به گزارش وبسایت Frontiersin، مطالعهای بهمنظور بررسی میزان استفاده از مکملهای غذایی خاص در ۳ ماهههای بارداری در شانگهای چین انجام شد. در این تحقیق، از بین 2803 زن، بیش از 94 درصد از آنها گفتند که حداقل یک مکمل مصرف کردهاند. بهصورت دقیقتر، 94.8 درصد در کل بارداری، 96.3 درصد در سهماهه اول، 93.8 درصد در سهماهه دوم و 94.4 درصد در سهماهه سوم مکمل استفاده کرده بودند. محققها در این مطالعه متوجه شدند که زنان با تحصیلات پایین، خانهدار، دارای اضافهوزن یا با حمایت اجتماعی کم، مکمل کمتری استفاده کرده بودند. این آمار نشان میدهد که هر چند قشر بیشتر زنان باردار به اهمیت استفاده از مکملهای بارداری پی بردهاند، اما شاید برخی هنوز اطلاعاتی در این زمینه نداشته باشند؛ به همین دلیل، در این مقاله میخواهیم درباره نام مکمل های دوران بارداری و نکات مهم درباره آنها صحبت کنیم.
چرا باید مکمل بارداری مصرف کنیم؟
بدن انسان همواره به میزان متعادلی از انواع مواد مغذی نیاز دارد اما در برخی شرایط خاص مانند بارداری میزان نیاز بدن به برخی از این مواد مغذی بیشتر میشود. در دوران بارداری رشد و تغذیه جنین به بدن و سلامت مادر مرتبط است به همین دلیل مادر باید برخی مواد مغذی را بیشتر از قبل دریافت کند تا بتواند از رشد جنین خود حمایت کند. در دوران بارداری، نیاز به دریافت درشت مغذیها که شامل کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها هستند به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
برای مثال یک زن غیر باردار به طور میانگین نیاز به دریافت 8/0 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن خود دارد به عبارت دیگر یک زن غیر باردار 60 کیلوگرمی باید روزانه 48 گرم پروتئین مصرف کند؛ اما این نیاز در زن باردار به 1/1 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن مادر افزایش مییابد و حال یک مادر 60 کیلوگرمی باید 66 گرم پروتئین در روز دریافت کند.
از طرف دیگر نیاز به دریافت ریز مغذیها که شامل ویتامینها، مواد معدنی و عناصر کمیاب میشود، حتی بیشتر از نیاز به درشت مغذیها افزایش مییابد. جبران نکردن این افزایش نیاز بدن مادر به مواد مغذی عوارض متعددی را برای مادر و جنین در طول دوران بارداری به همراه دارد به همین دلیل ضروری است تا مادر باردار مکملهای تجویزی پزشک متخصص را به طور کامل مصرف کند. در مجموع میتوان گفت مصرف صحیح مکمل بارداری به موارد زیر کمک میکند:
- کاهش احتمال سقط جنین و زایمان زودرس
- پیشگیری از پره اکلامپسی (فشار خون بالا و آسیب اندامی)
- کاهش ریسک تولد نوزاد با وزن کم
- کم کردن علایم گوارشی بارداری مانند یبوست و حالت تهوع
- کمک به تولد نوزاد بدون نقصهای مادرزادی
اپلیکیشن آرامیا، منبع دورههای مدیتیشن باکیفیت به زبان فارسی، دورههای یوگا، پیلاتس، ذهن آگاهی، ریلکسیشن و… است. برای دسترسی کامل به دوره مدیتیشن بارداری، از دکمه پایین کمک بگیرید:
- بیشتر بخوانید: علائم بارداری
- بیشتر بخوانید: بارداری دوم
- بیشتر بخوانید: بارداری بالای 40 سال
- بیشتر بخوانید: بارداری بعد از سقط
بهترین مکمل دوران بارداری چیست؟
یکی از انواع مکمل بارداری، مولتی ویتامینهایی هستند که بر اساس نیازهای یک مادر در دوران بارداری ساخته شدهاند و نسبت به مولتی ویتامینهای معمولی از مواد مغذی بیشتری برخوردارند تا نیازهای مادر و جنین را در این دوران برطرف کنند. برخی مادران ممکن است به دلایل مختلف مانند رژیم غذایی خاص، علائم بارداری، شرایط اقتصادی، سلامت بدنی و… نتوانند نیاز بدن خود به مواد مغذی را تامین کنند در صورتی که برخی دیگر از مادران شرایط بهتری در این حوزه داشته باشند به همین دلیل نمیتوان یک نوع مکمل خاص را برای تمام مادران باردار تجویز کرد یا گفت فلان مکمل، بهترین مکمل بارداری است.
