آشنایی با اضطراب تنهایی یا اتوفوبیا و روش‌های درمان آن

اختلال فوبیا به حدی شایع است که از هر 10 بزرگسال در آمریکا، 1 نفر و از هر 5 نوجوان نیز 1 نفر در مقطعی از زندگی خود با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند. اتوفوبیا یا اضطراب تنهایی یکی از این اختلالات شایع است که وقتی تنها هستید شدیداً شما را مضطرب می‌کند و اگر درمان نشود، آسایش زندگی فرد را مختل می‌کند. شناخت اتوفوبیا و روش‌های درمان‌ آن می‌تواند به چنین افرادی کمک کند تا این اختلال را مدیریت کنند. در این مقاله به بررسی تعریف اتوفوبیا، علائم کلیدی و درمان‌های احتمالی آن می‌پردازیم پس تا پایان ما را همراهی کنید.

اضطراب تنهایی یا اتوفوبیا چیست؟

Autophobia, also called monophobia, isolophobia, or eremophobia, is the specific phobia or a morbid fear or dread of oneself or of being alone, isolated, abandoned, and ignored. This specific phobia is associated with the idea of being alone, often causing severe anxiety.

اتوفوبیا، که به نام‌های مونو فوبیا، ایزولوفوبیا یا ارموفوبیا هم شناخته می‌شود، نوعی ترس خاص است که به معنای ترس شدید از خود یا تنها بودن، ایزوله شدن، رها شدن و نادیده گرفته شدن شناخته می‌شود. این ترس معمولاً با احساس تنهایی همراه بوده و می‌تواند باعث اضطراب زیادی شود. Wikipedia

فوبیا یک اختلال اضطراب شایع است که باعث می‌شود از چیزی که واقعاً مضر نیست بترسید. اتوفوبیا یک اختلال اضطرابی خاص است که در صورت ابتلا به آن از موقعیت‌هایی که در آن تنها هستید می‌ترسید. اتوفوبیا اضطراب ناشی از جدا شدن از دیگران است. فرد مبتلا به این فوبیا لزوماً مجبور نیست از نظر جسمی تنها باشد تا علائم را تجربه کند و این اختلال اضطرابی، شامل ترس مداوم، غیرمنطقی و بیش از حد از یک شی یا موقعیت خاص می‌شود. فرد مبتلا به فوبیای خاص از چیزی که از آن می‌ترسد دوری می‌کند و در صورت مواجهه با آن، دچار اضطراب شدید می‌شود.

برای فردی که دچار اتوفوبیا است، تجربه گذراندن وقت به تنهایی می‌تواند باعث اضطراب شدید شود. هنوز هیچ تعریف رسمی از اتوفوبیا وجود ندارد، زیرا پیچیده است. ممکن است تشخیص آن از اختلال اضطراب جدایی، ترس از رها شدن، دلبستگی نابسامان و اختلال استرس پس از سانحه  (PTSD) دشوار باشد.

برخی از افراد حتی زمانی که با افراد دیگر هستند نیز ممکن است دچار اتوفوبیا شوند. در این مورد، ترس بر نگرانی در مورد انزوا متمرکز است. آنها حتی ممکن است در میان جمعیت نیز احساس تنهایی کنند. یا ممکن است نگران باشند که مردم آنها را ترک کنند یا مجبور شوند به خانه بروند و تنها باشند. اضطراب تنهایی اسامی دیگری نیز دارد که شامل موارد زیر است:

• مونوفوبیا
• ارموفوبیا
• ایزولوفوبیا

تفاوت اضطراب تنهایی و تنهایی چیست؟

اتوفوبیا با احساس تنهایی تفاوت دارد. احساس تنهایی، احساسی منفی است و هنگامی به وجود می‌آید که فرد احساس کند ارتباطات اجتماعی معنادار کمی دارد و حتی زمانی که با دیگران هست نیز احساس تنهایی می‌کند. اما اتوفوبیا شامل اضطراب شدیدی است که ناشی از گذراندن وقت به تنهایی است. افراد زیادی هنگامی که تنها هستند، ممکن است احساس اضطراب کنند، ولی این اضطراب نسبت به اضطرابی که افراد مبتلا به اتوفوبیا تجربه می‌کنند، شدت کمتری دارد. افرادی که دچار اتوفوبیا هستند، ترس غیرمنطقی و شدیدی از تنهایی دارند.

