آن‌دسته از عزیزانی که به تازگی وارد دنیای ذهن آگاهی شده‌اند، دائما با این سوال مهم روبرو می‌شوند که خطرات مراقبه چیست؟ آیا اصلا تمرینات مراقبه مضراتی دارد و ممکن است باعث ایجاد مشکلات در بدن و سلامتی ما شود؟ در این مقاله همراه من باشید تا مثل همیشه به زبان علم، جواب سوال‌تان را بدهم.
مضرات مدیتیشن | خطرات مراقبه چیست؟
در وبلاگ سایت آرامیا، مقاله‌ای به اسم فواید مدیتیشن هست که عملا می‌توانم بگویم علمی‌ترین مقاله در آرامیاست! در این مقاله من با معرفی بییشتر از 10 پژوهش علمی که همگی‌شان در سایت‌های معروف مثل nbc، siencedirect و… منتشر شده بودند، در مورد مزایای مدیتیشن صحبت کردم و گفتم که این تمرینات می‌تواند باعث:
- رفع استرس،
- درمان بی خوابی،
- و…
شود. اما روی صحبت این مطلب در مورد خطرات مراقبه است. جالب است بدانید به طور کلی، خود تمرینات مدیتیشن زمانی که به درستی انجام‌شان بدهید، هیچ آسیبی ندارند! (به زبان علمی‌تر؛ تا الان علم هیچ عیب و ضرری برای آن پیدا نکرده.) اما با استناد به چه منبعی چنین صحبتی میکنم؟
خب اول از همه اینکه در مورد این موضوع در میان مقالات علمی مختلف در سطح وب جستجو کردم و هیچ تحقیق معتبری را پیدا نکردم که به مضر بودن این تمرینات اشاره کند. علاوه بر این، در میان تحقیقات مختلف، پژوهش‌هایی در مورد عوارض مراقبه انجام شده بود که در نهایت هیچ کدام مضر بودن آن را تایید نکرده و اتفاقا برعکس بعضی، تاثیرات ارزشمندش را تایید کرده‌اند. اجازه بدهید به طور خلاصه یکی از این پژوهش‌ها را هم به شما معرفی کنم:
اپلیکیشن آرامیا، منبع دوره‌های مدیتیشن باکیفیت به زبان فارسی، دوره‌های یوگا، پیلاتس، ذهن آگاهی، ریلکسیشن و… است. برای دانلود آن از دکمه پایین کمک بگیرید:
پژوهشی در باب مضرات مراقبه MBSR
ویدیو: مدیتیشن چیست؟!
مقالات مرتبط: آهنگ آرامش بخش
مقالات مرتبط: آهنگ خواب
قبلا در مقاله‌ای در مورد تمرین MBSR صحبت کردم. در سال 2020، Matt Hirshberg به عنوان رهبر پژوهش، اقدام به تحقیق در مورد این کرد که آیا کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی MBSR ممکن است تاثیرات منفی روی سلامتی داشته باشد یا نه؟ در بخش نتیجه یا همان Results این مقاله که در سایت دانشگاه کمبریج و در این صفحه منتشر شده، آمده که:
We find no evidence that MBSR leads to higher rates of harm relative to waitlist control on any primary or secondary outcome. On many indices of harm across multiple outcomes, community MBSR was significantly preventative of harm.
ترجمه:
ما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه MBSR منجر به افزایش آسیب می‌شود، پیدا نکردیم. همینطور در بسیاری از شاخص‌ها، MBSR حتی به طور قابل توجهی از آسیب‌ها پیشگیری کرده.
راستی، ما یک دوره کاهش استرس MBSR هم داریم. پیشنهاد می‌دهیم اگر استرس دارید، در این دوره شرکت کنید.
پس به هیچ عنوان مدیتیشن و مراقبه مضر نیستند؟
خب، عملا تا اینجا متوجه شدیم که مدیتیشن و مراقبه و دیگر تکنیک های ذهن آگاهی به طور پیش‌فرض هیچ تاثیر منفی روی بدن و سلامتی انسان ندارند یا حداقل تا الان هیچ تحقیقی مضر بودن‌شان را ثابت نکرده.
اگر محققان متوجه شدند که مدیتیشن معایبی دارد چه؟
مدیتیشن چیزی است که در این 60/70 سال گذشته به شدت مورد توجه محققان قرار گرفته و تعداد بسیار زیادی تحقیق تا الان رویش انجام شده. در این بین همه تحقیقات هم مزایای آن را تایید کرده‌اند. این موضوع باعث شده محبوبیت مدیتیشن در جامعه غرب بسیار زیاد شود. تا جایی‌که بسیاری از افراد معروف که در این مقاله به آنها اشاره کردم هم گفته‌اند به طور مداوم مدیتیشن می‌کنند.
