بی خوابی بعد از بیهوشی در اثر عمل‌های جراحی، به ویژه در افراد مسن ممکن است رخ داده و باعث ایجاد مشکلات زیادی در زندگی روزمره مثل مشکلات قلبی، کاهش سرعت بهبود و… شود. البته این بی خوابی در بقیه سنین هم روی می‌دهد و صرفا به افراد مسن محدود نیست.
چرا بعد از عمل جراحی دچار بی خوابی می‌شویم؟
عوامل زیادی وجود دارد که ممکن است باعث شود به بی خوابی بعد از بیهوشی و عمل جراحی دچار شوید. از جمله اینها:
- بیدار شدن مکرر: اینکه بعد از عمل دائم شما را برای انجام آزمایش، خوردن دارو و… بیدار می‌کنند، ممکن است روی خواب‌تان تاثیر بگذارد.
- آپنه خواب: مشکل مسدود شدن راه تنفس حین خواب که با اسم آپنه خواب شناخته می‌شود، گاها بعد از بیهوشی تشدید شده و خودش عامل بی خوابی شما می‌شود.
- جراحی سخت: اصولا جراحی‌های بزرگ همراه با مراقبت بیشتر پرستاران، مصرف داروی بیشتر، بیهوشی بیشتر و… شده و بی خوابی را تشدید می‌کند.
- درد: داشتن درد در ناحیه‌های مختلف بدن خودش یکی از عوامل ایجاد بی خوابی است.
- مورفین: داروهای ضد درد مثل مورفین با بی خوابی ارتباط دارند.
- استروئیدها: داروهای استروئیدی که برای کاهش التهاب استفاده می‌شوند هم با بی خوابی شما ارتباط دارند.
- دستگاه‌های بیمارستانی: بعضی دستگاه‌ها مثل لوله‌هایی که در دماغ بیمار قرار گرفته‌اند، ممکن است باعث ایجاد احساس ناراحتی و بی خوابی شوند.
- سر و صدا: بعضی افراد نمی‌توانند در شرایطی که حتی کمی سر و صدا هست بخوابند. همین موضوع ممکن است در بیمارستان باعث ایجاد بی خوابی بعد از بیهوشی شود.
- گرسنگی و تشنگی: در بعضی عمل‌ها، پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار نباید تا مدتی آب یا غذا بخورد. این گرسنگی و تشنگی ممکن است دلیل بی خوابی باشد.
- دمای اتاق: گرم بودن بیش از حد اتاق می‌تواند روی خواب فرد تاثیر بگذارد.
- نور: دقیقا مثل صدا، نور زیاد هم باعث بی خوابی بعضی افراد می‌شود.
- هورمون‌های استرس: به دلیل استرس‌زا بودن جراحی‌ها، بسیاری از افراد بعد از آن دچار ترشح هورمون‌های استرس شده و همین موضوع باعث بی‌کیفیت شدن خواب‌شان می‌شود.
- بیشتر بخوانید: پرخوابی
- بیشتر بخوانید: بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
- بیشتر بخوانید: دلایل کابوس دیدن
عوارض بی خوابی بعد از بیهوشی چیست؟
طبق اطلاعات ارائه شده در یک تحقیق علمی، بی خوابی بعد از بیهوشی ممکن است چنین عوارضی را به همراه داشته باشد:
- خستگی پس از عمل،
- اختلالات متابولیک،
- فشار خون بالا،
- بیماری‌های عروق مغزی و قلبی،
- و… . (منبع)
همینطور جالب است بدانید بعضی تحقیقات می‌گویند بی خوابی باعث می‌شود حساسیت فرد نسبت به درد بیشتر شده و عملا این دو با هم ارتباط دارند! (منبع: 1 – 2) علاوه بر اینها همانطور که قبلا در مقالاتی مثل دلایل بی خوابی بررسی کردم، دچار شدن به مشکل بی خوابی در دراز مدت ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مثل خستگی طی روز، استرس و… هم بشود.
درمان بی خوابی بعد از بیهوشی
خب، اجازه بدهید به سراغ بخش اصلی مقاله رفته و ببینیم که چطور باید بی خوابی بعد از بیهوشی و جراحی را درمان کنیم؟
1_ اگر امکان دارد، مشکل را مشخص کنید
بعضی مواقع ممکن است به راحتی بتوانید مشکلی که بی خوابی از آن ناشی می‌شود را مشخص کنید. برای این کار کافی است نگاهی به دلایلی که بالاتر از آنها اسم بردم، بیاندازید. مثلا ممکن است بفهمید دمای بالای اتاق و همینطور نور زیاد باعث می‌شود نتوانید به راحتی بخواهید. خب در این شرایط درمان این مشکل راحت است. در عین حال بعضی مواقع ممکن است دلیل، چیزی مثل استرس باشد یا اصلا دلیل اصلی را پیدا نکنید. اگر اینطور است هم نگران نباشید و ادامه مقاله را بخوانید.
2_ از پزشک در مورد داروها بپرسید
اگر هنوز دارویی مصرف می‌کنید، با پزشک‌تان تماس گرفته یا در بخش عوارض جانبی دارو در مورد تاثیر آن بر بی خوابی بخوانید. اگر متوجه شدید مشکل از دارو است، می‌توانید به پزشک مراجعه کرده و از او بخواهید در صورت امکان، آن را با یک داروی مشابه و کم عوارض‌تر، تعویض کند.
