چرا کابوس میبینیم؟ در وضعیت نه‌چندان خوب دنیای امروز ما، برای بسیاری خوابیدن و استراحت شبانه یکی از بهترین انگیزه‌ها در جهت تحمل شرایط سخت است. اما در این بین صرفا کافی است پای کابوس‌ها به میان بیاید تا این تنها انگیزه هم از دست رفته و خواب، خودش به یک ایده ترسناک برای استراحت تبدیل شود. همانطور که در مقاله کابوس چیست هم گفتم، چیزهای زیادی ممکن است باعث به وجود آمدن کابوس‌ها شوند. اما خب امروز به طور دقیق‌تر می‌خواهم شما عزیزان را با دلایل کابوس دیدن آشنا کنم و البته چند راهکار درمانی هم در اختیارتان بگذارم.
آیا انسان نباید کابوس ببیند؟
قبلا در مقاله اختلال کابوس هم به این موضوع اشاره کردم که:
خواب بد و کابوس با هم تفاوت دارند! خواب بد صرفا کمی شما را در خواب اذیت می‌کند اما فقط کابوس است که می‌تواند باعث بیدار شدن‌تان شود.
در ادامه باید بدانید که دیدن خواب بد یا کابوس یک مورد عادی است. این موضوع را مطالعات مختلف هم تایید کرده. مثلا طی یک مطالعه مشخص شد 47 درصد از دانشجویان یک دانشگاه طی 2 هفته گذشته حداقل یک بار کابوس دیده‌اند. (منبع) اما وقتی برای مدتی دائما دچار کابوس شده و زندگی‌تان مختل شود، قطعا نیازمند این هستید که به بررسی دلایل کابوس و درمان آن بپردازید.
نکته: اختلال کابوس به زمانی گفته می‌شود که فرد دائما کابوس‌های ترسناک ببیند. تخمین زده شده که صرفا 2 الی 8 درصد از بزرگسالان دچار این اختلال شوند.
دلایل کابوس دیدن چیست؟
خب، برای فهمیدن دلایل کابوس‌ها، به سراغ یک مقاله از وب سایت انگلیسی‌زبان و معتبر webmd رفتم. همانطور که در این مقاله هم نوشته شده، به طور دقیق هنوز دلیل کابوس دیدن‌ها برای متخصصان واضح نیست، اما خب در عین حال نشانه‌هایی وجود دارد که متخصصان مطمئن هستند وجودشان باعث بیشتر شدن و تشدید کابوس می‌شود. بنابراین ممکن است کابوس‌های شما هم به هر کدام از این موارد ارتباط داشته باشد.
1_ استرس و اضطراب
به طور کلی میان متخصصان از استرس و اضطراب به عنوان اصلی‌ترین دلایل کابوس اسم برده شده و بسیاری از افراد هم با کاهش و رفع استرس، تا حدود زیادی از شر این مشکل راحت می‌شوند.
2_ اتفاقات ناگهانی
این مورد هم در واقع به موضوع قبلی مرتبط است. رخ دادن اتفاقات ناگهانی مثل تصادف، از دست دادن عزیز و دیگر موارد به دلیل شوک و استرسی که به انسان وارد می‌کند، ممکن است باعث کابوس دیدن شود.
3_ اختلال استرس پس از حادثه
استرس پس از حادثه یا PTSD یک اختلال روانشناسی است. این اختلال اغلب در افرادی دیده می‌شود که دچار یک اتفاق بسیار بد شده‌اند. مثلا تجربه آزار جنسی، تصادف شدید رانندگی، مرگ عزیزان، آزار جسمی و… . کابوس دیدن در افراد مبتلا به PTSD گزارش شده و می‌شود. نکته اینجاست که این کابوس‌ها می‌تواند وضعیت افراد مبتلا به این اختلال را بدتر کند.
