چگونه تیک عصبی را درمان کنیم؟ 6 راهکار علمی برای درمان

افراد زیادی وجود دارند که در بسیاری از مواقع حرکات اسپاسم مانندی را در برخی عضلات خود احساس می‌کنند. به این حرکات انقباض عضلانی و تیک عصبی گفته می‌شود که روی پلک‌ها یا هر نقطه دیگری از بدن تاثیر می‌گذارد. به طور کلی این اتفاق خطرناک نیست اما گاهی این امکان وجود دارد که تیک‌ها ناشی از یک اختلال باشند و باید با درمان و تغییر سبک زندگی کنترل شوند. در این مقاله با هم بررسی خواهیم کرد که چگونه تیک عصبی را درمان کنیم؟

فرق تیک عصبی و انقباض چیست؟

معمولا مردم از اصطلاحات تیک عصبی و انقباض عضلانی به جای یکدیگر استفاده می‌کنند، اما این دو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. در این بخش به طور کامل تیک عصبی و انقباض عضلانی را به شما معرفی می‌کنیم.

– تیک عصبی چیست؟

دو نوع تیک عصبی وجود دارد که شامل تیک‌های حرکتی و تیک‌های صوتی می‌شود. تیک عصبی باعث می‌شود که یک سری حرکات به صورت ناگهانی و کوتاه مدت (تیک‌های حرکتی) یا صداهای خاصی (تیک‌های صوتی) به طور ناگهانی و به صورت غیر طبیعی رخ دهند. تیک‌ها معمولا تکراری هستند و یک عمل مدام تکرار می‌شود. به عنوان مثال، فردی که تیک دارد ممکن است چندین بار پلک بزند یا بینی خود را به طور مکرر تکان دهد.

تیک‌های حرکتی را می‌توان به دو دسته ساده یا پیچیده طبقه بندی کرد:

• حرکاتی مثل پلک زدن، انقباض بینی، تکان دادن سر، یا بالا انداختن شانه جز تیک‌های ساده دسته بندی می‌شوند.
• تیک‌های حرکتی پیچیده شامل یک سری حرکات است که به ترتیب و با توالی انجام می‌شود. به عنوان مثال ممکن است شخصی دست خود را دراز کند و بارها و بارها چیزی را لمس کند.

فرقی نمی‌کند چند سال دارید، تیک عصبی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما معمولا در کودکان شایع‌تر است. طبق گفته کارشناسان چیزی حدود 20 درصد از کودکان تیک را تجربه می‌کنند و معمولا وقوع آن در پسرها بیشتر از دخترهاست.

به طور دقیق نمی‌توان گفت که چه چیزی تیک عصبی را به وجود می‌آورد. اما به طور کلی استرس و کمبود خواب، می‌تواند در بروز و افزایش شدت آن تاثیر بگذارد. پزشکان زمانی بر این باور بودند که برخی از داروها، از جمله برخی از داروهایی که برای درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی استفاده می‌شوند، باعث ایجاد تیک در کودکانی می‌شوند که مستعد ابتلا به آن‌ها هستند. با این حال، مطالعات جدیدتر نشان می‌دهد که چنین نیست.

علل تیک عصبی چیست؟

در اینجا مهم‌ترین دلایل تیک عصبی را معرفی می‌کنیم:

• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی اختلال حرکتی یا انواع تیک‌ها می‌تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.
• عوامل محیطی: تغییرات در محیط زندگی، فشارهای روانی یا استرس، جزء مهم‌ترین دلایل تیک عصبی هستند.
• اختلالات عصبی: اختلالات عصبی مانند اختلال سندرم توره (Tourette syndrome) می‌توانند همزمان با تیک‌های عصبی به‌وجود بیایند.
• کمبود مواد مغذی: کمبود برخی مواد مغذی در بدن مانند اسید فولیک، منیزیم و زینک (روی) می‌تواند بر عملکرد عصبی بدن تأثیر بگذارد و باعث بروز تیک‌های عصبی شود. بهترین ویتامین برای تیک عصبی نیز ویتامین B6 یا ویتامین B12 است.
• عوامل روانی: انواع افسردگی، اضطراب و انواع اختلالات روانی می‌توانند منجر به بروز تیک‌های عصبی شوند.
• عوارض دارویی: برخی داروها مثل داروهای ضد تشنج، استروئیدها، داروهای ضدافسردگی به ویژه SSRIها یا داروهای ضدروان‌پریشی به‌ویژه نسل اول مانند هالوپریدول (Haloperidol) و تیوریدازین (Thioridazine) می‌توانند منجر به بروز تیک‌های عصبی شوند.

