مهم‌ترین علت عقب افتادن پریود | تاخیر تا چند روز طبیعی است؟

موسسه ملی سلامت کودک و توسعه انسانی (NICHD) گزارش می‌دهد ۱۴ تا ۲۵ درصد از زنان، چرخه قاعدگی نامنظم را تجربه می‌کنند. عقب افتادن پریود، بخشی از چرخه قاعدگی نامنظم به‌شمار می‌آید. این اتفاق دلایل مختلفی دارد که باید آنها را جدی بگیرید. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره علت عقب افتادن پریود و راهکارهای درمان آن صحبت کنیم.

چه زمانی باید نگران عقب افتادن پریود باشیم؟

Missed periods can happen for many reasons. Most of the time there is no worrying cause. As long as you are sure you are not pregnant and you feel well in yourself there is no need to worry if you miss one or two periods.

پریودهای از دست رفته می‌توانند به‌دلایل مختلفی رخ دهند و معمولاً جای نگرانی نیست. در صورتی که مطمئن هستید که باردار نیستید و حال‌تان خوب است، اگر یک یا دو پریود را از دست دادید، نگران نباشید. Patient

چرخه قاعدگی یک زن معمولاً حدود ۲۸ روز طول می‌کشد؛ اما این مدت ممکن است برای هر کسی متفاوت باشد. چرخه قاعدگی برخی افراد حتی تا ۳۵ یا ۴۰ روز به طول می‌انجامد. حالا این سوال پیش می‌آید که کی باید نگران تأخیر در قاعدگی باشیم؟

اگر یک بار تأخیر در قاعدگی را تجربه کردید، جای نگرانی نیست؛ اما اگر به‌طور مداوم قاعدگی‌تان عقب می‌افتد، می‌تواند نشانه‌ای از بروز یک مشکل باشد. اگر چرخه قاعدگی شما به‌شکل مداوم بیشتر از حد معمول طول می‌کشد یا به‌طور کامل پریودی‌تان قطع می‌شود، باید با یک پزشک متخصص در تماس باشید.

عقب افتادن پریود تا چند روز طبیعی است؟

عقب افتادن پریود بین ۵ تا ۷ روز طبیعی است؛ بنابراین اگر تأخیر بیشتر از یک هفته طول بکشد، مراجعه به یک پزشک الزامی است.

اگر در سن باروری هستید، هر تأخیر در پریود باید با یک آزمایش بارداری بررسی شود.

علت عقب افتادن پریود چیست؟

در اینجا مهم‌ترین دلایل عقب افتادن پریود را بررسی می‌کنیم:

1_ بارداری

در زمان بارداری، تخمک آزادشده از تخمدان با اسپرم بارور می‌شود. این اتفاق معمولاً در زمان تخمک‌گذاری که معمولاً وسط دوره قاعدگی اتفاق می‌افتد، رخ می‌دهد. بعد از باروری، تخمک به‌طرف رحم حرکت کرده و به دیواره رحم می‌چسبد و رشد می‌کند. با چسبیدن تخمک به دیواره رحم، هورمون‌هایی توسط بدن تولید می‌شوند که جلوی دوره قاعدگی را می‌گیرند.

در واقع بعد از بارداری، هورمون‌هایی مثل گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) به‌شکل قابل‌توجهی در بدن افزایش پیدا می‌کنند. ترشح این هورمون، یکی از علائم اولیه بارداری است. با افزایش این هورمون، بدن وارد دوره قاعدگی نمی‌شود و سعی در حفظ بارداری دارد. در این زمان باید به‌سراغ پزشک بروید. پزشک با انجام آزمایشاتی، هورمون Hcg را در ادرار یا خون شما شناسایی می‌کند.

در زمان بارداری، هورمون‌های قاعدگی نیز دیگر در بدن تولید نمی‌شوند؛ برای همین قاعدگی متوقف می‌شود.

2_ استرس

با افزایش فشار روانی، بدن هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین تولید می‌کند. این هورمون‌ها بدن را برای مقابله با شرایط استرس‌زا آماده می‌کنند. در صورت افزایش بیش‌ازاندازه هورمون‌های استرس، در عملکرد طبیعی دیگر سیستم‌های بدن، به‌خصوص سیستم هورمونی، اختلالاتی به‌وجود می‌آید.

