معده درد عصبی چیست ؟

آخرین باری که سر جلسه امتحان نشستید یا با یک لحظه تعیین‌کننده زندگی روبرو شدید چه زمانی بود؟ چه احساسی داشتید؟ جدای از تعدادی نشانه فیزیکی از استرس، حتماً احساس می‌کردید که پروانه‌هایی در شکم خود دارید یا انگار روده‌تان گره‌هایی بسته است؟ این یک وضعیت بسیار رایج است و به آن معده درد عصبی می‌گویند. این مقاله را تا انتها بخوانید تا به شما بگوییم معده درد عصبی چیست ؟ 

معده درد عصبی چیست؟  (نشانه های معده عصبی)

Nervous stomach is an ailment of the stomach and intestine due to stress, whereby the balance within the gastrointestinal system becomes altered – with the stomach being more acidic. This reduces movements inside the intestine which can, subsequently, lead to other disorders.

معده عصبی یک مشکل در معده و روده است که به‌دلیل استرس به‌وجود می‌آید. در این حالت، تعادل سیستم گوارشی به‌هم می‌خورد و معده اسیدی‌تر می‌شود. این تغییر، باعث کاهش حرکات روده شده و در نتیجه می‌تواند به بروز مشکلات دیگری منجر شود. Bangkok Hospital

مغز و معده شما یک ارتباط منحصر به فرد دارند. در نتیجه، چیزهایی که انتظار دارید فقط تاثیر روانی داشته باشند نیز ممکن است علائمی را در بدن شما ایجاد کنند. در برخی موارد، حتی ممکن است آن را در معده خود احساس کنید و این باعث می‌شود فکر کنید که بیماری دیگری دارید. داشتن معده عصبی می‌تواند یک اتفاق رایج در برخی افراد باشد. با این حال، طبق گفته پزشکان و علم پزشکی، این یک بیماری رسمی یا قابل تشخیص نیست.

معده درد عصبی می‌تواند با وضعیت عاطفی یا سلامت روانی، سلامت گوارش یا روده یا حتی ترکیبی از هر دو مرتبط باشد و به ندرت، ممکن است نشان‌دهنده اتفاق جدی‌تری باشد. این مشکل همچنین می‌تواند نحوه عملکرد طبیعی دستگاه گوارش شما در مواقع استرس نیز باشد. علائم رایج معده عصبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دلشوره داشتن
• سفتی، چروکیدگی، گرفتگی، احساس گره در معده
• احساس عصبی بودن یا اضطراب
• لرزش، لرز، انقباض عضلات
• نفخ مکرر
• ناراحتی معده، حالت تهوع یا بی حالی
• سوء هاضمه یا سیری سریع هنگام غذا خوردن
• احساس گرما، بال زدن یا نفخ در گودال معده
• افزایش ادرار و حرکات روده

در موارد نادر، معده عصبی ممکن است به شدت روده‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. تکرر ادرار، ادرار کنترل نشده، حرکات روده و گاهی اوقات عق زدن یا استفراغ می‌تواند نتیجه یک معده شدیدا عصبی باشد، اما نه همیشه. در ادامه این مقاله با نحوه ارتباط مغز و معده آشنا خواهید شد. مهمتر از آن، شما همچنین خواهید دانست که آیا استرس علت اصلی درد شکم شما است یا خیر.