دلیل تیک عصبی در کودکان

کودکان نیز مانند بزرگسالان، ممکن است تحت تأثیر ژنتیک، عوامل محیطی، اختلالات عصبی، عوامل روانی، کمبود مواد مغذی یا عوارض دارویی دچار تیک‌های عصبی شوند. عوامل دیگری هم می‌توانند بر تیک‌های عصبی آن‌ها تأثیر بگذارند که عبارتند از:

• عوامل هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران رشد و بلوغ می‌توانند باعث بروز تیک‌ها شوند.
• فشارهای اجتماعی: احساس عدم پذیرش در گروه‌های دوستان یا فشارهایی از طرف معلم‌ها یا همکلاسی‌ها، می‌تواند عاملی برای بروز تیک‌های عصبی باشد.
• تأثیرات رسانه: محتواهای پرتنش و خشن تلویزیون یا بازی‌های ویدیویی می‌توانند منجر به بروز تیک‌های عصبی کودکان شوند.
• اختلالات یادگیری: کودکانی که دچار مشکلاتی در یادگیری هستند، ممکن است به‌دلیل فشارهای اضافه در مدرسه دچار تیک‌های عصبی شوند.

راه‌های تشخیص تیک عصبی

در این جدول بهترین راه‌های تشخیص تیک عصبی را بررسی می‌کنیم:

– انقباض یا توییچ چیست؟

بر خلاف تیک‌ها، اکثر انقباضات عضلانی اتفاقات ایزوله هستند، نه اعمال تکراری. انقباضات عضلانی به عنوان تکان‌های میوکلونیک نیز شناخته می‌شوند. آنها کاملا غیر ارادی هستند و نمی‌توان آنها را کنترل یا سرکوب کرد. یکی از انواع انقباضات عضلانی، بلفارواسپاسم ضروری خوش خیم است. بلفارواسپاسم به انقباض غیرقابل کنترل ماهیچه‌های یک یا هر دو پلک اشاره دارد. این اتفاق اغلب به طور مکرر در یک دوره زمانی طولانی رخ می‌دهد. در موارد شدید، که نادر هستند، بلفارواسپاسم خوش خیم ضروری ممکن است ابروها، دهان و گردن را نیز درگیر کند.

در حالی که پرش پلک ممکن است شبیه تیک چشمک زن باشد، با تیک متفاوت است، زیرا نمی‌توان آن را کنترل کرد. همچنین اغلب در بزرگسالان رخ می‌دهد. پزشک شما ممکن است بتواند تشخیص دهد که شما یا فرزندتان تیک یا انقباض پلک را تجربه می‌کنید. متخصصان بر این باورند که انقباض پلک ناشی از بلفارواسپاسم، ناشی از سوختن نادرست سلول‌های خاص در یک ناحیه از مغز است. پرش پلک ممکن است با خشکی چشم تشدید شود. همچنین ممکن است در اثر استرس، کمبود خواب، کافئین و نور شدید بدتر شوند.

اختلالات رایج تیک عصبی چیست؟

از آن جایی ک بیشتر تیک‌ها شدت بالایی ندارند، نمی‌توانند تاثیر زیادی هم در کیفیت زندگی افراد بگذارند. با این وجود، در برخی موارد، این امکان وجود دارد که تیکی آرامش فرد را برهم زند، به طوری که حتی روی بسیاری از زمینه‌های زندگی او از جمله مدرسه، کار و زندگی اجتماعی تاثیر منفی بگذارند. پزشکان از چهار ویژگی برای شناسایی و تشخیص اختلالات تیک استفاده می‌کنند:

• سنی که تیک‌ها شروع شد
• مدت زمان تیک‌ها
• شدت تیک‌ها
• تیک‌ها حرکتی باشند یا صوتی یا هر دو