یکی از تأثیرات استرس، تأثیر بر غده هیپوتالاموس است؛ این غده وظیفه تولید هورمون‌های قاعدگی را بر عهده دارد.

با بروز اختلالات هورمونی بر اثر استرس و کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون، ممکن است قاعدگی نامنظم یا تأخیر در پریودی را تجربه کنید.

البته، استرس برخی تأثیرات روانی هم دارد که منجر به عقب افتادن پریود می‌شوند. از جمله تبعات استرس می‌توان به اضطراب و افسردگی اشاره کرد. این وضعیت روانی، اختلالاتی در خواب و عادات غذایی به‌وجود می‌آورند و به‌نحوی بر چرخه قاعدگی تأثیر می‌گذارند.

3_ مصرف دارو

دارودرمانی بدون نظارت پزشک می‌تواند علت پریود نشدن باشد. در این جدول برخی از داروهای تأثیرگذار بر روند چرخه قاعدگی را بررسی می‌کنیم:

نکته مهم: در صورت تمایل به قطع مصرف این داروها، حتماً از پزشک متخصص مشورت بگیرید.

4_ تغییرات وزنی

کاهش یا افزایش ناگهانی وزن نیز علت پریود شدن است. تغییرات وزنی می‌تواند بر هورمون‌های قاعدگی تأثیر بگذارد و موجب اختلال در پریود شود. بدن به‌منظور حفظ عملکرد طبیعی و تعادل هورمون، به‌مقدار مشخصی از چربی نیاز دارد. وقتی به‌شکل ناگهانی وزن کاهش پیدا می‌کنید، بدن به‌عنوان واکنش طبیعی شاید باعث کاهش تولید هورمون‌های قاعدگی شود.

کاهش وزن شدید همچنین می‌تواند باعث اختلال در روند تخمک‌گذاری شود که پزشکان این وضعیت را با نام “آمنوره” می‌شناسند؛ آمنوره به عدم وجود پریود برای حداقل ۳ ماه اشاره دارد. در این حالت، بدن به‌واسطه کمبود انرژی و مواد مغذی، عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهد و در پریود اختلالاتی به‌وجود می‌آید.

البته، افزایش وزن نیز به همین اندازه می‌تواند در عقب افتادن پریود تأثیرگذار باشد. چربی اضافه می‌تواند سطح استروژن در بدن را افزایش دهد و در چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری اختلالاتی به‌وجود آورد؛ مثلاً افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است شاهد قطع پریود یا پریودهای نامنظم باشند. این تغییرات هورمونی، آسیب‌های بالقوه‌ای را در پی دارند که از جمله آنها می‌توان به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) اشاره کرد.

بنابراین اگر رژیم غذایی خاصی دارید، به وضعیت بدنی خود توجه داشته باشید و زیر نظر پزشک تغذیه رژیم را دنبال کنید تا مبادا باعث بروز مشکلات در روند قاعدگی شود.

5_ تغییرات در رژیم غذایی

کمبود مواد مغذی تأثیرگذار بر سلامت هورمونی و عملکرد طبیعی بدن ناشی از رژیم‌های نادرست یا نامتعادل نیز علت عقب افتادن پریود است.

در این جدول، مهم‌ترین مواد مغذی را که کمبود آنها باعث اختلال در روند پریودی می‌شوند، معرفی می‌کنیم:

رژیم‌های غذایی سخت نیز به‌دلیل کاهش شدید کالری و حذف گروه‌های غذایی خاص می‌توانند منجر به کمبود مواد مغذی در بدن و بروز مشکلاتی مثل عقب افتادن پریود شوند. در واقع بدن در زمان کمبود مواد مغذی، به‌منظور جبران، تولید هورمون‌های قاعدگی را کاهش می‌دهد.

6_ ورزش شدید

تغییرات هورمونی ناشی از ورزش‌های شدید می‌تواند مهم‌ترین علت عقب افتادن پریود باشد. ورزش مداوم و شدید می‌تواند سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون را در بدن کاهش دهد. کاهش این هورمون‌ها، اختلالاتی مانند عقب افتادن پریودی را در پی دارد.

