.

3- استفاده از دهان‌گیر

انواع مختلفی از دهان‌گیرها و محافظ‌های دهان، که گاهی اوقات محافظ‌های شب نامیده می‌شوند، برای کاهش آسیب دندان‌ها و دهان که ممکن است به دلیل دندان قروچه در خواب رخ دهد، استفاده می‌شوند. اسپلینت‌های دندانی می‌توانند دندان‌ها را بپوشانند تا مانعی در برابر اثرات مضر ساییدن ایجاد کنند. آتل‌ها اغلب توسط دندانپزشک، مخصوص دهان بیمار طراحی می‌شوند اما بدون نسخه نیز فروخته خواهند شد. آنها ممکن است فقط بخشی از دندان‌ها را بپوشانند یا ناحیه وسیع‌تری مانند کل ردیف‌های بالایی یا پایینی دندان‌ها را بپوشانند.

انواع دیگر اسپلینت‌ها و دهانی‌ها، از جمله دستگاه‌های پیشرفته فک پایین (MAD) برای تثبیت دهان و فک در یک موقعیت خاص و جلوگیری از فشردن و ساییدن کار می‌کنند. MAD ها با نگه داشتن فک پایین به سمت جلو عمل می‌کنند و معمولاً برای کاهش خروپف مزمن استفاده می‌شوند.

4- تسکین علائم

یکی دیگر از اجزای درمان، تسکین علائم برای مقابله بهتر با دندان قروچه در خواب است. پرهیز از جویدن آدامس و غذاهای سفت می‌تواند حرکات دردناک فک را کاهش دهد. کمپرس داغ یا کیسه یخ که روی فک اعمال می‌شود ممکن است باعث تسکین موقت درد شود. تمرینات صورت به برخی از افراد کمک می‌کند تا درد فک یا گردن خود را کاهش دهند. آرامش صورت و ماساژ ناحیه سر و گردن ممکن است تنش عضلانی را بیشتر کاهش دهد. یک پزشک یا دندانپزشک ممکن است بتواند تمرینات خاصی را پیشنهاد کند یا به یک فیزیوتراپ با تجربه یا ماساژ درمانگر ارجاع دهد.

5_ تغییر در رژیم غذایی و هیدراتاسیون

کاهش مصرف مواد خوراکی مثل کافئین، الکل یا قند که باعث تحریک دندان قروچه می‌شوند و افزایش مصرف غذاهای غنی از منیزیم، کلسیم و ویتامین B6، به تقویت سیستم عصبی و عضلات بدن کمک می‌کند و فشار بر ناحیه فک را به حداقل می‌رساند.

کمبود آب در بدن نیز باعث خشک شدن مفاصل و عضلات فک می‌شود و فعالیت‌های غیرارادی مانند براکسیسم را افزایش می‌دهد. شما می‌توانید با مصرف آب به اندازه کافی در طول روز، بدن‌تان را هیدراته نگه دارید و جلوی بروز براکسیسم کمک کنید.

در این‌جا، یک جدول غذایی برایتان می‌آوریم که می‌توانید از آن برای درمان براکسیسم استفاده کنید:

6_ تنظیم و بهینه‌سازی تنفس در خواب

هدف از استفاده از این تکنیک، تنفس منظم و آرام از طریق بینی در زمان خواب است. در واقع، تنفس دهانی یا به‌شیوه نامناسب منجر به اختلال در اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شود و مشکلاتی مثل برانگیختگی عصبی یا براکسیسم را در پی دارد.

تنفس از طریق بینی باعث حفظ فشار اکسیژن/کربن دی‌اکسید، کاهش تنش‌های عضلانی و تنظیم عمق خواب می‌شود.

برای استفاده از این تکنیک، باید تمرینات تنفسی را به‌صورت روزانه انجام دهید؛ مثلاً 4 تا 5 ثانیه هوا را استشمام کرده، 6 ثانیه هوا را نگه دارید و 6 ثانیه هوا را خارج کنید.

اگر علت اصلی براکسیسم شما تنفس دهانی باشد، طی چند شب یا چند هفته، دندان قروچه به‌شکل محسوس کاهش پیدا می‌کند.

ما در مقاله‌ی تنفس دیافراگمی، روش‌های دیگری از الگوهای تنفسی را معرفی کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

7_ بازآموزی آگاهی عصبی با بیوفیدبک شبانه

زمانی که فهمیدید ساییدن دندان در خواب نشانه چیست؟ حالا باید به فکر استفاده از یک روش درمانی مؤثر باشید که ما استفاده از دستگاه‌های بیوفیدبک را پیشنهاد می‌دهیم. این دستگاه‌ها، فعالیت عضلات فک را در هنگام خواب ثبت کرده و از طریق ویبره یا تحریک صوتی به مغز هشدار می‌دهند تا انقباض فک را متوقف کند.