1_ اختلال تیک گذرا

اختلال تیک گذرا معمولا در سنین جوانی ظاهر می‌شود. این بیماری 20 درصد از دانش‌آموزان ابتدایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر یک یا چند تیک برای حداقل یک ماه تا حداکثر یک سال ادامه پیدا کند، احتمال اینکه فرد به این اختلال مبتلا باشد، وجود دارد. اگرچه تیک‌های صوتی نیز ممکن است وجود داشته باشد، اما اکثر تیک‌هایی که در این اختلال مشاهده می‌شوند، تیک‌های حرکتی هستند. بسیاری از کودکان مبتلا به این اختلال، دوره‌های متعددی از تیک‌های گذرا را تجربه می‌کنند، که ممکن است نحوه بروز آنها در طول زمان متفاوت باشد.

2_ اختلال تیک حرکتی یا صوتی مزمن

تیک‌های گذرا معمولا بعد از گذشت یک سال از بین می‌روند، اما تیک‌های مزمن می‌توانند حتی بیشتر از یک سال داشته باشند. اختلال تیک مزمن با وجود یک یا چند تیک طولانی مدت مشخص می‌شود. این تیک‌ها ممکن است حرکتی یا صوتی باشند، اما نمی‌تواند هر دوی آنها باشد. برای تشخیص اختلال تیک مزمن، علائم باید قبل از 18 سالگی شروع شود. تیک‌های مزمن در کمتر از 5 کودک از هر 100 کودک رخ می‌دهد.

3_ سندرم تورت

Tourette syndrome or Tourette’s syndrome (abbreviated as TS or Tourette’s) is a common neurodevelopmental disorder that begins in childhood or adolescence. It is characterized by multiple movement (motor) tics and at least one vocal (phonic) tic. Common tics are blinking, coughing, throat clearing, sniffing, and facial movements.

سندرم توره یا تورت (که به اختصار TS یا تورت هم گفته می‌شود) یک اختلال شایع در رشد عصبی است که معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شروع می‌شود. این اختلال با تیک‌های حرکتی (حرکات غیرارادی) و حداقل یک تیک صوتی (صداهای غیرارادی) مشخص می‌شود. تیک‌های معمول شامل پلک زدن، سرفه کردن، خس‌خس کردن، بوییدن و حرکات صورت هستند. Wikipedia

گاهی اوقات این امکان وجود دارد که این علائم مربوط به سندرم تورت باشد. این سندرم شدیدترین اختلال تیک است و با وجود تیک‌های حرکتی و تیک‌های صوتی مشخص می‌شود. از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال تشخیص داده نشده‌اند، دقیقاً مشخص نیست که چند نفر در ایالات متحده با سندرم تورت زندگی می‌کنند.

کارشناسان تخمین می‌زنند که 138000 کودک در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. علائم معمولا زمانی شروع می‌شود که کودکان بین سنین 5 تا 18 سال هستند. شدت سندرم تورت اغلب در طول زمان تغییر می‌کند. ممکن است دوره‌هایی از کاهش فرکانس تیک و به دنبال آن افزایش فعالیت تیک وجود داشته باشد. خوشبختانه، بسیاری از افراد مبتلا به سندرم تورت متوجه می‌شوند که با افزایش سن، وضعیت آنها بهبود می‌یابد.

پیشنهاد می‌کنم این مقالات را نیز بخوانید:

• تاثیر مدیتیشن بر استرس
• یوگا برای کاهش استرس

چگونه تیک عصبی را درمان کنیم؟

در گذشته اختلالات تیک، نادر در مظر گرفته می‌شد، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این اختلالات 20 درصد از کودکان و 1 درصد از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ولی هنوز هم هیچ دستورالعمل پزشکی واضحی برای بهترین روش درمانی وجود ندارد و هر پزشکی روش مورد علاقه خود را برای درمان اختلال تیک بیمار دارد.