ورزش‌های شدید در کاهش وزن و کاهش چربی بدن تأثیرگذار هستند. وقتی چربی بدن بیش‌ازاندازه کم شود، بدن ممکن است به‌عنوان یک مکانیزم محافظتی، تولید هورمون‌های قاعدگی را متوقف کند. این مشکل به‌خصوص ورزشکاران خانمی را که تمرین‌های سخت انجام می‌دهند، تحت تأثیر قرار می‌دهد.

فعالیت‌های بدنی زیاد حتی می‌توانند سطح هورمون استرس (کورتیزول) را در بدن افزایش دهند. کورتیزول نیز بر هورمون‌های قاعدگی تأثیر می‌گذارد و باعث پریود نامنظم یا تأخیر در پریود می‌شود.

7_ بیماری‌های خاص

هرگونه تغییر در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث اختلال در چرخه قاعدگی شود؛ مثلاً زمانی که سطح استروژن به‌میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند، تخمک‌گذاری نیز متوقف می‌شود.

در اینجا برخی از بیماری‌های خاص را که علت عقب افتادن پریود هستند، بررسی می‌کنیم.

7.1_ سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

از جمله متداول‌ترین اختلالات هورمونی تأثیرگذار بر عقب افتادن پریود، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) است. این اختلال سطح هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) را در بدن زنان افزایش می‌دهد و باعث قاعدگی نامنظم، تأخیر یا حتی قطع کامل پریودی می‌شود. زنانی که دچار PCOS شده‌اند، معمولاً مشکلاتی از جمله افزایش وزن یا رشد موهای زائد را تجربه می‌کنند.

7.2_ کم‌کاری تیروئید

هورمون‌های تیروئیدی به‌خصوص تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3)، جزء هورمون‌های مهم جهت تنظیم متابولیسم و عملکردهای مختلف بدن هستند. با کاهش سطح این هورمون‌ها، متابولیسم بدن نیز کند می‌شود و هورمون‌های قاعدگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در واقع کاهش هورمون‌های تیروئیدی باعث اختلال در تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌شود و در نتیجه در روند قاعدگی اختلالاتی به‌وجود می‌آید.

7.3_ پرکاری تیروئید

در این وضعیت، غده تیروئید هورمون‌های تیروئیدی را بیش‌ازحد تولید می‌کند. افزایش سطح این هورمون‌ها می‌تواند بر هورمون‌های قاعدگی تأثیر منفی بگذارد و باعث قاعدگی نامنظم یا تأخیر در پریود شود.

7.4_ اختلالات غده فوق‌کلیوی

غده‌های فوق‌کلیوی وظیفه تولید هورمون استروئید مثل کورتیزول یا آلدوسترون را بر عهده دارند. در برخی بیماری‌ها مثل آدیسون، تولید این هورمون‌ها کاهش پیدا می‌کند. در صورتی که سطح کورتیزول کاهش یابد، بدن در تنظیم هورمون‌های دیگر از جمله هورمون‌های قاعدگی دچار مشکل می‌شود.

تومورهای فوق‌کلیوی می‌توانند باعث تولید بیش‌ازاندازه آندروژن‌ها در بدن شوند و اختلالاتی در چرخه قاعدگی به‌وجود بیاورند.

8_ سن

دختران در سنین نوجوانی تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می‌کنند؛ این تغییرات باعث بروز اتفاقاتی از جمله عقب افتادن پریود می‌شود. در این مرحله، بدن آن‌ها خود را با تغییرات هورمونی تطبیق می‌دهد؛ برای همین، بسیاری از دختران در سنین اول قاعدگی دچار بی‌نظمی در دوره قاعدگی می‌شوند.

زمانی که سن بالا می‌رود، چرخه قاعدگی به‌مرور منظم‌تر می‌شود. وقتی خانم‌ها وارد دوره یائسگی (معمولاً دهه ۴۰ و ۵۰ سالگی) می‌شوند، تغییرات هورمونی دوباره باعث اختلال در چرخه قاعدگی آن‌ها خواهد شد. در این دوره، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن خانم‌ها به‌مرور کم شده و اتفاقاتی از جمله پریودی نامنظم یا قطع کامل پریودی را تجربه می‌کنند.