از آنجا که براکسیسم بدون آگاهی مغز اتفاق می‌افتد و این تکنیک از روش شرطی‌سازی عصبی استفاده می‌کند، با هر بار شروع انقباضات فک، به مغز به‌صورت ملایم هشدار داده می‌شود تا به‌مرور زمان یاد بگیرد این الگوی اشتباه را کنار بگذارد.

این روش معمولاً بین 2 تا 8 هفته، بر اساس شدت دندان قروچه و تدوام در استفاده از این تکنیک نتیجه‌بخشی دارد.

8_ تحریک شنیداری در خواب

استفاده از محرک‌های صوتی، ریتمیک یا فرکانس‌های خاص در مراحل مشخص خواب، می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد و فعالیت عصبی عضلات فک را تنظیم کند.

برای استفاده از این روش، باید 2 نکته مهم را بدانید:

1. خواب عمیق (N3) با کاهش انقباضات عضلانی و فعال‌سازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک همراه است.
2. صداهای خاصی مثل امواج دلتا، آلفا، صداهای طبیعی یا موسیقی باینورال، فرکانس مغز را به‌سوی آرامش می‌برند.

شما برای استفاده از محرک‌های صوتی می‌توانید از هدفون‌های مخصوص خواب با نویز سفید یا امواج آلفا استفاده کنید. موسیقی درمانی با امواج باینورال با فرکانس 2 تا 4 هرتز نیز برای ورود به مرحله خواب عمیق مناسب است.

در صورت استفاده از این تکنیک، بعد از 10 الی 14 شب، الگوهای خواب‌تان عمیق‌تر می‌شود و دفعات دندان قروچه‌تان به حداقل می‌رسند.

9_ مراجعه به پزشک

برای اینکه مطمئن شوید ساییدن دندان در خواب نشانه چیست و چطور می‌توان آن را درمان کرد؟ پیشنهاد می‌دهیم که حتماً به‌سراغ یک پزشک حرفه‌ای بروید.

Visit your dentist regularly. Regular dental exams will give your dentist an opportunity to spot the signs of bruxism.

به‌طور منظم به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید. معاینات دندان‌پزشکی منظم به دندان‌پزشک این امکان را می‌دهد که علائم براکسیسم (دندان‌قروچه) را شناسایی کند. Nidcr.Nih

با تشخیص علت اصلی براکسیسم، می‌توان برنامه درمانی حرفه‌ای‌تری در نظر گرفت و با استفاده از آن، این مشکل را درمان کرد.

راه‌های پیشگیری از دندان قروچه (براکسیسم) چیست؟

در این‌جا، برخی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از دندان‌قروچه را بررسی می‌کنیم:

1. تنظیم وضعیت بدنی: وضعیت خوابیدن‌تان را اصلاح کنید، به نحوی که به عضلات فک فشار وارد نشود.
2. تمرین آرام‌سازی عضلات فک: عضلات فک را قبل از خواب به‌صورت حرکات دایره‌ای ماساژ دهید.
3. عدم جویدن مواد غیرغذایی: مواد غیرغذایی مانند ناخن یا خودکار را نجوید.
4. گرم‌درمانی: قبل از خواب، از کمپرس آب گرم روی عضلات فک خود استفاده کنید.
5. رژیم غذایی نرم: غذاهای نرم بخورید تا فشاری روی عضلات فک وارد نشود.
6. زمان‌بندی فعالیت‌های فک: به‌صورت طولانی‌مدت از عضلات فک استفاده نکنید؛ مثلاً برای مدت طولانی آدامس نجوید.
7. محیط خواب مناسب: محیط خواب‌تان آرام، تاریک و خنک باشد تا به آرامش کافی برای داشتن خواب عمیق برسید.
8. تمرینات اصلاح وضعیت زبان: تمرین کنید تا زبان‌تان را در وضعیت صحیح (نوک زبان پشت دندان‌های جلویی) قرار دهید تا جلوی فشار ناخودآگاه بر عضلات فک را بگیرید.
9. تغییر عادات گفتاری: از تلفظ اغراق‌آمیز کلمات یا صحبت کردن با فشار بر عضلات فک خودداری کنید.
10. بهبود کیفیت هوای محیط: به‌صورت دهانی تنفس نکنید، چون باعث خشکی و تحریک فک می‌شود؛ برای این منظور می‌توانید از دستگاه‌های تصفیه هوا در محیط استفاده کنید
11. استفاده از تکنیک‌های حواس‌پرتی: از تکنیک‌های حواس‌پرتی مثل مشغول کردن دست‌ها با توپ یا نرمش انگشت‌ها حین استرس استفاده کنید تا تمرکز کمتری روی عضلات فک داشته باشید.