4_ داروها
بله، متاسفانه بعضی از داروها خودشان ممکن است دلیل اصلی به وجود آمدن کابوس یا اختلال کابوس در شما باشند. مخصوصا اگر داروهای ضد افسردگی، مسدود کننده‌های بتا، داروهای فشار خون، داروهای مرتبط به بیماری پارکینسون، داروهای ترک سیگار، آمفتامین، متیل فنیدات و… مصرف می‌کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که کابوس دیدن‌تان به داروها مرتبط باشد. در این شرایط باید به سراغ متخصص خود رفته و با او در مورد مشکل به وجود آمده صحبت کنید تا داروی دیگری برای‌تان تجویز شود.
- بیشتر بخوانید: تفاوت خواب بد و کابوس
- بیشتر بخوانید: داروی ضد کابوس
5_ مصرف الکل و مواد
بله، اگر گاها مواد مخدر و الکل مصرف می‌کنید، این احتمال وجود دارد که مشکل‌تان دقیقا به خاطر همین موضوع باشد. بنابراین ترجیحا برای مدتی مصرف آنها را کنار گذاشته و شرایط را بررسی کنید.
6_ ترک مواد!
یکی دیگر از شرایطی که ممکن است شما را دچار کابوس دیدن کرده باشد، تلاش برای ترک مواد و الکل است. مخصوصا اگر در مسیر ترک کردن اعتیادتان به آنها، از داروهای ترک اعتیاد هم کمک می‌گیرید، احتمال بیشتری وجود دارد که به خاطر آن به کابوس دچار شده باشید. در واقع این داروها بر بخش‌هایی از بدن که در تنظیم خواب نقش دارند، تاثیر می‌گذارد و این موضوع باعث می‌شود الگوهای خواب‌تان بهم ریخته، خواب‌تان سنگین شود و… .
7_ خواب اندک
همانطور که در مقالاتی مثل دلایل بی خوابی هم گفتم، متاسفانه بی خوابی امروز به یک مشکل بسیار رایج میان مردم تبدیل شده. حالا نکته اینجاست که در بعضی مواقع همین خواب اندک که می‌تواند حاصل مشکلات و بیماری‌ها بوده و می‌تواند به طور عمدی از طرف فرد شکل گرفته باشد، او را با کابوس هم روبرو می‌کند. در مورد این موضوع حتما مقاله درمان بی خوابی را بخوانید.
8_ عادت غذایی بد
به طور کلی بنابر چیزهایی که در مقالاتی مثل بی خوابی عصبی و منابع ملاتونین گفتم، خواب با عادات غذایی انسان ارتباط زیادی دارد. حالا اگر شب‌ها قبل از خواب یک وعده غذایی سنگین یا نیمه‌سنگین می‌خورید، بدانید این کارتان باعث می‌شود مغزتان حین خواب فعال‌تر باشد و فعالیت بیشتر مغز هم امکان دارد شما را دچار کابوس کند. بنابراین حواس‌تان به عادات غذایی مخصوصا در شب‌ها باشد.
9_ آپنه خواب
به سراغ بخش بعدی از مقاله دلایل کابوس برویم. ببینید، ، آپنه خواب یا آپنه انسدادی خواب، در واقع مشکلی است که فرد مبتلا را دچار مشکلات تنفسی حین خواب می‌کند. افرادی که به آپنه مبتلا می‌شوند، حین خواب با وقفه‌های تنفسی روبرو خواهند شد. نه به طور قطع ولی خب گفته شده که احتمالا استرس و اضطراب به وجود آمده از آپنه خواب در فرد، می‌تواند باعث شود او به کابوس هم دچار شود.
10_ محتوای ترسناک
بعضی افراد علاقه شدیدی به مشاهده ویدیوها، کلیپ‌ها و مطالعه کتاب‌های ترسناک دارند. گفته شده مشاهده و مطالعه محتوای ترسناک با کابوس ارتباط دارد. مخصوصا اگر این کار را دقیقا قبل از خواب انجام می‌دهید.