علائم معده درد عصبی در بزرگسالان

معده درد عصبی در بزرگسالان علائم مختلفی دارد که آن‌ها را در این جدول بررسی می‌کنیم:

علائم معده درد عصبی در کودکان

• دل‌درد مکرر: کودک معمولاً در موقعیت‌های پر استرس، بدون دلیل جسمی، دچار دل‌درد می‌شود.
• تهوع خفیف: کودک قبل از رفتن به مدرسه یا شرکت در یک امتحان، احساس ناراحتی در معده دارد.
• بی‌اشتهایی: کودک به‌خصوص در زمان استرس، تمایل کمی به خوردن غذا دارد.
• نفخ شکم: کودک حتی با خوردن غذای کم، حس سنگینی یا بادکردگی دارد.
• یبوست یا اسهال: در الگوی مدفوع کودک، به‌صورت مداوم تغییر ایجاد می‌شود.
• ناله و بی‌قراری: کودک در زمان درد شکم، اغلب با چسبیدن به آن، ناله و بی‌قراری می‌کند.
• دل پیچه ناگهانی: شکم کودک بدون دلیل مشخصی دچار گرفتگی می‌شود.
• بیدار شدن‌های شبانه: کودک در هنگام شب به‌دلیل دل‌درد و بی‌قراری از خواب بیدار می‌شود.
• علاقه به خوابیدن: کودک در زمان استرس، بیشتر می‌خوابد تا از درد در امان باشد.

علت معده درد عصبی چیست ؟

اگر به سادگی عصبی می‌شوید، احتمال اینکه به معده درد عصبی دچار شوید وجود دارد و برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد. مغز و روده از طریق عصب واگ، که یکی از بزرگترین اعصاب بدن است، به هم متصل می‌شوند. این عصب سیگنال‌هایی را از مغز به روده و بالعکس می‌فرستد و در هنگام بروز استرس و اضطراب، تحریک‌پذیری و بی‌نظمی گوارشی را افزایش می‌دهد.

اگر علائم معده درد عصبی را به طور منظم دارید و به خصوص اگر علائم شما به تدریج بدتر می‌شود، ممکن است لازم باشد به سطح استرس و سلامت گوارش خود توجه بیشتری داشته باشید. در موارد نادر، معده درد عصبی ممکن است نشانه یک مشکل اساسی سلامت باشد. اگر معده عصبی یک تجربه رایج برای شما است، با پزشک خود مشورت کنید. معمولا پزشکان برای تشخیص علت درد معده شما، موارد زیر را بررسی می‌کنند:

• سندرم روده تحریک‌پذیر
• بیماری زخم معده
• بیماری التهابی روده
• بیماری سلیاک
• اختلال اضطراب
• حتی در موارد نادرتر، معده عصبی ممکن است با سنگ کیسه صفرا یا آسیب عصب واگ مرتبط باشد.

اگر طبق تشخیص پزشک علت درد معده شما هیچ کدام از موارد بالا نباشد، یک اتفاق کاملا طبیعی است که به راحتی قابل کنترل است.

درمان معده درد عصبی چیست ؟

به طور کلی، معده درد نشانه چیزهای مختلفی است و اغلب درمان‌های مختلفی نیز دارد. با این حال، هنگام ابتلا به معده درد عصبی، درمان تا حد زیادی حول و حوش از بین بردن یا مدیریت استرس و اضطراب می‌چرخد تا به کاهش تاثیر پاسخ استرس بر دستگاه گوارش شما کمک کند. بهترین راه برای انجام این کار فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک است که مسئول آرام کردن شماست. سریع‌ترین راه برای فعال کردن این سیستم نیز این است که نفس‌های آهسته و عمیق را از طریق بینی وارد کنید و سپس به آرامی از دهان بیرون دهید. معده عصبی را اغلب می‌توان با درمان‌های خانگی و طبیعی و همچنین تغییر سبک زندگی درمان کرد:

1- داروهای گیاهی را امتحان کنید

برخی از گیاهان دارویی می‌توانند معده درد عصبی را در برخی از افراد تسکین دهند. اگر حالت تهوع دارید، ریشه زنجبیل ممکن است کمک کند. یک تکه ریشه را بجوید، چای زنجبیل بنوشید یا آب نبات زنجبیل بخورید. گیاهان دیگر مانند نعناع، نعناع فلفلی، اسطوخودوس یا بادرنجبویه نیز ضد اسپاسم شناخته شده هستند. آنها ممکن است اسپاسم و سفت شدن عضلات صاف را که باعث ایجاد احساس پروانه در معده، نفخ، گرفتگی و ناراحتی می‌شود، متوقف کنند. یک یا دو برگ از یک گیاه تازه را خام بخورید، نعناع را بپزید یا از دمنوش این گیاهان استفاده کنید.