معمولا پزشکان توصیه می‌کنند تا بیمار صبر کند تا روند را در گذر زمان مشاهده کنند. تیک‌ها اغلب در یک چرخه عمل می‌کنند و به صورت دو هفته‌ای از بین می‌روند. اکثر تیک‌ها پس از چند دوره به خودی خود از بین می‌روند، این به این معنی است که نیازی به درمان نیست. حتی اگر تیک به خودی خود از بین نرود، برخی از بیماران همچنان تصمیم می‌گیرند که درمان را دنبال نکنند. اگر تیک‌ها شدید نباشند یا باعث خجالت شخص نشوند، اکثر بیماران به آنها عادت کرده و درمان را غیرضروری می‌دانند.

اما اگر درمان از سوی بیمار و پزشک ضروری تشخیص داده شود، این گزینه‌ها وجود دارد:

1_ درمان اختلالات تیک با دارو

دارو برای درمان برخی از اختلالات تیک استفاده می‌شود، اما این اولین قدم برای درمان نیست. به طور کلی، دارو فقط زمانی تجویز می‌شود که تیک‌ها با عملکرد تداخل داشته باشند و تمام روش‌های غیرپزشکی بی‌نتیجه بوده باشند. اختلالات تیک، مانند سایر بیماری‌ها، تنها زمانی که بیمار تحت نظر پزشک است، باید با دارو درمان شود.

چندین گزینه دارویی وجود دارد و پیش‌بینی اینکه بیمار به کدام دارو پاسخ مثبت می‌دهد دشوار است. اولین داروی انتخابی معمولاً هالوپریدول است که یک آنتی سایکوتیک معمولی است. گزینه‌های دیگر عبارتند از ریسپریدون، یک داروی ضد روان پریشی غیرمعمول، و داروهای غیر محرک که اغلب برای درمان ADHD استفاده می‌شود، از جمله Strattera و  .guanfacine برخی از بیماران با داروهایی مانند SSRI نیز نتایج مثبتی را تجربه می‌کنند.

این داروها باید با کمترین دوز ممکن شروع شوند تا خطر عوارض جانبی کاهش یابد. عوارض جانبی برای هر دارویی متفاوت است، اما به طور کلی مواردی مانند افزایش وزن، سرگیجه، مشکلات خواب، ناراحتی‌های گوارشی و سردرد را شامل می‌شود. در برخی موارد نادر، عوارض جانبی می‌تواند نگران‌کننده‌تر از خود اختلال تیک باشد! در این موارد، به بیمار توصیه می‌شود روی سایر اشکال درمان تمرکز کند.

2_ درمان اختلالات تیک با درمان معکوس عادت

درمان انتخابی برای اختلالات تیک، درمان معکوس عادت یا HRT نامیده می‌شود. در HRT، فرد یاد می‌گیرد که احساس «محرک» قبل از تیک را تشخیص دهد. در بیشتر موارد، این احساس «تنش» یا «فشار» است که تنها با انجام تیک می‌تواند تسکین یابد. هنگامی که یک بیمار با موفقیت محرک خود را شناسایی کرد، می‌تواند یاد بگیرد که با درگیر شدن در یک رفتار جایگزین به این احساس پاسخ دهد.

در حقیقت او باید به جای آن که به کمک تیک زدن تنش خود را کاهش دهد، از رفتار جایگزین دیگری برای آرام شدن تنش استفاده کند. نمونه‌ای که توسط نویسندگان مطالعه منتشر شده در Archives of General Psychiatry ارائه شده است، یک بیماری است که تیک آن به صورت تکان دادن شانه است. نویسندگان این مطالعه می‌نویسند: (پاسخ رقابتی ممکن است چسباندن بازو به بالاتنه و فشار دادن آن به تنه باشد). بنابراین، پاسخ جایگزین بیمار را تشویق می‌کند تا به اصرار به تیک، به روشی جدید پاسخ دهد. (منبع)

HRT همچنین به بیماران می‌آموزد که عوامل استرس‌زا را که می‌توانند تیک‌هایشان را تشدید کنند شناسایی کنند و مکانیسم‌ها یا استراتژی‌هایی را برای اجتناب از عوامل استرس‌زا به آنها ارائه می‌دهد. HRT هم در کودکان و هم در بزرگسالان بسیار موثر است. مطالعات متعدد نشان داده است که تیک‌ها پس از 6 هفته از درمان 17 تا 50 درصد کاهش می‌یابد. (منبع)