با توجه به این‌ها، اگر روزی تحقیق معتبری بتواند معایبی برای مدیتیشن پیدا کند، قطعا اخبار انفجاری آن در سراسر جهان می‌پیچد. در ضمن مطمئن باشید در این شرایط خود آرامیا اولین منبعی خواهد بود که در وب فارسی به این موضوع می‌پردازد.
محبوبیت مدیتیشن در جامعه علمی چقدر است؟
اصلا کاری به این ندارم که امروز مدیتیشن به عنوان یک تمرین اثربخش توسط روانشناسان و بسیاری از پزشکان به بیماران در جهت درمان یا کاهش اثرات بعضی مشکلات توصیه می‌شود. اما در باب محبوبیت این تمرین در جامعه علمی صرفا کافی است بدانید طی 10 سال، تعداد تحقیقات پیرامون آن از 500 عدد به 3 هزار عدد رسیده!
آیا مدیتیشن طولانی خطر دارد؟
بگذارید صحبت درباره خطرات مراقبه طولانی را با یک نقل‌قول شروع کنیم:
Over-meditation poses adverse effects to some people; however, these cases are rare.
مدیتیشن بیش‌ازحد می‌تواند برای برخی افراد اثرات منفی داشته باشد؛ البته این موارد نادر هستند. Mindful Leader
البته، همین عوارض جانبی نادر را هم باید جدی بگیرید! به نقل از وب‌سایت The Conversation یک مطالعه در سال 2022 روی 953 نفر که به‌طور منظم مدیتیشن می‌کردند، انجام شد. این مطالعه نشان داد 10 درصد از افراد دچار اثرات منفی مدیتیشن شدند؛ این تاثیرات منفی بر زندگی روزمره آنها تاثیرگذاشت و تا یک ماه هم ادامه داشت.
از جمله این عوارض جانبی می‌توان به اضطراب و افسردگی و پس از آنها علائم روان‌پریشی یا هذیانی و ترس اشاره کرد.
با توجه به این توضیحات، اگر همچنان تمایل به انجام مدیتیشن طولانی دارید، پیشنهاد می‌دهیم در این زمینه از آهنگ‌های مقاله «آهنگ مدیتیشن طولانی» استفاده کنید.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «علائم بعد از مدیتیشن» داریم که پیشنهاد میکنیم برای اطلاعات تکمیلی‌تر، این مقاله را مطالعه کنید.
چه زمانی نباید مدیتیشن کرد؟
- اگر دچار اختلالات روانی شدید (مثل روان‌پریشی یا اسکیزوفرنیا) هستید؛ به‌دلیل افزایش شدت توهمات.
- اگر دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و فلش‌بک‌های شدید تروماتیک هستید؛ به‌دلیل یادآوری ناخواسته تجربه‌های تلخ.
- اگر اضطراب شدید یا حملات پانیک مکرر دارید؛ به‌دلیل کاهش احساس کنترل و تحریک حملات اضطرابی.
- اگر درد جسمی یا مشکلات پزشکی حاد دارید؛ به‌دلیل وارد شدن فشار اضافه بر بدن حین نشستن و مدیتیشن کردن.
- اگر خستگی شدید یا کمبود خواب دارید؛ به‌دلیل ایجاد احساس گیجی.
- اگر حالت عاطفی بی‌ثباتی دارید (مثلاً خبر شوکه‌کننده‌ای شنیده‌اید)؛ به‌دلیل امکان بروز واکنش شدید به‌واسطه تمرکز بر احساسات.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله «خطرات مراقبه» رسیدیم. در این مقاله مثل همیشه به زبان علم و با استناد به مقالات معتبر علمی، عوارض مدیتیشن را بررسی کردیم و فهمیدیم که این تمرینات هیچ تاثیر منفی روی انسان ندارند. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
۱۶ پاسخ
سلام چرا من هر بار آهنگ بی کلام مدیتیشن و مراقبه گوش میدمدتا به آرامش برسم و یا تجسم کنم برعکس غمگینومیشم گریه م می گیره میرم تو فکر و خیال منفی اتفاقات غم انگیزی در آینده مرگ عزیزان در آینده و اتفاقات دیگر ؟
احتمالا به خاطر وجود افکار منفیه دوست عزیز.
گریه موقع مدیتیشن با توجه به اینکه تمرکز میکنیم روی خودمون عادیه، مهم اینه که همراه افکار منفی نشی! یعنی اجازه بده احساسات بیاد سراغت اما به افکار پر و بال ندی و مثل یک فیلم سینمایی مشاهدشون کنی
موسیقیی رو در مدیتیشن استفاده کنید که خاطره ای رو برای شما زنده نکنه.
