یکی از واکنش‌های رایجی که معمولا در هنگام احساس عصبانیت، ترس یا استرس به طور غیر ارادی رخ می‌دهد، فشردن و یا ساییدن دندان‌ها است. دندان قروچه ممکن است در بیداری یا خواب اتفاق بیفتد، اما افراد کمتر متوجه می‌شوند که هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند. به دلیل نیرویی که در طول دوره‌های دندان قروچه در خواب اعمال میشود، این بیماری می‌تواند خطرات جدی برای سلامت دندان‌ها و فک ایجاد کند به همین دلیل قصد داریم در این مقاله شما را با علل و درمان این مشکل آشنا کنیم.
دندان قروچه (براکسیسم) در خواب چیست؟
دندان قروچه در خواب به دندان قروچه گفته میشود که در طول خواب رخ می‌دهد و به معنای حرکت ماهیچه‌های جونده که مسئول جویدن هستند، است. معمولا دندان قروچه در بیداری شایع‌تر است.
اغلب برای افراد بسیار سخت‌تر است که متوجه شوند هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند و همین موضوع تشخیص را چالش برانگیز می‌کند. فردی که در خواب است نمی‌تواند قدرت گاز گرفتن خود را درک کند، بنابراین ممکن است دندان‌های خود را محکم‌تر به هم فشار دهد و تا 250 پوند نیرو به کار گیرد. دندان قروچه در خواب در کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر از افراد میانسال و مسن‌تر دیده میشود. به سختی می‌توان آمار دقیق تعداد افراد مبتلا به دندان قروچه خواب را بدست آورد زیرا بسیاری از افراد از اینکه شب‌ها دندان قروچه می‌کنند آگاه نیستند.
به طور خاص آمارهای مربوط به دندان قروچه در خواب در کودکان نیز به سختی مشخص میشود. مطالعات نشان داده‌اند که حدود 6٪ تا نزدیک به 50٪ از کودکان دندان قروچه را در شب تجربه می‌کنند. این مشکل به محض در آمدن دندان‌ها می‌تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد.
اعتقاد بر این است که صحبت کردن در خواب، راه رفتن در خواب و شب ادراری خطر ابتلا به دندان قروچه در خواب را در کودکان افزایش می‌دهد. در نوجوانان، شیوع دندان قروچه در خواب حدود 15 درصد تخمین زده میشود. این عارضه با افزایش سن کمتر رایج میشود، زیرا حدود 8 درصد از بزرگسالان میانسال و تنها 3 درصد از افراد مسن دندان‌های خود را هنگام خواب به هم فشار می‌دهند.
علائم دندان قروچه در خواب چیست؟
علامت و نشانه اصلی دندان قروچه در خواب، ساییدن و فشردن دندان‌ها در هنگام خواب به صورت غیرارادی است. حرکات انجام شده شبیه جویدن است اما معمولا شامل نیروی بیشتری است. به طور معمول دوره‌هایی از فشردن و آسیاب کردن رخ می‌دهد که معمولاً تا یک ثانیه طول می‌کشد. هر فرد ممکن است در هر شب تعداد دندان قروچه بسیار کم یا تا 100 قسمت داشته باشند. تعداد تکرارها اغلب متفاوت است و دندان قروچه ممکن است هر شب رخ ندهد.
حرکت دهان در طول خواب تا حدودی طبیعی است. حدود 60 درصد از افراد ممکن است در طول خواب حرکاتی شبیه جویدین انجام دهند که به عنوان فعالیت‌های ماهیچه جونده ریتمیک (RMMA) شناخته میشود، اما در افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب، این حرکات با فرکانس و نیروی بیشتری رخ می‌دهد.
معمولا بیشتر دندان قروچه‌ها در اوایل چرخه خواب، در طی مراحل 1 و 2 خواب غیر REM رخ می‌دهد. درصد کمی از بخش‌ها ممکن است در طول خواب REM ایجاد شوند. برای افرادی که در شب دندان قروچه می‌کنند طبیعی است که از این رفتار آگاه نباشند مگر اینکه توسط یکی از اعضای خانواده یا شریک رختخواب به آنها گفته شود. با این حال، برخی از علائم می‌تواند نشانه‌ای از دندان قروچه در خواب باشد.
دو علامت شایع دندان قروچه، درد فک و گردن هستند. این درد به دلیل منقبض شدن عضلات در طول دوره‌های دندان قروچه ایجاد میشود. سردردهای صبحگاهی که شبیه سردردهای تنشی هستند نیز یکی دیگر از علائم بالقوه دندان قروچه در خواب است. علاوه بر این‌ها آسیب غیر قابل توضیح به دندان‌ها ممکن است نشانه‌ای از فشردن و ساییدن دندان‌ها در هنگام خواب باشد.