• پیشنهاد می‌کنم این مقاله را بخوانید تا بتوانید راحت‌تر دلیل استرس‌هایتان را پیدا کنید: استرس چیست؟ چطور به وجود می‌آید؟

این یک تصور غلط رایج است که بیمارانی که اذعان می‌کنند و فعالانه تلاش می‌کنند تا تیک خود را سرکوب کنند، تیک‌های قوی‌تر یا متنوع‌تری را تجربه خواهند کرد، اما مطالعات بی‌شماری خلاف آن را درست نشان داده‌اند. در واقع، مطالعه‌ای روی تیک‌های صوتی و حرکتی نشان داد که حتی زمانی که درمان صرفاً روی تیک‌های صوتی متمرکز بود، تیک‌های حرکتی همچنان ۲۶ درصد کاهش یافت. (منبع)

3_ درمان اختلالات تیک با تغییرات تغذیه‌ای

برای بررسی ارتباط بین اختلالات غذایی و تیک عصبی تحقیقاتی صورت گرفته است که بسیار محدود است. به همین دلیل پزشکان به بیماران خود توصیه نمی‌کنند که برای درمان اختلالات تیک صرفاً به برنامه غذایی تکیه کنند. با این حال، خوردن برخی غذاها و اجتناب از برخی دیگر، ممکن است تاثیر مثبتی بر این بیماری داشته باشد و به طور کلی عوارض جانبی کمی دارد:

1_ اسیدهای چرب امگا 3

در نمونه‌های کوچک، کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات تیک در حین مصرف اسیدهای چرب امگا 3 نتایج مثبتی را تجربه کرده‌اند. یک مطالعه در سال 2012 که در Pediatrics منتشر شد، نشان داد، در حالی که امگا 3 به طور قابل توجهی نمرات تیک را بهبود نمی‌بخشد، اما به “اختلال مرتبط با تیک” مانند پریشانی روانی یا علائم اضافی مرتبط با اختلال تیک کمک می‌کند. علاوه بر این، تا 50 درصد از کودکان مبتلا به اختلالات تیک نیز دارای ADHD هستند که به امگا 3 نیز پاسخ مثبت می‌دهد. (منبع)

2_ منیزیم و ویتامین B6

در یک مطالعه کوچک در سال 2008 که در مجله Medicina Clinica منتشر شد، کودکان مبتلا به سندرم تورت نتایج مثبتی را در حین مصرف مکمل منیزیم و ویتامین B6 تجربه کردند. البته نتایج مطالعه به دلیل حجم نمونه کوچک آن و عدم وجود گروه کنترل مشکوک است. اما مصرف بیشتر منیزیم و B6 از منابع غذایی به احتمال زیاد عوارض جانبی منفی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند منجر به تغییرات مثبت برای کودکان یا بزرگسالان مبتلا به تیک شود.

غذاهای سرشار از این ویتامین‌ها عبارتند از سبزیجات برگ سبز، حبوبات، غلات کامل، میوه‌ها، ماهی و آجیل. قبل از اضافه کردن هر گونه مکملی به برنامه روزانه خود یا فرزندتان با پزشک صحبت کنید. (منبع)

3_ اجتناب از کافئین، شکر و نوشابه

یک مطالعه کوچک دیگر به تاثیر برخی غذاها بر علائم اختلالات تیک پرداخت. محققان ارتباط خاصی بین بیشتر شدن بروز تیک‌ها و افزایش مصرف نوشیدنی‌هایی مانند کولا، قهوه، چای سیاه، مواد نگهدارنده، شکر تصفیه شده و شیرین‌کننده‌های مصنوعی پیدا کردند که احتمالاً به دلیل تاثیر آنها بر سطح دوپامین در مغز است. (منبع)

این نتایج کاملاً غافلگیرکننده نبود، زیرا اکثر پزشکان از قبل توصیه می‌کنند که بیمارانی که تحت درمان اختلالات تیک قرار می‌گیرند تا حد امکان از مصرف کافئین خودداری کنند. با این حال، این مطالعه اولین مطالعه‌ای بود که نگهدارنده‌ها، شکر و سایر شیرین کننده‌ها را با تیک‌های تشدیدکننده مرتبط کرد، که نشان می‌دهد ممکن است تحقیقات بیشتری برای بررسی رابطه بین این مواد و اختلالات تیک مورد نیاز باشد.