می‌توانید از دمنوش‌هایی که در این مقاله معرفی کرده‌ایم استفاده کنید: دمنوش ضد استرس

2- از مصرف کافئین بخصوص قهوه خودداری کنید

محتوای کافئین موجود در قهوه می‌تواند باعث تحریک عصبی و اضطراب شود و آن را بدتر کند. علاوه بر این، قهوه همچنین روده‌ها را تحریک می‌کند و علائم روده را بدتر می‌کند. بهتر است نوشیدنی‌هایی با کافئین‌ کمتر مانند چای سبز را امتحان کنید.

3- تنفس عمیق، تمرکز حواس و مدیتیشن را تمرین کنید

تمرینات ذهنی به شما کمک می‌کند روی نفس خود تمرکز کنید و شما را به لحظه حال بازمی‌گرداند. این کار می‌تواند استرس و اضطرابی را که باعث ایجاد معده درد عصبی می‌شود، مدیریت کند. کشیدن نفس‌های عمیق به ویژه می‌تواند مفید باشد. اگر مدیتیشن را دوست دارید یا هر ترفند ذهنی دیگری دارید که شما را آرام می‌کند، آنها را امتحان کنید.

ما یک مقاله با عنوان تنفس دیافراگمی داریم که در آن انواع روش‌های تنفسی را توضیح داده‌ایم؛ شما برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

این مقاله را هم بخوانید: 11 برنامه مدیتیشن و مراقبه

4- از بخورهای آرامش‌بخش استفاده کنید

بخورهای گیاهی که به عنوان پخش‌کننده‌های معطر استفاده می‌شوند، برای کمک به برخی از افراد مبتلا به اضطراب شناخته شده‌اند. محصولاتی را با گیاهان آرام‌بخش مانند بابونه، اسطوخودوس یا گل رز خریداری کنید. دستورالعمل‌های محصول را دنبال کنید. زمانی که با معده درد عصبی سروکار دارید، این محصولات را با زمان و فضای آرامش‌بخش برای خود ترکیب کنید.

5- فضایی برای استراحت خود پیدا کنید

در نهایت، زمان و مکانی برای خود پیدا کنید تا بتوانید ذهنتان را از افکار اضافی پاک کنید و کنترل عصبی خود را به دست بگیرید. اگر صحبت با یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا یکی از عزیزان کمک کننده است، در این مدت این کار را انجام دهید. صحبت با کسی که به او اعتماد دارید می‌تواند به شما کمک کند بر اضطراب غلبه کنید.

6- خوب غذا بخورید

خوردن غذا همراه با استرس و اضطراب می‌تواند شما را مستعد معده درد عصبی کند. سعی کنید رژیم‌های غذایی غنی از فیبر داشته باشید و آب زیادی بنوشید. همچنین، برای حمایت از سیستم ایمنی خود، سعی کنید وعده‌های غذایی خود را برنامه ریزی کنید. از غذاهای فرآوری شده و آنهایی که محتوای قندی بالایی دارند خودداری کنید. رژیمی را هدف قرار دهید که 80٪ غذاهای سالم و 20٪ در دسته “سایر” باشد.