• بیشتر بخوانید: استرس بی دلیل
• بیشتر بخوانید: اضطراب شبانه چیست؟

دلایل اتوفوبیا (ترس از تنهایی) چیست؟

مانند سایر فوبی‌های خاص، دلایل اتوفوبیا همیشه مشخص نیست. اما ممکن است به آسیب‌های قبلی یا تجربیات منفی در زمان تنهایی مربوط باشد. فوبیا اغلب در دوران کودکی شروع می‌شود. برخی از افراد ممکن است ترس خود از تنهایی را در یک تجربه منفی یا آسیب زا به دست آورده باشند. دلایل بالقوه اتوفوبیا عبارتند از:

• نادیده گرفته شدن، بی توجهی یا احساس رها شدن.
• طلاق یا از دست دادن والدین در دوران کودکی.
• جدا شدن از یکی از عزیزان در جمع یا سایر محیط‌های عمومی.
• داشتن یک حمله پانیک، جراحت یا مورد اورژانسی دیگری مانند حمله به خانه یا دزدی بدون وجود کسی که کمک کند.
• شاهد حادثه‌ای دردناک بودن، بدون آن که کسی که از شما حمایت کند.
• کودکانی که همیشه از سوی والدین به‌شدت کنترل یا همراهی می‌شوند، ممکن است در آینده دچار اتوفوبیا شوند.
• زندگی در فضای پر از شلوغی، شبکه‌های اجتماعی و تعامل مداوم، توان ماندن در سکوت و تنهایی را برای فرد کاهش می‌دهد.
• فرهنگ‌هایی که فرد را به دائماً فعال بودن در جمع یا روابط ترغیب می‌کنند، او را تحت تأثیر قرار می‌دهند که نباید تنها بماند. این اتفاق باعث افزایش ترس از تنهایی در او می‌شود.
• افرادی که نمی‌توانند گفتگوی ذهنی خود را کنترل کنند، هنگام تنهایی بیشتر درگیر افکار تاریک خود می‌شوند؛ برای همین، از تنهایی هراس دارند.

• بیشتر بخوانید: 13 راهکار کاهش استرس برای رسیدن به آرامش

علائم اتوفوبیا یا اضطراب تنهایی چیست؟

افرادی که اختلالات فوبی خاص مانند اتوفوبیا را تجربه می‌کنند معمولاً می‌دانند که ترس منطقی نیست. با این حال، وقتی در موقعیت‌های خاصی قرار می‌گیرند، نمی‌توانند واکنش‌های فیزیکی خود را کنترل کنند. اتوفوبیا برای همه افراد متفاوت است. ممکن است احساس ناامنی کنید مگر اینکه با افراد دیگری باشید. تنها بودن ممکن است باعث ایجاد احساسات شدید غم، ترس یا اضطراب شود. اگر ترس از تنها ماندن دارید، علائم ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:

1. لرز: سیستم عصبی بدن، به اضطراب با وحشت از تنهایی، به‌شکل لرزش واکنش نشان می‌دهد.
2. سرگیجه و سبکی سر: فرد دچار احساس ناپایداری ذهنی یا جسمی، در برابر اضطراب روانی ناشی از تنهایی می‌شود.
3. تعریق بیش‌ازحد (هیپرهیدروزیس): غدد عرق بدن، در پاسخ به استرس شدید، فعالیت بیش‌ازاندازه‌ای دارند.
4. تپش قلب: ضربان قلب، به‌دلیل فعال شدن سیستم هشدار مغز، به‌صورت ناگهانی و نامنظم بالا می‌رود.
5. حالت تهوع: حالت تهوع در واقع یک واکنش جسمی ناشی از اتوفوبیا است که معده را درگیر می‌کند.
6. تنگی نفس: بدن فرد در جذب هوای کافی، احساس ناتوانی می‌کند؛ این اتفاق به‌دلیل تنش یا حالت شبه‌وحشت به‌وجود می‌آید.
7. ناراحتی معده یا سوءهاضمه: اضطراب بر عملکرد سیستم گوارشی تاثیر منفی می‌گذارد و باعث بروز مشکلاتی مثل معده‌درد، نفخ یا سوءهاضمه می‌شود.
8. وابستگی افراطی: فرد احساس وابستگی و نیاز شدیدی نسبت به همراهی دیگران حتی در امور ساده زندگی دارد.
9. افکار مزاحم: ذهن فرد دائماً سناریوهایی می‌سازد که احساس تنهایی او را افزایش می‌دهند.
10. نیاز مداوم به تأیید: فرد حتی در روابط نزدیک، احساس می‌کند که باید مداوم در کانون توجه قرار بگیرد.
11. بی‌قراری در محیط‌های ساکت: فرد نمی‌تواند سکوت یا خلوتی را که ممکن است نشانه تنهایی باشد، بپذیرد.
12. اختلال در تمرکز: وقتی فرد تنهاست، نمی‌تواند به‌خوبی روی کارهای خود تمرکز کند.
13. احساس بی‌ارزشی: فرد تنهایی را با دوست نداشتن و طرد شدن یکی می‌داند.
14. رفتارهای جبرانی: فرد به‌صورت دائمی به ارسال پیام، پست گذاشتن یا بررسی واکنش دیگران در شبکه‌های اجتماعی نسبت به خود پناه می‌برد تا احساس تنهایی نکند.