یک برنامه غذایی خاص احتمالاً تیک‌ها را از بین نمی‌برد، اما کاهش استرس، از جمله استرس گوارشی، می‌تواند تاثیر مثبت کلی بر شدت بیماری داشته باشد. اگر مشکوک هستید که به برخی غذاها (مانند گلوتن، لبنیات یا رنگ‌های غذایی) حساس هستید، شاید بهتر باشد مدتی از مصرف آنها اجتناب کنید تا ببینید چه تغییری در علائمتان ایجاد می‌شود.

4_ درمان اختلالات تیک با تغییر شیوه زندگی

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به شما در مدیریت و درمان تیک‌های عصبی کمک کند. در اینجا برخی از بهترین راهکارهای درمانی مرتبط با سبک زندگی را معرفی می‌کنیم:

• تمرینات آرام‌سازی عضلانی: نمونه‌هایی از این تکنیک‌های آرام سازی عبارتند از تنفس عمیق، مدیتیشن، تصویرسازی ذهنی و آرام سازی هدایت شده عضلات.
• ورزش کردن: ورزش می‌تواند برای کاهش استرس، فراهم کردن مسیری برای سوزاندن انرژی اضافی و کمک به شما در کنترل بدن و ذهن، بدون عوارض جانبی منفی استفاده شود.
• خواب کافی: هر روز سر ساعتی مشخص بخوابید و از خواب برخیزید؛ محیط خواب بهتر است ساکت، آرام و خنک باشد. در مقاله درمان بی خوابی، راهکارهای بیشتری برای خواب کافی معرفی کرده‌ایم.
• اجتناب از محرک‌ها: محرک‌های تشدیدکننده تیک‌ها را بشناسید و از آن‌ها دوری کنید. باید در تلاش برای ایجاد محیطی آرام و بدون استرس باشید.
• شرکت در گروه‌های حمایتی: در گروه‌هایی که افرادی مشابه شما حضور دارند، شرکت کنید. صحبت با اعضای خانواده درباره احساسات و چالش‌ها نیز می‌تواند مؤثر باشد.
• آموزش و آگاهی: در منابع تحقیقاتی و اطلاعاتی موثق، درباره اینکه چگونه تیک عصبی را درمان کنیم؟ تحقیق کنید تا با استفاده از تکنیک‌های مؤثرتر، با وضعیت فعلی کنار بیایید. شرکت در کارگاه‌های آموزشی نیز مؤثر است.
• ایجاد روتین‌های روزانه: برای کارها و فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی داشته باشید و زمآن‌هایی را برای فعالیت‌های تفریحی و سرگرمی اختصاص دهید. این کار به شما در رهایی از فشارهای روزمره کمک می‌کند.

• بیشتر بخوانید: تنفس دیافراگمی و صحیح چیست؟
• بیشتر بخوانید: مدیتیشن چیست؟
• بیشتر بخوانید: مدیتیشن تجسم چگونه انجام می‌شود؟
• بیشتر بخوانید: مدیتیشن پاکسازی ذهن صوتی

5_ شرکت در جلسات درمان شناختی-رفتاری (CBT)

درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از انواع درمآن‌های روانشناختی است که در آن پزشک طی جلسات مختلف سعی در درمان تیک عصبی دارد. در جلسات اولیه CBT، پزشک سعی دارد بفهمد که استرس ناشی از چیست؟ با شناخت دلایل، بیمار یاد می‌گیرد که چطور  افکار منفی و غیرواقعی می‌توانند بر رفتار و احساسات او تأثیر بگذارند. حالا درمانگر به او کمک می‌کند تا افکار مثبت را با افکار منفی، جایگزین کند.