بهترین مکمل بارداری، مکملی است که پزشک شما با توجه به شرایط بدنی، نتایج آزمایشها، نوع رژیم غذایی، تعداد جنین، سن بارداری و میزان نیاز بدن شما تعیین میکند. پس بهتر است در دوران آمادگی و پیش از بارداری، حین بارداری و در دوران شیردهی برای نوع و میزان مصرف مکمل بارداری با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا بهترین مکمل بارداری مناسب خود را دریافت کنید.
در این بخش به بررسی نام مکمل های دوران بارداری که پزشک ممکن است متناسب با نیاز شما تجویز کند میپردازیم:
1_ مولتی ویتامین
مولتی ویتامینهای دوران بارداری قرصهایی هستند که دارای مجموعه کاملی از انواع ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز بدن بوده و متناسب با نیازهای خاص بدن مادر در قبل از بارداری، حین بارداری و دوران شیردهی تولید شدهاند. پزشک متخصص ممکن است در معاینه اول مصرف مولتی ویتامین بارداری را به مادر توصیه کند یا مادر میتواند مصرف آن را قبل از بارداری و همزمان با اقدام برای بارداری آغاز کند. نتایج یک مطالعه مشاهدهای نشان داده است که مصرف مکمل ویتامینهای دوران بارداری خطر زایمان زودرس و پره اکلامپسی را کاهش میدهد. (منبع)
2_ فولات
فولات نوعی ویتامین B است که نقش مهمی در ساختار DNA، تولید گلبول قرمز و رشد و نمو جنین دارد. اسیدفولیک که نوع مصنوعی فولات است نامی آشنا برای همه ما انسانها است. اسید فولیک در تمام مکملهای بارداری وجود دارد و به صورت مجزا نیز مصرف میشود. مصرف اسید فولیک در دوران بارداری از بروز آسیب به لوله عصبی جنین (که در آینده تبدیل به سیستم عصبی، مغز و نخاع میشود)، شکاف کام، نقص قلب و ناهنجاریهای مادرزادی جلوگیری میکند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) توصیه میکند تمام خانمها در سنین باروری روزانه حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند و مصرف آن را در دوران بارداری تا میزان 600 میکروگرم افزایش دهند. در نهایت لازم به ذکر است بر اساس نتایج حاصل از پنج مطالعه که جمعا بر روی 6105 زن صورت گرفته است، نتایج منفی و عوارض جانبی برای مصرف فولیک اسید یافت نشده است. (منبع: 1-2–3)
برخی منابع غذایی حاوی اسیدفولیک عبارتاند از:
- نان
- غلات صبحانه
- خوراک ذرت
- آرد
- پاستا
- برنج سفید
- سبزیجات برگدار مثل اسفناج و بروکلی
- عدس و لوبیاها
- آب پرتقال
3_ آهن
در لیست نام مکمل های دوران بارداری، آهن مکمل بسیار مهمی شناخته میشود. از آنجایی که حجم خون مادر در طول دوران بارداری تا 45 درصد افزایش مییابد، میزان نیاز بدن به آهن نیز به شدت افزایش مییابد. آهن برای انتقال اکسیژن، رشد و نمو سالم جنین و جفت ضروری است و کمبود آن خطرات جبران ناپذیری را به همراه دارد. (منبع)
به طور میانگین مادر در دوران بارداری به 27 میلیگرم آهن نیاز دارد که این میزان از طریق اغلب مولتی ویتامینهای بارداری تامین میشود اما اگر به دلایل مختلف نیاز بدن شما بیشتر باشد، پزشک دوزهای بالاتری را تجویز میکند. توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد تعادل آهن برای بدن عوارضی مانند افزایش غیرطبیعی میزان هموگلوبین، استفراغ و یبوست را به همراه دارد پس برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی از مصرف خودسرانه آهن خودداری کنید. (منبع)