عواقب دندان قروچه در خواب چیست؟
عواقب طولانی مدت دندان قروچه در خواب می‌تواند شامل آسیب قابل توجه به دندان‌ها باشد. دندان‌ها ممکن است دردناک، فرسوده و متحرک شوند. تاج‌های دندانی، پرکردگی‌ها و ایمپلنت‌ها نیز ممکن است آسیب ببینند. دندان قروچه در خواب می‌تواند خطر مشکلات مفصلی که فک پایین را به جمجمه متصل می‌کند (که به عنوان مفصل گیجگاهی فکی شناخته میشود) افزایش دهد.
مشکلات مفصل می‌تواند باعث مشکل در جویدن، درد مزمن فک، صداهای صدا زدن یا کلیک کردن، قفل شدن فک و سایر عوارض شود. همه افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب عوارض جدی ندارند. وسعت علائم و عواقب طولانی مدت به شدت ساییدگی بستگی دارد. دندان قروچه در شب می‌تواند بر شریک رختخواب تاثیر بگذارد. سروصدای ناشی از فشردن و ساییدن ممکن است آزاردهنده باشد و خواب آرام را برای فردی که در رختخواب مشترک است دشوارتر کند.
علت دندان قروچه در خواب چیست؟
عوامل متعددی بر خطر دندان قروچه در خواب تاثیر می‌گذارند، بنابراین شناسایی یک علت واحد برای دندان قروچه کردن افراد دشوار است. با این حال، عوامل خطر خاصی با احتمال بیشتر دندان قروچه در خواب مرتبط هستند که شامل موارد زیر است:
1- سطوح استرس بالا
استرس یکی از مهم‌ترین موارد عوامل خطر برای ابتلا به دندان قروچه در خواب است. فشردن دندان‌ها هنگام مواجهه با موقعیت‌های سخت، یک واکنش رایج است که می‌تواند به دوره‌های دندان قروچه در خواب نیز منتقل شود. همچنین اعتقاد بر این است که دندان قروچه با سطوح بالاتری از اضطراب مرتبط است.
این مقاله می‌تواند به شما کمک کند: راهکارهای علمی رفع استرس
2- ژنتیک
محققان تشخیص داده‌اند که دندان قروچه در خواب دارای یک جزء ژنتیکی است و می‌تواند در خانواده‌ها ایجاد شود. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دندان قروچه خواب یکی از اعضای نزدیک خانواده خود را دارند که این عارضه را نیز تجربه کرده است.
3- الگوهای خواب نامنظم
به نظر می‌رسد دوره‌های دندان قروچه در خواب با تغییر الگوی خواب یا برانگیختگی‌های کوچک از خواب مرتبط باشد. بیشتر دندان قروچه‌ها با افزایش فعالیت مغز و قلب و عروق انجام میشود. این ممکن است پیوندهایی را که بین دندان قروچه خواب و آپنه انسدادی خواب (که باعث وقفه موقت خواب ناشی از نقص در تنفس میشود) پیدا شده است، توضیح دهد.
4- سبک زندگی
عوامل متعدد دیگر با دندان قروچه در خواب از جمله سیگار کشیدن، مصرف الکل، مصرف کافئین، افسردگی، و خروپف مرتبط است. اما تحقیقات بیشتری برای درک بهتر ارتباطات بالقوه و چگونگی تاثیر این عوامل بر روی دندان قروچه در خواب مورد نیاز است.
5- داروها
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی داروها، از جمله مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، آمفتامین‌ها و داروهای ضد روان پریشی ممکن است خطر ابتلا به دندان قروچه در خواب را افزایش دهند. مهم است که دوز و عوارض جانبی احتمالی هر دارویی را با پزشک خود در میان بگذارید.
دندان قروچه در خواب چگونه تشخیص داده میشود؟
دندان قروچه در خواب توسط پزشک یا دندانپزشک تشخیص داده میشود، اما روند تشخیصی بسته به نوع متخصص بهداشتی که مراقبت را ارائه می‌دهد می‌تواند متفاوت باشد. مطالعه یک شبه در کلینیک خواب، معروف به پلی سومنوگرافی، قطعی‌ترین راه برای تشخیص دندان قروچه در خواب است. با این حال، پلی سومنوگرافی می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد و ممکن است در موارد خاص ضروری نباشد. اما پلی سومنوگرافی می‌تواند سایر مشکلات خواب مانند آپنه خواب را شناسایی کند، بنابراین ممکن است به ویژه زمانی مفید باشد که فردی شکایات خواب متنوعی داشته باشد.
برای بسیاری از افراد، وجود علائمی مانند آسیب دندان و درد فک همراه با گزارش دندان قروچه از طرف شریک تختخواب ممکن است برای تعیین اینکه فرد دچار دندان قروچه در خواب است کافی باشد. تست‌های مشاهده‌ای در خانه نیز می‌توانند نشانه‌های دندان قروچه را بررسی کنند.