بیمار همچنین در این جلسات یاد می‌گیرد که چطور با افکار استرسی‌زای خود کنار بیاید و از تکنیک‌های آرامش‌بخش استفاده کند تا به آرامش برسد. پزشک حتی مهارت‌های جدیدی را به او می‌آموزد تا بتواند آن‌ها را در زندگی روزمره‌اش به کار بگیرد و با تمرینات عملی، به‌مرور تیک‌های عصبی را درمان کند.

از آنجا که بیمار در جلسات CBT از حمایت روانی حرفه‌ای برخوردار است، احساس امنیت بیشتری می‌کند و اضطراب و استرس او کاهش می‌یابد.

6_ استفاده از تکنیک تحریک حسی (Sensory Stimulation)

در تکنیک تحریک حسی، فرآیندهای حسی از جمله حس بویایی، لامسه، بینایی، شنوایی و چشایی به کار گرفته می‌شوند تا با ایجاد تأثیرات مثبت بر وضعیت روانی و جسمی فرد، به درمان اختلالات عصبی و روانی از جمله تیک‌های عصبی کمک کنند.

تکنیک‌های حسی در واقع به تحریک فعالیت سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کنند و باعث ترشح مواد شیمیایی مغزی از جمله دوپامین یا سروتونین می‌شوند؛ این مواد روی بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب تأثیرگذارند. این تکنیک‌ها، توجه فرد را از روی تیک‌ها برمی‌دارند و در کاهش فرکانس و شدت آن‌ها تأثیر دارند. تکنیک‌های حسی با کاهش پاسخ‌های فیزیولوژیکی مثل ضربان قلب یا فشار خون، تأثیر زیادی در حفظ آرامش فرد نیز می‌گذارند.

در این جدول روش‌های تحریک حسی را بررسی می‌کنیم:

آیا نوروفیدبک برای درمان تیک عصبی خوب است؟

در روش بیوفیدبک، برای درمان تیک عصبی، از اطلاعات بازخوردی بدن استفاده می‌شود تا بیمار کنترل بیشتری بر عملکردهای فیزیولوژیکی خود داشته باشد. در این روش، حسگرهایی را به بدن بیمار متصل می‌کنند تا اطلاعاتی در مورد ضربان قلب، تنش‌های عضلانی، دمای بدن و دیگر پارامترهای مهم فیزیولوژیکی بدن او به‌دست آورند. این اطلاعات به‌شکل صوتی و بصری هستند.

حالا پزشک اطلاعات را به بیمار نشان می‌دهد تا او متوجه شود تنش‌های عضلانی او در طی روز چگونه تغییر می‌کنند.

بعد از دریافت اطلاعات بازخوردی، حالا بیمار یاد می‌گیرد که چگونه با استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش و تمرکز، بر پارامترهای فیزیولوژیکی بدن خود تأثیر بگذارد و روی آن‌ها کنترل داشته باشد.

با استفاده مداوم از این تکنیک‌ها، بیمار یاد می‌گیرد که چگونه روی تیک‌های عصبی خود کنترل بیشتری داشته باشد.

آیا تیک عصبی خود به خود به‌وجود می‌آید؟

گاهی تیک‌های عصبی بدون هیچ دلیل مشخصی و به‌شکل خودبه‌خود در هر سنی، از کودکی تا بزرگسالی، به‌وجود می‌آیند. در واقع، در بسیاری از موارد علت اصلی تیک‌های عصبی مشخص نیست و شاید به‌دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی به‌وجود بیایند.

تیک‌ها را می‌توان در ۲ نوع دسته‌بندی کرد:

1. تیک‌های اولیه: تیک‌های اولیه خودبه‌خود به‌وجود می‌آیند
2. تیک‌های ثانویه: تیک‌های ثانویه ناشی از یک بیماری یا اختلال خاص هستند.

تیک‌های عصبی همچنین ممکن است در دوره‌ای از زندگی کودکان ایجاد شوند و سپس به‌تدریج کاهش پیدا کنند یا از بین بروند.