یک هفته است مدیتیشن میکنم دلهره عجیبی در قلبم بوجود اومده وحشتناک
سمیه جان پیشنهاد میکنم صوت مدیتیشنت رو تغییر بدی.
مدىتشن مکرر درىک شبانه روز مىتواند مضر باشد؟
منظورتون رو از مکرر توضیح میدید؟ تا الان تحقیق ندیدم که بگه مدیتیشن میتونه آسیب بزنه.
سلام علیکم جناب ابراهیمی تحقیق سیخی چند تحقیقات الکی پوچ به درد نمیخوره مهم باشه برات پا میشی بند کفشتو سفت میبندی که ببینی چقدر از مردم گفتار ماوراء شدن چون این مدیتیشن راز پنهان داره به خیلیا گفتم مراقبه انجام میدین حواستون به دستاتون باشه انگشته اشارتو به شصت انگشتا دیگه نزنی این الان به سراغت نمیان که ی دفعه ترمز دستیتو میکشن حالا بفرمایید برید تحقیقات کنید که نه سر دارد نه ته
دوست عزیز این نکته ای که شما گفتید مبتنی بر کدوم داده بود؟ خودتون بند کفش سفت کردید و بررسی دقیق انجام دادید؟ الان هر کسی که در سایت ما به عنوان یک کاربر ناشناس کامنتی میزاره رو ما باید معیار قرار بدیم یا تحقیقاتی که روی ده ها و هزاران نفر انجام شده؟
۵ بار رفتن به حالت خلسه (هیپنوتیزم) ضرر داره؟
بیتگی به طرف داره بدونه خطا توی چند ساعت رفتی تو حالت؟
سلام. آیا روزانه باید تایم معینی رو مدیتیشن انجام بدیم؟ اگر در روز چند بار و در مجموع به مدت ۳ ساعت انجام بدیم مضره؟
من دو ماهی هست که مدیتیشن تبرک دکتر دیسپنزا رو انجام میدم. دچار نازکی آندومتر هستم و تایم بیشتری روی مرکز دوم مدیتیشن میکنم در کمال تعجب بااینکه بتازگی ( حدود ۶ روز)عادت ماهانه ام تموم شده بود مجدد خونریزی کردم من ۴۵ سال دارم و در این مدت چنین چیزی پیش نیامده بود برام. آیا امکان داره از مدیتیشن بوده باشه یا ارتباطی باهاش داشته باشه؟
سلام دوست عزیز نه تایم خاصی نداره. چیزی که فرمودید فکر نمیکنم ربطی به مدیتیشن داشته باشه.
سلام
چرا من مراقبه رابرت آدامز را انجام دادم دچار ترس شدم واین ترس من را دچار وسواس کرده است
سلام. ترس و وسواس بعد از مراقبه میتونه به دلیل مواجهه با احساسات سرکوب‌شده یا تغییر در درک واقعیت باشه. این حالت موقته و با تمرین بهتر می‌شه. بهتره با مراقبه‌های ساده‌تر مثل تمرکز روی تنفس شروع کنی و اگر ادامه داره، با یه مربی یا روانشناس مشورت کنی.
سرورم خداوند – تبارک و تعالی – بندگانش را به دو آیه از قرآن نکوهش نموده است: چیزی را نگویند، مگر این که بدانند و آن چه را نمی دانند رد نکنند. خدای – عزوجل – می فرماید: «آیا از آنان پیمان کتاب آسمانی گرفته نشد که به خدا جز حرف حق و سخن راست نسبت ندهند»؟ و نیزمی فرماید: «چیزی را انکار می کنند که علم شان به آن احاطه نیافته و حقیقت و باطن آن را درک نکرده اند
در عصر حاضر علم امروزی واهی از فریبکاری پر شده با این کار به کمال کسی نرسیده شخصا خودم این راهو رفتم اما در چه درجه ای بودم نمیدونم بیش از ۱۰ساعت مراقبه شخصیتی ظاهر شد حکم و قضاوت شدم توی این سال ها فقط دو نفرو رو دیدم که مسیر هامون یکی بود دروازه ممنوعه اولش قشنگه زیباس ادمی قدرتی پنهان داره که خودش خبر نداره ولی کسایی هستن که خبر دارن از ما استفاده میکنن درمانی وجود نداره اون درمان کاذبه هر چی احساس میکنی کاذبه از بین میره به انی مواظبه خودتون باشید این رازه پنهانه نمیخان کسی بدونه جدی بگیرین ارادتمند شما
بیدار علی باش که خوابت نبرد❤️