برخی از منابع غذایی حاوی آهن عبارتاند از:
- گوشت قرمز کم چرب، گوشت مرغ و غذاهای دریایی
- غلات صبحانه، نان و پاستا که حاوی افزودنی آهن هستند
- سبزیجات برگدار مانند اسفناج
- لوبیاها، مغزها، کشمش و میوه خشک
4_ ویتامین D
کمبود ویتامین D یکی از مشکلاتی است که اغلب زنان ایرانی به دلیل نوع تغذیه و حجاب خود با آن مواجه هستند. ویتامین D نوعی ویتامین محلول در چربی است که برای تقسیم سلولی، سلامت استخوانها و سیستم ایمنی بدن ضروری است و کمبود آن در دوران بارداری میتواند منجر به افزایش خطر سزارین، پره اکلامپسی، زایمان زودرس و دیابت بارداری شود. بر اساس برخی منابع میزان استاندارد مصرف ویتامین D در دوران بارداری 600 IU یا 15 میکروگرم در روز است اما برخی دیگر معتقدند میزان مصرف ویتامین D در دوران بارداری باید بیش از این دوز باشد. پس بهتر است برای تعیین دوز مناسب مصرف ویتامین D در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. (منبع: 1–2)
ما یک مقاله با عنوان «ویتامین در بارداری» داریم که در آن انواع ویتامینهای موردنیاز دیگر را معرفی کردهایم. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به این مقاله مراجعه کنید.
5_ منیزیم
منیزیم نوعی ماده معدنی است در صدها واکنش شیمیایی بدن نقش دارد و در صورت کمبود بدن در دوران بارداری، مکمل منیزیم تجویز میشود. منیزیم نقش مهمی در اعصاب، ماهیچهها و سیستم ایمنی ایفا میکند و کمبود آن در دوران بارداری ممکن است ریسک زایمان زودرس و فشار خون مزمن را افزایش دهد.
6_ امگا 3
امگا 3 از جمله مکملهایی است که مصرف آن در طول دوران بارداری برای رشد مغز جنین ضروری است و مصرف مکملهای آن بی خطر است. بر اساس نتایج یک مطالعه در سال 2010 که بر روی 2399 زن صورت گرفت، مصرف متعادل و به اندازه امگا 3 میتواند از زایمان زودرس جلوگیری کند و به رشد چشم جنین کمک کند. همچنین شما میتوانید میزان امگا 3 مورد نیاز بدن خود را از طریق مصرف 2 تا 3 وعده ماهی بدون جیوه در طول هفته تامین کنید.
7_ کلسیم
همانطور که همه میدانیم، کلسیم برای حفظ استحکام استخوانها، دندان، اعصاب، قلب و عضلات بدن لازم و ضروری است. در صورتی که بدن مادر دچار کمبود کلسیم باشد، جنین کلسیم مورد نیاز خود برای رشد را از استخوانهای مادر دریافت میکند که میتواند منجر به پوکی و شکنندگی استخوانهای مادر در طی سالها شود. بدن مادر در طول روز به حدود 100 میلیگرم کلسیم نیاز دارد که شما میتوانید آن را از طریق مصرف انواع مواد غذایی حاوی کلسیم مانند شیر، پنیر، ماست، بروکلی و کلم پیچ دریافت کنید و در صورتی که پزشک تشخیص دهد میزان کمبود کلسیم از طریق تغذیه جبران نمیشود، ممکن است مکمل کلسیم را برای مصرف توصیه کند.
8_ ید
ید نوعی ماده معدنی است که به تولید هورمونهای تیروئید و رشد مغز و سیستم عصبی جنین کمک میکند و در انواع مواد غذایی مانند ماهی، شیر، پنیر و ماست، غلات صبحانه، نان غنی شده با ید و نمک ید دار مشاهده میشود. لازم به ذکر است ید در انواع مولتی ویتامینهای بارداری وجود ندارد و پزشک در صورتی که کمبود آن را در بدن مادر تشخیص دهد، تجویز میکند.