درمان دندان قروچه در خواب چیست؟
هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند به طور کامل دندان قروچه را در طول خواب از بین ببرد یا آن را درمان کند، اما چندین روش وجود دارد که می‌تواند دوره‌ها را کاهش دهد و آسیب به دندان‌ها و فک را محدود کند. برخی از افرادی که دندان قروچه می‌کنند هیچ علامتی ندارند و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. سایر افراد ممکن است علائم یا خطر بیشتری برای مشکلات طولانی مدت داشته باشند و در این موارد معمولاً درمان ضروری است.
بهترین درمان برای دندان قروچه خواب بسته به فرد متفاوت است و همیشه باید توسط یک پزشک یا دندانپزشک نظارت شود که بتواند مزایا و معایب درمان را در شرایط خاص بیمار توضیح دهد.
1- کاهش استرس
سطوح بالای استرس در هنگام بیداری و خواب به کاهش دندان قروچه در خواب کمک می‌کند، بنابراین اقداماتی برای کاهش و مدیریت استرس ممکن است به طور طبیعی به کاهش دندان قروچه کمک کند. کاهش قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا ایده آل است، البته حذف کامل استرس غیرممکن است، به همین دلیل بسیاری از رویکردها بر مبارزه با پاسخ‌های منفی به استرس به منظور کاهش تاثیر آن تمرکز می‌کنند. بهبود بهداشت خواب و به کارگیری تکنیک‌های آرام سازی مانند مدیتیشن می‌تواند مزایای بیشتری برای راحت‌تر به خواب رفتن داشته باشد.
پیشنهاد می‌کنم این مقالات را بخوانید:
2- مصرف دارو
داروها به برخی از افراد در کاهش دندان قروچه در خواب کمک می‌کنند. بیشتر این داروها با تغییر مواد شیمیایی مغز برای کاهش فعالیت ماهیچه‌ای درگیر در دندان قروچه عمل می‌کنند. تزریق بوتاکس روش دیگری برای محدود کردن حرکت عضلات است و در موارد شدیدتر دندان قروچه در خواب موثر است.
داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که آنها را برای برخی بیماران نامناسب می‌کند و یا ممکن است نتوان در طولانی مدت از آنها استفاده کرد. مهم است که قبل از مصرف هر دارویی برای دندان قروچه در خواب با یک پزشک صحبت کنید تا به بهترین شکل از مزایای بالقوه و عوارض جانبی آن مطلع شود.
3- استفاده از دهان‌گیر
انواع مختلفی از دهان‌گیرها و محافظ‌های دهان، که گاهی اوقات محافظ‌های شب نامیده می‌شوند، برای کاهش آسیب دندان‌ها و دهان که ممکن است به دلیل دندان قروچه در خواب رخ دهد، استفاده می‌شوند. اسپلینت‌های دندانی می‌توانند دندان‌ها را بپوشانند تا مانعی در برابر اثرات مضر ساییدن ایجاد کنند. آتل‌ها اغلب توسط دندانپزشک، مخصوص دهان بیمار طراحی می‌شوند اما بدون نسخه نیز فروخته خواهند شد. آنها ممکن است فقط بخشی از دندان‌ها را بپوشانند یا ناحیه وسیع‌تری مانند کل ردیف‌های بالایی یا پایینی دندان‌ها را بپوشانند.
انواع دیگر اسپلینت‌ها و دهانی‌ها، از جمله دستگاه‌های پیشرفته فک پایین (MAD) برای تثبیت دهان و فک در یک موقعیت خاص و جلوگیری از فشردن و ساییدن کار می‌کنند. MAD ها با نگه داشتن فک پایین به سمت جلو عمل می‌کنند و معمولاً برای کاهش خروپف مزمن استفاده می‌شوند.
4- تسکین علائم
یکی دیگر از اجزای درمان، تسکین علائم برای مقابله بهتر با دندان قروچه در خواب است. پرهیز از جویدن آدامس و غذاهای سفت می‌تواند حرکات دردناک فک را کاهش دهد. کمپرس داغ یا کیسه یخ که روی فک اعمال میشود ممکن است باعث تسکین موقت درد شود. تمرینات صورت به برخی از افراد کمک می‌کند تا درد فک یا گردن خود را کاهش دهند. آرامش صورت و ماساژ ناحیه سر و گردن ممکن است تنش عضلانی را بیشتر کاهش دهد. یک پزشک یا دندانپزشک ممکن است بتواند تمرینات خاصی را پیشنهاد کند یا به یک فیزیوتراپ با تجربه یا ماساژ درمانگر ارجاع دهد.
کلام آخر
به پایان مقاله رسیدیم، امیدواریم بتوانید هر چه زودتر مشکل دندان قروچه در خواب را حل کنید. ممنون که تا پایان ما را همراهی کردید. اگر سوال یا نظری دارید می‌توانید با ما در میان بگذارید.
منبع:
آزمون خواب رایگان همراه با پاسخ از روانشناس آرامیا
آزمون پایین کمتر از 3 دقیقه از زمان شما را می‌گیرد. به محض پاسخ به 10 سوالِ آزمون، نتیجه تست خواب به شما نمایش داده میشود و راهکارهایی از روانشناس بالینی آرامیا دریافت می‌کنید.