چطور کابوس را درمان کنیم؟
خب، بعد از همه اینها چطور می‌توانیم اختلال کابوس را درمان کنیم؟ به این سوال به طور دقیق‌تر در مقاله درمان کابوس جواب دادم و البته نادیا در ویدیو لایو اینستاگرامی که در ابتدای صفحه گذاشته‌ام هم در موردش به طور مفصل صحبت کرد. بنابراین در ادامه مقاله به طور خلاصه به راهکارها اشاره کرده و از آن می‌گذرم:
- روزانه حداقل 1 بار مدیتیشن کنید تا میزان استرس و اضطراب‌تان کاهش پیدا کند. (از مقاله صوت مدیتیشن کمک بگیرید.)
- ترجیحا با داشتن یک برنامه خواب ثابت، کاری کنید که در یک ساعت مشخص به خواب رفته و بیدار شوید.
- روزانه به اندازه کافی بخوابید. (مقاله جدول خواب کافی)
- برای مدتی از مصرف الکل و مواد مخدر دوری کنید و نتیجه را ببینید.
- در نزدیکی خواب، غذای سنگین نخورید.
- اگر شب‌ها ورزش می‌کنید، حداقل 3/4 ساعت قبل از خواب ورزش کنید نه نزدیک آن.
- از محتواهای ترسناک مثل ویدیو و کتاب و… دور باشید.
- علت کابوس دیدن در خواب می‌تواند مشکلات ذهنی و روانی باشد. شما می‌توانید با استفاده از تکنیک‌هایی مثل تصویر‌سازی ذهنی مثبت، تکرار جملات تأکیدی مثبت، نوشتن لیست شکرگزاری یا کار‌هایی مانند این افکار منفی را به حداقل برسانید و با ذهنی آرام بخوابید. شما معمولاً در این صورت کابوس نمی‌بینید.
- برخی داروهای احتمال دیدن کابوس‌های شبانه را افزایش می‌دهند که از جمله آنها می‌توان به داروهای آسم اشاره کرد. اگر فکر می‌کنید که در چند روز اخیر تعداد کابوس‌های شبانه شما همراه با مصرف برخی داروهای خاص افزایش پیدا کرده است، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
آیا نیازی برای مراجعه به پزشک هست؟
همانطور که بالاتر هم گفتم، کابوس دیدن در فاصله‌های زمانی طولانی، به عنوان یک مشکل بزرگ در نظر گرفته نمی‌شود. اما اگر
- کابوس دیدن باعث شده خواب‌تان مختل شود،
- بیشتر از یک بار در هفته کابوس می‌بینید،
- خلق و خوی‌تان در اثر کابوس دیدن تغییر کرده،
- از خوابیدن می‌ترسید،
- روزها کلافه و خسته هستید،
- انجام کارهای روزانه برای‌تان سخت شده،
- و…
حتما به یک متخصص روانشناس یا روانپزشک یا حتی کلینیک خواب مراجعه کنید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله تمامی دلایل کابوس دیدن را بررسی کرده و به طور خلاصه راهکارهای درمانی آن را هم فهمیدیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
منبع:
آزمون خواب رایگان همراه با پاسخ از روانشناس آرامیا
آزمون پایین کمتر از 3 دقیقه از زمان شما را می‌گیرد. به محض پاسخ به 10 سوالِ آزمون، نتیجه تست خواب به شما نمایش داده می‌شود و راهکارهایی از روانشناس بالینی آرامیا دریافت می‌کنید.
همه رو ب جز ۴ و ۹ و۱۰ دارم ??