بهترین مکمل بارداری
در اینجا، نام مکمل های دوران بارداری در بازار را معرفی میکنیم که مصرف آنها فقط زیر نظر پزشک متخصص توصیه میشود:
1_ سافت ژل پریگمام ویتالیتون
ترکیبات | زینک، امگا 3، منیزیم، ید، مس، آهن، کروم و ویتامینهای A، B1، B2، B6، B12، C،D3 و ویتامین E |
مزیتها | حفظ سلامت مادر، رشد و سلامت جنین، پیشگیری از تولد زودرس نوزاد و تامین نیازهای بانوان قبل از شروع بارداری |
تعداد | 60 عدد |
نحوه مصرف | روزانه دو عدد همراه با غذا و مقدار کافی آب |
2_ ساشه شیرافزاری گیاهی لاکتودین دینه
ترکیبات | عصاره گالگا، عصاره مالت، اسانس رازیانه، اسانس زیره، وانیل و ساکارز |
مزیتها | بهبود کیفیت شیر مادر، جلوگیری از پوکی استخوان، تداوم شیردهی و حفظ سلامت مادر و کودک |
تعداد | 20 عدد |
نحوه مصرف | در طی روز 3 بار قبل از غذا (امکان استفاده از 1 تا 2 ساشه بهشکل خشک، مخلوط با آب یا شیر) |
3_ قرص پرگناکر اورجینال ویتابیوتیکس
ترکیبات | مالتودکسترین، اکسید منیزیم، میکرو سلولز، ویتامین C، فروس فومارات، سولفات روی، دیاکسید سیلیکون، اسید استئاریک، منیزیم استئارات، نیاسین، ویتامینهای گروه B و… |
مزیتها | سلامت مادر و جنین، جلوگیری از زایمان زودرس و خطرات بارداری |
تعداد | 30 عدد |
نحوه مصرف | بهصورت روزانه یک عدد و همراه با غذا و مقدار زیادی آب |
4_ کپسول پریناتال یوروویتال
ترکیبات | زینک، سلنیوم، کروم، منگنز، مس، منیزیم، آهن، ید، کلسیم، ویتامینهای گروه ب، ویتامین ک و ویتامینهای A، E و C |
مزیتها | رشد و نموی طبیعی جنین و تامین مواد مغذی مورد نیاز در بارداری |
تعداد | 60 عدد |
نحوه مصرف | روزانه یک عدد همراه با غذا و مقدار کافی آب |
5_ قرص پرگنازون هلث اید
ترکیبات | فسفات دی کلسیم، اکسید منیزیم، ویتامین ث، آهن، ویتامین ای، نیاسین، ویتامینهای گروه ب، اسید فولیک، تیامین، ویتامین D3، ویتامین K و اسید پانتوتنیک |
مزیت ها | جلوگیری از کمبود مواد مغذی برای جنین و تامین تمام ویتامین های مورد نیاز برای بارداری و شیردهی |
تعداد | 30 عدد |
نحوه مصرف | روزانه یک عدد همراه با غذا |
مصرف کدام مکمل در دوران بارداری ضروری است و حتماً باید مصرف شود؟
ضروریترین مکمل در دوران بارداری بر اساس نیاز بدنی هر فرد ممکن است متفاوت باشد! علاوه بر این، مصرف اغلب مکملها در دوران بارداری (به اندازه مناسب و زیر نظر پزشک) ضروری است، چون بخشی از نیازهای جنین و مادر را تأمین میکنند. مثلاً:
During your pregnancy, vitamin B6 is vital for your baby’s developing brain and nervous system. It also helps your baby metabolize protein and carbohydrates.
در طول بارداری، ویتامین B6 برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین حیاتی است؛ همچنین این ویتامین به جنین کمک میکند پروتئین و کربوهیدراتها را متابولیزه کند. BabyCenter
بنابراین، شما باید زیر نظر پزشک، مقدار مشخصشدهای از مکملها را با توجه به نیاز بدنی خود و جنین مصرف کنید.
پزشک برای تشخیص ضروریترین مکمل مصرفی، از شما میخواهد تا آزمایشهایی انجام دهید؛ سپس با بررسی نیازهای تغذیهای، بهترین مکمل را معرفی خواهد کرد.
مواد غذایی حاوی ویتامینهای مورد نیاز دوران بارداری کدام است؟
نام ویتامین | مواد غذایی |
فولات (B9) | سبزیجات برگدار (اسفناج، کلم)، حبوبات، غلات غنیشده و جگر |
ویتامین B6 | ماهی، گوشت، ماکیان، سیبزمینی و موز |
ویتامین D | ماهیهای چرب (سالمون)، زرده تخممرغ و محصولات لبنی غنیشده |
آهن | گوشت قرمز، اسفناج، عدس و غلات غنیشده |
امگا-3 (DHA) | ماهیهای چرب (ساردین، سالمون)، گردو و دانه چیا |
ید | ماهی، میگو، محصولات لبنی و نمک یددار |
ما یک مقاله با عنوان «تغذیه ماه اول بارداری تا زایمان» داریم که میتوانید برای اطلاعات بیشتر درباره نکات تغذیهای، به این مقاله مراجعه کنید.