جدول داروهای تیک عصبی

در این جدول لیستی از داروهای تیک عصبی را می‌آوریم؛ توجه داشته باشید که مصرف این داروها را بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌کنیم:

بهترین قرص برای تیک عصبی بعد از درمان

پزشک معمولاً با توجه به نوع و شدت تیک‌ها و همچنین شرایط فرد، ممکن است برای بعد از درمان نیز قرص‌هایی را ب‌ منظور مدیریت بهتر تیک‌های عصبی تجویز کند. در این جدول، بهترین قرص برای تیک عصبی بعد از درمان را معرفی می‌کنیم:

نکته مهم: داروها را باید فقط زیر نظر پزشک متخصص مصرف کنید.

خطرات تیک عصبی چیست؟

تیک‌های عصبی ممکن است خطرات و عوارض زیادی داشته باشند که در اینجا برخی از مهم‌ترین عوارض را بررسی می‌کنیم:

• اختلال در عملکرد روزمره: تیک‌ها می‌توانند باعث بروز اختلالاتی در فعالیت‌های روزمره از جمله تحصیل، کار یا تعاملات اجتماعی شوند.
• بروز مشکلات اجتماعی: فرد به‌دلیل رفتارهای غیرمعمول ممکن است در اجتماع طرد یا مسخره شود. این اتفاق منجر به انزوا و کاهش اعتماد به نفس خواهد شد.
• اضطراب و افسردگی: تیک‌های عصبی می‌توانند عاملی برای ایجاد اضطراب و افسردگی در فرد شوند؛ احتمال بروز اضطراب و افسردگی زمانی که حس کنید کنترلی بر رفتارهای خود ندارید، بیشتر است.
• افت تحصیلی و شغلی: تیک‌ها می‌توانند باعث افت تحصیلی در کودکان و افت شغلی در بزرگسالان شوند.
• خستگی و استرس: زمانی که برای درمان تیک‌ها تلاش می‌کنید، ممکن است دچار خستگی روحی و جسمی شوید و استرس بیشتری تحمل کنید.
• تأثیر بر روابط اجتماعی: تیک‌های عصبی می‌توانند بر روابط اجتماعی و خانوادگی اثر بگذارند و باعث ایجاد تنش بین اعضای خانواده یا دوستان شوند.
• تبدیل به اختلالات دیگر: تیک‌های عصبی می‌توانند به اختلالاتی از جمله اختلال تیک مزمن یا سندرم توره تبدیل شوند.
• تأثیر بر خواب: تیک‌ها عاملی برای اختلال در خواب و بروز مشکلاتی از جمله خستگی و مشکلات جسمی و روحی بیشتر هستند.
• مشکلات جسمی: آسیب به عضلات و مفاصل یا کبودی می‌توانند از جمله عوارض تیک‌های حرکتی باشند.

آیا با جراحی می‌توان تیک عصبی را درمان کرد؟

اگر بدن بیمار در مواجهه با دیگر روش‌های درمانی مقاوم باشد و تیک‌های عصبی شدت زیادی داشته باشند، می‌توان روی جراحی به‌عنوان یکی از راه‌های درمانی حساب باز کرد؛ البته جراحی به‌عنوان یک روش درمانی نادر شناخته می‌شود و فقط در برخی شرایط خاص باید انجام شود.

جراحی‌هایی که به تنظیم فعالیت‌های مغزی کمک می‌کنند، مثل تحریک عمقی مغز (DBS)، معمولاً برای درمان تیک‌های عصبی با ارزیابی دقیق متخصص‌های مغز و اعصاب، تجویز می‌شوند.

در روش DBS، الکترودهایی در نواحی خاصی از مغز کاشته می‌شوند. در حالی که الکترودها به‌دستگاه تحریک‌کننده متصل هستند، سیگنال‌های الکتریکی خاصی برای مغز می‌فرستند و باعث تنظیم فعالیت‌های مغزی می‌شوند.

جراحی به‌منظور درمان تیک عصبی ممکن است عوارضی مثل عفونت، خون‌ریزی یا مشکلات عصبی در پی داشته باشد.

کلام آخر

به پایان مقاله “چگونه تیک عصبی را درمان کنیم؟” رسیدیم، امیدواریم که مطالب ارائه شده برایتان مفید بوده باشد، اگر تجربه‌ای در خصوص درمان تیک عصبی دارید با ما و دوستانتان در میان بگذارید. منتظر نظراتتان نیز هستیم.

منابع:

• www.webmd.com
• www.additudemag.com