چند شبه که هرشب چندین کابوس و خواب بد میبینم
ی مقدار آشفتگی هم پیش اومده تو زندگیم و اصن ی شرایط بدی پیش اومده
ب امید اینکه به خوبی اینم رفع بشه
دمت گرم بابت ترجمه
توکل کن به خدا
سلام من امروز یه کابوس دیدم ولی من استرس میگیرم که واقعا اتفاق برای ما تو واقعیت پیش میاد از این چیزا من از اینا میترسم و استرس میگیرم
من شب ها کابوس خواب میبنم و فکر میکنم که اسیر گذشته شده ام همه گی فکر میکنند که من دارد مصرف میکنم حتا خودم هم این فکر را میکنم از طرف روز هم هیچ خوب نیستم حالم به هم خورده گی است کابوس های که شب میبنم خیلی خوب بیاد دارم و کاملا از خواب کردن و از زنده گی خسته شده ام نمیدانم که چی کار کنم لطفا اگر امکان دارد کومکم کنید
دوست عزیز اگر شرایطتون مدت طولانی هست که ادامه داره حتما با یک متخصص و روانشناس مشورت کنید و کمک تخصصی دریافت کنید. انجام دادن مدیتیشن هم می تونه به آرامش بیشتر شما و زندگی در لحظه کمک کنه، در کنار کمک حرفه ای می تونید از مدیتیشن هم کمک بگیرید. این مقاله میتونه راهنماییتون کنه: مدیتیشن چیست؟
تا جای ممکنه استرس و اضطراب دارم و خود زندگی ام از هرچیز ترسناک تری ترسناک تره، هفته ای سه یا چهار بار کابوس و خواب بد میبینم یعنی تنها جایی که روح انسان به وسیله اون استراحت میکنه که همون خواب باشه روح من اونجا استراحت نمیکنه بلکه دچار تنش و استرس میشه ، روی خلق و خوم تاثیر گذاشته ،کلافگی پرخاشگری و خستگی دائمی از تاثیرات کابوس های بنده است
سلام من وقتی روبه سقف یا همان به پشت میخوابم در کوتاه ترین زمان کابوس میبینم هر روز همون خواب میبینم مربوط به محل کارم هست که هر روز یه حیوون یا یه مرد دنبالم هست حتا درگیر میشم دیشب همین ساعت دانیناسور دیدم که دنبالم میکرد الان هم یه شیر دنبالم میکرد وبعدش یه اقا بود که دنبالم میکرد نزدیک تر که میشد تمام برقا قطع میشد وقتی بیدار میشم تمام بدنم گز گز میکنه تا چند دقیقه بعد اروم میشم
سلام دوست عزیز معمولا وقتی به پشت می خوابیم مسیر هوایی کمی مسدود میشه، خصوصا اگر ارتفاع بالشت خیلی بلند یا کوتاه باشه و طبیعتا روی خواب هم تاثیر میذاره… بهتره سعی کنید به پهلو بخوابید و در صورت تکرار مشکل با روانشناس مشورت کنید
ممنون از مقاله شما! آیا ممکنه کابوس دیدن به طور مرتب نشانه ای از استرس زیاد باشه؟ چطور می تونیم این مشکل رو حل کنیم؟
سلام. بله، کابوس‌های مکرر میتونه نشونه‌ای از استرس زیاد یا اضطراب باشه. وقتی ذهن تحت فشاره، ممکنه این فشار توی خواب به شکل کابوس ظاهر بشه. برای حل این مشکل، بهتره اول استرس‌های روزانه‌ت رو مدیریت کنی. تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن، تنفس عمیق یا ورزش منظم میتونه به کاهش استرس کمک کنه. همچنین، سعی کن قبل از خواب یه برنامه آروم‌شونده داشته باشی، مثل مطالعه یا گوش دادن به موزیک آروم. اگر کابوس‌ها ادامه دارن، مشورت با یه روانشناس هم میتونه کمک‌کننده باشه.
ممنون از مقاله خوبتون! آیا شما فکر می کنید که نوع تغذیه هم می تونه در بروز کابوس ها تاثیر داشته باشه؟ اگر بله، چه خوراکی هایی می تونن به خواب بهتر کمک کنن؟
سلام. بله، نوع تغذیه میتونه روی خواب و کابوس‌ها تأثیر بذاره. خوراکی‌هایی که باعث افزایش اضطراب یا اختلال در خواب می‌شن، مثل کافئین، شکر زیاد یا غذاهای سنگین قبل از خواب، ممکنه احتمال کابوس رو بیشتر کنن. برای خواب بهتر، می‌تونی از خوراکی‌هایی مثل موز، بادام، شیر گرم یا چای بابونه استفاده کنی که به آرامش و بهبود خواب کمک می‌کنن. همچنین، سعی کن حداقل ۲-۳ ساعت قبل از خواب غذای سنگین نخوری تا بدن فرصت هضم داشته باشه.