چطور از عقب افتادن پریود جلوگیری کنیم؟

شما باید با توجه به علت عقب افتادن پریود و دریافت مشاوره از پزشک، از برخی راهکارهای درمانی و مدیریتی استفاده کنید تا جلوی اختلال در چرخه قاعدگی را بگیرید. در اینجا چند راهکار درمانی مناسب می‌گوییم که به شما در جلوگیری از عقب افتادن پریود کمک می‌کنند:

1_ پیگیری چرخه قاعدگی

ثبت و پیگیری چرخه قاعدگی می‌تواند به شما کمک کند تا الگوهای پریودی خود را بشناسید و در صورت بروز تغییرات غیرمعمول، با راهکارهای مدیریتی و درمانی، جلوی بروز مشکلات بزرگ‌تر را بگیرید. این کار به شما و پزشک‌تان در تشخیص و درمان بهتر بیماری‌ها و اختلالات کمک می‌کند.

شما می‌توانید از یک تقویم برای پیگیری چرخه قاعدگی استفاده کنید. ما در مقاله پریود چیست؟ شیوه انجام این کار را به‌صورت کامل توضیح داده‌ایم.

شما همچنین می‌توانید از اپلیکیشن‌های پیگیری چرخه قاعدگی استفاده کنید. در این جدول برخی از بهترین اپلیکیشن‌ها را معرفی می‌کنیم:

2_ بهبود سبک زندگی

در اینجا برخی از بهترین تکنیک‌ها برای بهبود سبک زندگی را معرفی می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید جلوی عقب افتادن پریود را بگیرید و چرخه قاعدگی منظمی داشته باشید.

• تنظیم خواب: داشتن خواب منظم و کافی برای حفظ تعادل هورمونی بسیار مهم است. ما در مقاله چطور بهتر بخوابیم؟ نکات مهم برای داشتن خواب مناسب را بررسی کرده‌ایم.

• اجتناب از سیگار و الکل: ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل می‌تواند به حفظ سلامت هورمونی بدن کمک کند.
• استفاده از مکمل‌ها: مصرف مکمل‌های مخصوص ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند مکمل‌های ویتامین D یا B-complex زیر نظر پزشک به تنظیم قاعدگی کمک می‌کند.
• تنظیم زمان استراحت: زمان‌هایی را برای استراحت و تفریح در نظر بگیرید تا بار ذهنی‌تان کاهش پیدا کند و آرامش بیشتری داشته باشید؛ انجام این کار به‌خصوص برای مادرانی که وقت زیادی را صرف رسیدگی به فرزندان خود می‌کنند، اهمیت دارد.
• عدم قرارگیری در معرض سموم: تماس با مواد شیمیایی (فتالات، بیسفنول‌ها، پارابن‌ها، آفت‌کش‌ها، سرب و مواد شیمیایی صنعتی مثل PCB) و محیط‌های سمی می‌تواند روی سلامت هورمونی شما تأثیر بگذارد.
• ایجاد نظم در زندگی: یک برنامه منظم برای فعالیت‌های روزانه خود در نظر بگیرید؛ مثلاً زمان مشخصی برای خواب، کار، استراحت یا تفریح داشته باشید.
• رژیم غذایی مناسب: شما می‌توانید روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون یا روغن نارگیل را به برنامه غذایی خود اضافه کنید. این روغن‌ها با تنظیم هورمون‌ها، بهبود جریان خون، خواص ضدالتهابی و تنظیم متابولیسم به تنظیم چرخه قاعدگی و جلوگیری از به تعویق افتادن پریودی کمک می‌کنند.
• مصرف دمنوش‌های گیاهی: مصرف دمنوش‌های گیاهی از جمله دمنوش نعناع، دمنوش دارچین، دمنوش زنجبیل، دمنوش رازیانه و دمنوش مریم گلی به تنظیم هورمون‌ها، افزایش جریان خون، کاهش درد قاعدگی و کاهش علائم قاعدگی کمک می‌کند. با مصرف این دمنوش‌ها می‌توانید وضعیت بدنی خود را بهبود ببخشید و جلوی به تعویق افتادن پریودی را بگیرید.