دلایل دندان قروچه در کودکان چیست و چه درمانی دارد؟

در این جدول، مهم‌ترین دلایل دندان‌قروچه در کودکان و شیوه‌ی درمان آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

درمان خانگی دندان قروچه در خواب

با استفاده از این راهکارهای خانگی می‌توانید جلوی ساییدن دندان در خواب را بگیرید:

1. آرام‌سازی عضلات فک: قبل از خواب، جلوی آینه بایستید، فک‌تان را بدون زور آویزان کنید و لب‌ها را ببندید. ۵ دقیقه دم و بازدم شکمی داشته باشید. این تمرین برای آرام‌سازی عضلات فک به مغز پیام آرامش می‌فرستد.
2. فشار ریتمیک به عضلات فک: با کمک ۲ انگشت، فشار نرم و ضرب‌آهنگ‌دار روی عضلات فک در کنار گوش ایجاد کنید (۱۰ ثانیه فشار و ۱۰ ثانیه استراحت در ۵ دور).
3. پوشیدن هدبند کشی: از باندهای نرم یا هدبندهایی که دور سر یا چانه بسته می‌شوند، استفاده کنید. این بندها فک را در زمان خواب آرام نگه می‌دارند.
4. استفاده از پارچه گرم: قبل از خواب، یک پارچه گرم و نرم را روی عضلات فک بگذارید تا احتمال تحریک‌پذیری عضله در شب به حداقل برسد.
5. کشش آهسته گردن و فک: انجام کشش‌های ساده‌ی گردن و چرخش ملایم سر به آزادسازی تنش‌های عصبی-عضلانی اطراف فک کمک می‌کند.
6. نوازش مداوم بافت نرم اطراف گوش: شما می‌توانید با استفاده از نوک انگشت، به‌آرامی عضله و پوست اطراف گوش را ماساژ دهید. این کار باعث فعال شدن سیستم عصبی پاراسمپاتیک و آرام‌سازی فک می‌شود.
7. عطر آرامش‌بخش: تحریک حس بویایی با استفاده از رایحه‌های آرامش‌بخش مثل اسطوخودوس، با کمک به کاهش تنش‌های عصبی و عضلانی و فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک، جلوی حرکات ناخودآگاه فک در خواب را می‌گیرد.
8. استفاده از بالش مناسب: از بالش‌هایی استفاده کنید که جلوی فشارهای ناگهانی را می‌گیرند و مانع از خمیدگی گردن و فک حین خواب می‌شوند. این بالش‌ها باید ارتفاع متعادلی داشته باشند.

آیا دندان‌قروچه فقط در خواب اتفاق می‌افتد؟

به نقل از وب‌سایت Mayo Clinic:

Bruxism is common and can happen during the day or night. If you have awake bruxism, you clench or grind your teeth when you’re awake without being aware that you’re doing it. If you have sleep bruxism, you clench or grind your teeth during sleep. Sleep bruxism is a sleep-related movement disorder.

دندان‌قروچه (Bruxism) شایع است و می‌تواند در طول روز یا شب رخ دهد. اگر دندان‌قروچه بیداری دارید، بدون آن‌که خودتان متوجه شوید، در حالت بیداری دندان‌هایتان را به هم می‌فشارید یا می‌سایید. اگر دندان‌قروچه خواب داشته باشید، این کار را هنگام خواب انجام می‌دهید. دندان‌قروچه خواب نوعی اختلال حرکتی مرتبط با خواب به شمار می‌رود. Mayo Clinic

با توجه به این توضیحات، دندان قروچه هم در زمان بیداری و هم در زمان خواب ممکن است اتفاق بیفتد.

کلام آخر

به پایان مقاله “ساییدن دندان در خواب نشانه چیست؟” رسیدیم، امیدواریم بتوانید هر چه زودتر مشکل دندان قروچه در خواب را حل کنید. ممنون که تا پایان ما را همراهی کردید. اگر سوال یا نظری دارید می‌توانید با ما در میان بگذارید.

منبع:

sleepfoundation.org