در اینجا چند خوراکی مناسب برای درمان معده‌درد عصبی را معرفی می‌کنیم:

• برنج سفید پخته: سبک، هضم راحت و آرامش‌بخش برای معده
• موز رسیده: غنی از پتاسیم؛ ضدتهوع و ملایم برای معده
• سیب‌زمینی آب‌پز: منبع کربوهیدرات ساده و بدون تحریک معده
• جو دو سر (اوتمیل): سرشار از فیبر محلول و کمک به آرام‌سازی معده
• ماست ساده کم‌چرب: حاوی پروبیوتیک و کمک به تعادل باکتری‌های روده
• سوپ مرغ رقیق: آب‌رسان، گرم و آرامش‌بخش برای سیستم گوارش
• زنجبیل تازه یا دمنوش: بهترین دمنوش برای معده‌درد عصبی، با کاهش تهوع و التهاب معده عصبی
• نان تست ساده: جذب اسید اضافه معده و بدون چربی یا ادویه

راستی، ما یک مقاله با عنوان برای استرس چی بخوریم؟ داریم که می‌توانید با تغییر رژیم غذایی خود و مصرف خوراکی‌های معرفی‌شده در این مقاله، استرس را کاهش دهید و جلوی معده‌درد عصبی را هم بگیرید؛ البته، از قبل با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که کدام خوراکی برای معده درد عصبی مناسب‌تر است.

7- ورزش کنید

اگر احساس ناراحتی و استرس می‌کنید، یکی از بهترین راه‌های مقابله با آن تحریک بدن برای ترشح اندورفین است. اندورفین به عنوان یکی از “هورمون‌های احساس خوب” شناخته می‌شود که از طریق فعالیت بدنی شدید آزاد می‌شود و می‌تواند به طور قابل توجهی خلق‌و‌خو و وضعیت ذهنی شما را بهبود بخشد. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که ورزش می‌تواند سطح استرس را تا 40 درصد کاهش دهد.

تمام تلاش خود را بکنید تا تمرینات منظمی را برنامه‌ریزی کنید و فعالیت‌هایی را که دوست دارید انتخاب کنید تا بتوانید استرس و اضطراب را از خود دور کنید. می‌توانید از این مقاله نیز کمک بگیرید: یوگا برای کاهش استرس

انواع قرص‌های معده درد عصبی

نکته: مصرف این داروها را فقط زیر نظر پزشک توصیه می‌کنیم.

چگونه می‌توان از معده درد عصبی پیشگیری کرد؟

درمان‌های خاص راه‌حلی سریع برای معده عصبی هستند. با این حال، اگر این یک اتفاق رایج و دردسرساز است، در اینجا چند رویکرد کلی‌نگر در سبک زندگی وجود دارد که ممکن است مفید باشد.

1- استرس را در زندگی خود مدیریت کنید

معده درد عصبی می‌تواند به این معنی باشد که شما به سادگی کنترل اعصاب خود را از دست می‌دهید. آیا اخیرا استرس زیادی را تجربه می‌کنید؟ آیا یک رویداد بزرگ، مصاحبه شغلی یا تجربه اعصاب خردکنی در راه است؟ به خودتان بفهمانید که با خورد کردن اعصابتان تغییری در اوضاع ایجاد نخواهید کرد و آن رویداد چه شما عصبی باشید و چه نباشید مسیر خودش را طی می‌کند و به پایان می‌رسد.

از سوی دیگر، اگر هر روز با تجربیات استرس‌زای مزمن و بسیاری از علائم عصبی معده روبرو هستید، یافتن زمان و راه‌هایی برای مدیریت استرس ضروری است. پیشنهاد می‌کنم از راهکارهای این مقاله کمک بگیرید: راهکارهای علمی رفع استرس

راستی، ما یک مقاله هم برای کسانی داریم که دائماً تحت تاثیر استرس هستند؛ بنابراین، اگر می‌پرسید که چرا من همیشه استرس دارم؟ می‌توانید این مقاله را هم بخوانید و از راهکارهای درمانی آن استفاده کنید.

2- به بهبود سلامت روده خود کمک کنید

معده درد عصبی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که شما یک بیماری گوارشی دارید. همچنین می‌تواند به این معنی باشد که هم سطح استرس و هم سلامت دستگاه گوارش نیاز به بهبود دارند. سوء هاضمه، نفخ و پری معده عصبی از نشانه‌های قوی این امر است.