3_ از ارتباطات دور شوید!
اگر فکر می‌کنید استرس زیادی را تحمل می‌کنید و در همین حال شلوغ بودن اطراف‌تان باعث می‌شود این استرس بیشتر شود، از اطرافیان بخواهید کمتر به دیدار شما آمده و شرایطی را فراهم کنند که حال‌تان بهبود پیدا کند.
4_ از مدیتیشن خواب کمک بگیرید
هنوز تحقیقی به طور اختصاصی برای بررسی تاثیر مدیتیشن بر درمان بی خوابی انجام نشده. اما همانطور که در مقاله درمان بی خوابی گفتم، سال‌هاست که تحقیقات تایید کرده‌اند مدیتیشن می‌تواند به دلیل تاثیراتش بر کاهش استرس و افزایش آرامش، به بهبود خواب کمک خیلی زیادی کند. با توجه به این پیشنهاد می‌کنم از امشب قبل از خواب مدیتیشن کنید. چطور؟ کافی است در رخت خواب صوت پایین را پخش کنید و اقداماتی که مربی می‌گوید را انجام بدهید:
این صوت، روز اول دوره مدیتیشن خواب است که در اپلیکیشن آرامیا وجود دارد. اگر علاقه‌مند به انجام مدیتیشن مداوم هستید، حتما آرامیا را دانلود کنید.
نکته: مدیتیشن را تا قبل از انجام قضاوت نکنید! مطمئنم 1 هفته بعد از انجامش، از تاثیرش شگفت‌زده می‌شوید.
5_ نکات مراقبتی را جدی بگیرید
رعایت نکات مراقبتی در زمان حضور در بیمارستان یا حتی خانه در کاهش بی خوابی بعد از بیهوشی بسیار مؤثر است. در صورت که ممکن از تیم پزشکان و پرستاران بخواهید که دفعات مراجعه به اتاق شما را کاهش دهند تا سر و صدای حضور آنها باعث مزاحمت در خواب‌تان نشود.
به این نکات برای تجربه خوابی راحت بعد از بیهوشی توجه کنید:
- اتاق خود را تاریک، خنک و ساکت نگه دارید.
- شما می‌توانید از برخی وسایل مانند چشم‌بند‌ها استفاده کنید.
- استفاده از بالش‌ها و وسایل خواب راحت در صورت تأیید پزشک نیز توصیه می‌شود.
- قبل از خواب وعده غذایی سنگین مصرف نکنید.
- در زمان استفاده از وسایل الکترونیکی از عینک‌های مخصوص خنثی‌کردن نور آبی هم استفاده کنید.
- یک برنامه منظم برای خواب و بیداری داشته باشید.
- در طی روز از تکنیک‌های مدیریت استرس مثل مدیتیشن استفاده کنید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله به بررسی بی خوابی بعد از بیهوشی و همینطور عمل جراحی پرداخته و روش درمان آن را یاد گرفتیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
منبع:
آزمون خواب رایگان همراه با پاسخ از روانشناس آرامیا
آزمون پایین کمتر از 3 دقیقه از زمان شما را می‌گیرد. به محض پاسخ به 10 سوالِ آزمون، نتیجه تست خواب به شما نمایش داده می‌شود و راهکارهایی از روانشناس بالینی آرامیا دریافت می‌کنید.
سلام من چند روز پیش عمل جراحی رباط صلیبی انجام دادم الان دو روز که اصلا خوابم نمیبره خیلی ترسیدم چه کار کنم
مسکن‌ها باشه. این وضعیت معمولاً موقتیه، اما بهتره که مدیریت بشه تا بر روند بهبودت اثر منفی نذاره. چند توصیه برای بهتر شدن وضعیت خوابت:
اول از همه، با پزشکت مشورت کن. ممکنه نیاز باشه داروهای مسکن یا آرام‌بخش مناسب‌تری برات تجویز کنه یا علت دقیق بی‌خوابی بررسی بشه.
از تکنیک‌های آرام‌سازی مثل مدیتیشن یا تنفس عمیق استفاده کن. چند دقیقه قبل از خواب، روی تنفست تمرکز کن و سعی کن ذهن و بدنتو آرام کنی.
محیط خواب رو تا جای ممکن راحت و آرامش‌بخش کن. اگر درد داری، موقعیت بدنت رو طوری تنظیم کن که کمترین فشار روی زانوت باشه. بالش زیر پاها می‌تونه کمک‌کننده باشه.
از مصرف کافئین و محرک‌ها در ساعات بعدازظهر پرهیز کن و حداقل یک ساعت قبل از خواب از گوشی یا تلویزیون استفاده نکن.
اگر این وضعیت ادامه داشت یا بدتر شد، حتماً با پزشک تماس بگیر تا اطمینان حاصل کنی مشکلی وجود نداره. به بدنت زمان بده تا خودش رو بازسازی کنه و خیلی زودتر از چیزی که فکر می‌کنی به حالت طبیعی برمی‌گردی.