برای اینکه پزشک فوبیای خاص را تشخیص دهد، فرد باید حداقل به‌مدت 6 ماه علائم را تجربه کرده باشد و علائم باید باعث ناراحتی قابل‌توجهی شده باشد یا زمینه‌های مهم زندگی مانند زندگی اجتماعی یا کاری فرد را مختل کرده باشد. در کودکان، فوبیای خاص می‌تواند باعث گریه، عصبانیت، احساس یح ردن و چسبیدن به مراقب شود. تجربه اضطراب تنهایی می‌تواند منجر به رفتارهای زیر شود:

• برای پرهیز از تنها ماندن تا حد زیادی تلاش کنید
• نمی‌خواهید مردم بروند، حتی زمانی که این کار غیر عملی است
• عدم استقلال در روابط
• در واقع، علائم و رفتارهای مربوط به اتوفوبیا می‌تواند بر روابط شخصی فشار وارد کند
• وقتی تنها هستید یا وقتی به تنهایی فکر می‌کنید، ترس یا اضطراب فوری را تجربه می‌کنید
• اجتناب از تنهایی یا موقعیت‌هایی که ممکن است به آن نیاز داشته باشید

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است بترسند که عزیزانشان آنها را رها کنند و منزوی شوند. اگر این تنها علامتی است که فرد تجربه می‌کند، ممکن است به اختلال اضطراب جدایی دچار شده باشد.

تشخیص اضطراب تنهایی یا اتوفوبیا چگونه است؟

اتوفوبیا (مونوفوبیا) یک اختلال فوبی شناخته شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM) نیست. با این حال، یک متخصص سلامت روان مانند یک روانشناس می‌تواند فوبیا را بر اساس علائم تشخیص دهد. معیارهای تشخیص اختلال‌های فوبیای خاص عبارتند از:

• ترسی که حداقل برای شش ماه ادامه دارد.
• احساس شدید ترس یا اضطراب زمانی که تنها هستید، علیرغم اینکه می‌دانید در خطر نیستید.
• هنگامی که خود را تنها می‌بینید یا به تنهایی فکر می‌کنید، علائم فوری شروع می‌شود.
• اضطراب یا ترسی که باعث می‌شود از تنهایی اجتناب کنید.
• علائم شدیدی که در توانایی شما برای کار و لذت بردن از زندگی اختلال ایجاد می‌کند.

درمان اضطراب تنهایی یا اتوفوبیا چیست؟

مواجهه درمانی با موفقیت به اکثر افراد کمک می‌کند بر اختلالات فوبی خاص غلبه کنند. ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است از درمان شناختی رفتاری (CBT)  نیز استفاده کند. این دو روش روان درمانی بر موارد زیر تمرکز دارند:

• تکنیک‌های تمدد اعصاب، مانند تمرینات تنفس عمیق و مدیتیشن، برای کمک به مدیریت علائم. (اگر دوست دارید مدیتیشن را امتحان کنید، می‌توانید این مقاله را بخوانید: مدیتیشن چیست؟)
• بررسی علت اصلی ترس
• یادگیری راه‌هایی برای مقابله با افکار منفی در مورد تنها بودن تا به تدریج درک کنید که تنها بودن ترسناک یا خطرناک نیست. ما یک مقاله با عنوان چگونه با افکار منفی مقابله کنیم؟ داریم که پیشنهاد می‌دهیم برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، این مقاله را بخوانید.
• تلاش برای عادت کردن به تنهایی به تدریج. ممکن است با این هدف شروع کنید که هر روز 15 دقیقه تنها باشید. سپس، می‌توانید با پیشرفت هفته‌ها، آن زمان را افزایش دهید.
• داروهای ضد اضطراب یا داروهای فشار خون مانند مسدود کننده‌های بتا ممکن است به طور موقت در هنگام کار برای غلبه بر اضطراب تنهایی کمک کنند. ممکن است پس از تکمیل درمان به دارو نیاز نداشته باشید. (این مقاله نیز ممکن است به شما کمک کند: کاهش و رفع استرس فوری)

عوارض اضطراب تنهایی یا اتوفوبیا چیست؟

انتظار اینکه کسی همیشه با شما باشد، عملی نیست و می‌تواند بر عزت نفس، شغل، روابط و زندگی اجتماعی شما تاثیر بگذارد. ممکن است در یک رابطه ناسالم یا حتی توهین آمیز بمانید تا از تنهایی خودداری کنید. ممکن است بخواهید که دوستان یا خانواده شما را ترک نکنند، که می‌تواند به روابط آسیب برساند. یا ممکن است به‌دلیل ترس از تنها ماندن، شریک زندگی خود را با وسواس بررسی کنید. علاوه بر این، این اختلال خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می دهد:

البته عوارض اضطراب و استرس ناشی از تنهایی، به همین موارد ختم نمی‌شود؛ استرس عوارض دیگری هم می‌تواند برای شما در پی داشته باشد که ما آن‌ها را در مقاله‌ای جداگانه بررسی کرده‌ایم.

• بیشتر بخوانید: نشانه های استرس

چه کسانی در معرض خطر اضطراب تنهایی هستند؟

عوامل خطر برای ابتلا به اتوفوبیا و اختلالات فوبیای خاص عبارتند از:

1- اختلال شخصیت مرزی (BPD)

افراد مبتلا به BPD از رها شدن، تنها شدن و طرد شدن ترس شدیدی دارند. این اختلال روانی مدیریت کردن احساسات را دشوار می‌کند و نوسانات خلقی ناشی از آن می‌تواند در روابط تاثیر منفی بگذارد.

2- اختلال شخصیت وابسته (DPD)

باعث می‌شود در مراقبت از خود احساس ناتوانی کنید. ممکن است از تنها ماندن بترسید زیرا احساس درماندگی می‌کنید.

3- سابقه خانوادگی

بزرگ شدن با والدین یا عزیزی که دارای فوبیا یا اختلال اضطرابی است ممکن است شما را مستعد نگرانی‌های مشابه یا متفاوت کند.

4- جنسیت

اختلالات فوبی خاص زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

5- ژنتیک

تغییر ژن ممکن است افراد خاصی را مستعد ابتلا به اختلالات اضطرابی و فوبیا کند.

6- سایر فوبیاها

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است فوبیای دیگری مانند آگورافوبیا داشته باشند. با آگورافوبیا، ممکن است از ترک خانه خود بترسید مگر اینکه کسی همراه شما باشد.

7- اختلال هراس

حملات پانیک باعث تند شدن ضربان قلب، درد قفسه سینه غیر قلبی و سایر علائمی می‌شود که ممکن است شبیه حمله قلبی باشد. فردی که مبتلا به اختلال پانیک است ممکن است در حالی که تنها است و هیچ کس نمی‌تواند کمک کند، از حمله پانیک بترسد.

کلام آخر

به پایان مقاله “اضطراب تنهایی (اتوفوبیا)” رسیدیم، ممنون که تا انتها ما را همراهی کردید. اگر سوال یا نظری دارید برایمان کامنت بگذارید. از تجربه خود در مواجهه با اضطراب تنهایی نیز برای ما و دوستانتان بنویسید.

منابع:

• my.clevelandclinic.org
• medicalnewstoday.com