تغییرات ساده‌ای را در رژیم غذایی خود امتحان کنید، مانند خوردن غذاهای غنی از فیبر و پروبیوتیک، یا مصرف مکمل‌های فیبر یا پروبیوتیک. مطالعات اولیه بر روی موش‌ها در سال 2011 نشان داده است که پروبیوتیک‌ها ممکن است به کاهش اضطراب ناشی از علائم روده، از طریق اثر بر روی عصب واگ کمک کنند. البته به یاد داشته باشید که قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها (به خصوص اگر دارو مصرف می‌کنید) با پزشک خود صحبت کنید. (منبع)

3- وعده‌های غذایی را تغییر دهید

سعی کنید به جای وعده‌های غذایی بزرگ، وعده‌های غذایی کوچکتر بخورید. در هنگام مواجهه با احساس بال زدن پروانه در معده، خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و سبکتر همراه با غذاهایی که هضم آسانی دارند کمک زیادی به هضم بهتر غذا می‌کند. همچنین می‌توانید به جای سه وعده غذایی سنگین در روز، وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌های مکرر را در طول شبانه‌روز مصرف کنید. استفاده از سبزیجات برگ‌دار و تلخ مانند کلم پیچ، اسفناج و کاهو در سالاد به ویژه توصیه می‌شود.

سریع‌ترین راه درمان معده درد عصبی چیست؟

پزشکان ممکن است در شرایط حاد، وقتی درد معده عصبی بیمار شدید شده و باید تسکین فوری پیدا کند، برای او داروی ضداسپاسم معده مثل دی‌سیکلومین (Dicyclomine) یا داروی ضداضطراب سریع‌الاثر مثل آلپرازولام تجویز می‌کنند.

اثرات این داروها طی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه مشاهده می‌شود.

انواع درمان خانگی معده درد عصبی

• چای بابونه: آرامش‌بخش طبیعی و تسکین‌دهنده استرس و درد گوارشی
• چای نعناع فلفلی: کاهش علائم معده و کاهش اسپاسم و درد
• کمپرس گرم شکم: افزایش جریان خون و شل کردن عضلات شکم
• یخ‌های مکعبی: استفاده روی گردن یا مچ برای کاهش تحریک عصبی از راه عصبی واگ
• خواب کوتاه: به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، برای آرام‌سازی عصبی و بازتنظیم بدن از فشار روانی
• دوش آب گرم: ریلکس‌کننده عضلات و اعصاب
• جویدن آرام غذا: کمک به هضم بهتر و کاهش تحریک عصبی معده

اختلالات و بیماری‌های اثرگذار بر معده درد عصبی

در این جدول، انواع بیماری‌ها و اختلالات تاثیرگذار بر معده عصبی را معرفی می‌کنیم:

سوالات متداول معده درد عصبی

ارتباط استرس و معده درد عصبی چیست؟

استرس با تحریک اعصاب معده و افزایش ترشح اسید و انقباضات عضلانی، باعث معده درد عصبی می‌شود.

آیا درمان‌های خانگی برای معده درد عصبی موثر هستند؟

بله، دمنوش‌های گیاهی، تنفس عمیق و استفاده از کمپرس گرم می‌تواند تاثیرگذار باشد.

کدام داروها فقط برای معده درد عصبی کاربرد دارند؟

داروهایی مثل دیسیکلومین، مبورین و لیبراکس می‌توانند به‌شکل مستقیم علائم معده درد عصبی را هدف بگیرند.

کلام آخر

به پایان مقاله ” معده درد عصبی چیست ؟ ” رسیدیم، امیدواریم نکاتی که در این مقاله عنوان کردیم برایتان مفید بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید می‌توانید با ما در میان بگذارید.

منابع:

healthmatch.io

healthline.com