3_ مدیریت استرس

تکنیک‌های مدیریت استرس باعث تنظیم سطح کورتیزول و جلوگیری از تأثیر آن بر هورمون‌های قاعدگی می‌شود. در اینجا چند تکنیک مدیریتی معرفی می‌کنیم:

• تمرینات تنفسی: ۴ ثانیه نفس بکشید، ۴ ثانیه نفس‌تان را حبس کنید، ۴ ثانیه از طریق دهان هوا را تخلیه کرده و ۴ ثانیه دوباره نفس‌تان را نگه دارید. تکنیک‌های بیشتر را می‌توانید در مقاله تنفس دیافراگمی بخوانید.

• نوشتن روزانه: شما می‌توانید به‌منظور کاهش بار ذهنی و افزایش خودآگاهی، به‌صورت روزانه احساسات و تجربیات خود را بنویسید.
• مدیتیشن روزانه: در این تکنیک باید بر الگوهای تنفس خود تمرکز کنید و افکار را بدون قضاوت بپذیرید. در اپلیکیشن آرامیا می‌توانید با طیف گسترده‌ای از انواع مدیتیشن به آرامش ذهنی برسید.

• گفتگو با دوستان: گفتگو با دوستان می‌تواند باعث جلوگیری از احساس تنهایی و کاهش بار ذهنی شود.
• گوش دادن به موسیقی: آهنگ آرامش بخش می‌تواند باعث بهبود آرامش ذهنی و کاهش استرس شود.

• وقت گذاشتن برای خود: زمانی را برای خود جهت تجدید قوا و کاهش فشارهای زندگی در نظر بگیرید و فعالیت‌های موردعلاقه‌تان را (نقاشی کشیدن یا انجام کارهای دستی) انجام دهید.
• کاهش مصرف کافئین: کاهش مصرف کافئین می‌تواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب کمک کند.

برای آگاهی از تکنیک‌های بیشتر می‌توانید به مقاله رفع استرس مراجعه کنید.

4_ ورزش منظم

فعالیت بدنی منظم و زیر نظر پزشک و مربی می‌تواند به شما در حفظ سلامت عمومی بدن و تنظیم هورمون‌ها تأثیر بگذارد. در اینجا چند ورزش ساده و عالی برای بهبود وضعیت بدنی و جلوگیری از عقب افتادن پریود را معرفی می‌کنیم.

• یوگا: حرکات یوگا به بهبود تعادل هورمونی و کاهش استرس کمک می‌کنند. ما در مقاله یوگا پریودی، حرکات ورزشی مناسبی را معرفی کرده‌ایم که می‌توانید زیر نظر مربی انجام دهید.

• پیاده‌روی: پیاده‌روی به کاهش تنش و بهبود جریان خون در بدن کمک می‌کند.
• دویدن: دویدن باعث افزایش اندروفین در بدن و کاهش استرس می‌شود و به تنظیم قاعدگی کمک می‌کند.
• رقص: رقصیدن یک فعالیت سرگرم‌کننده است که استرس‌تان را کاهش می‌دهد.
• تمرینات قدرتی: تمرینات با وزنه می‌توانند به تقویت عضلات و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کنند؛ البته حفظ تعادل و عدم انجام ورزش‌های سنگین بسیار مهم است.
• دوچرخه‌سواری: این ورزش نیز به بهبود گردش خون و کاهش تنش در بدن کمک می‌کند.
• شنا: این ورزش کم‌فشار می‌تواند باعث افزایش احساس آرامش بدن و ذهن شود.

کلام آخر

با بررسی علت عقب افتادن پریود و استفاده به‌موقع از راهکارهای درمانی و مدیریتی می‌توانید جلوی ریشه‌ای‌تر شدن آسیب‌ها را بگیرید. دریافت مشاوره از یک پزشک حرفه‌ای، در این زمینه می‌تواند بسیار به شما کمک کند. پیشنهاد می‌دهیم قبل از استفاده از هر روش، ابتدا وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید.

منبع:

Clevelandclinic