چه زمانی باید مکمل بارداری مصرف کنیم؟
همانطور که بیان شد در طول دوران بارداری میزان نیاز بدن به انواع مغذی متشکل از درشت مغذیها و ریز مغذیها افزایش مییابد. برخی افراد میتوانند این افزایش نیاز به مواد مغذی را از طریق اصلاح رژیم غذایی و مصرف بهینه مواد غذایی تامین کنند در صورتی که برخی دیگر از افراد برای تامین این میزان نیاز بیشتر به مواد مغذی، نیاز به مصرف مکملها دارند. به طور کلی برخی افراد با شرایط خاص قادر به تامین مواد غذایی مورد نیاز بدن از طریق رژیم غذایی نیستند و نیاز به دریافت انواع مکملها دارند که برخی از این دلایل عبارتاند از:
- کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی در نتیجه آزمایش خون
- حساسیتهای بویایی و غذایی شدید که منجر به تهوع، استفراغ و کاهش وزن شود
- ناتوانی در مصرف برخی مواد غذایی به دلیل آلرژی یا پیروی از رژیم غذایی خاص مانند گیاه خواری
- بالا رفتن نیاز به ریزمغذیها به دلیل چندقلو بودن جنینها
- نداشتن رژیم غذایی متعادل و سرشار از انواع ریزمغذیها و درشت مغذیها
- جهش ژنتیکی خاص در مادر
- مصرف سیگار در دوران بارداری
حال سوال اینجاست که تنها در طول دوران بارداری باید از مکملها استفاده کرد؟ در جواب باید گفت که همه ما انسانها برای حفظ سلامت خود باید همواره به کمبودها و نیازهای بدن خود توجه کنیم اما از آنجایی که در طول این دوران بدن ما وظیفه تغذیه، رشد و محافظت از جنین را نیز بر عهده دارد، مراقبت از سلامت بدن و رفع کمبودها اهمیت بیشتری پیدا میکند.
به همین دلیل لازم است از زمانی که تصمیم به بارداری گرفتید به پزشک مراجعه کرده و درخواست چکاپ کنید تا پزشک از تمام احتیاجات بدن شما مطلع شده و شما را برای رفع آنها راهنمایی کند. در طول دوران بارداری که جنین نیز از بدن مادر تغذیه میکند و پس از آن در طول دوران شیردهی این احتیاجات تغییر کرده و ممکن است پزشک نوع و دوز مصرفی مکملها را تغییر دهد.
- بیشتر بخوانید: بارداری چند هفته است؟
- بیشتر بخوانید: هفته چهارم بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته اول بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته یازدهم بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته هشتم بارداری
مکملهایی که نباید در دوران بارداری مصرف شوند کدماند؟
همانطور که مشاهده کردید مصرف انواع مکمل بارداری در جهت رشد جنین و حفظ سلامت بدن مادر لازم و ضروری است، اما در این میان برخی مکملها هستند که مصرف آنها در طول دوره بارداری توصیه نمیشود و مصرف بیشازحد آنها میتواند با عوارضی همراه باشد و شما صرفا از طریق تغذیه میتوانید مقادیر مورد نیاز بدن را تامین کنید.
در این بخش به معرفی نام مکمل های دوران بارداری مضر و ویژگیهای آنها میپردازیم:
1_ ویتامین A
مصرف ویتامین A در بارداری برای سلامت سیستم ایمنی، کمک به بینایی، مبارزه با عفونتها، تشکیل اندامهای مختلف بدن جنین و… لازم و ضروری است اما مصرف بیش از اندازه آن خصوصا به صورت فعال که به آن رتینول میگویند و در قرصهای مکمل و برخی مواد غذایی مانند گوشت، تخم مرغ، جگر و لبنیات وجود دارد خطرناک است.
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است و مقدار اضافه آن در کبد انباشته میشود و میتواند منجر به آسیب کبدی و بروز نقصهای مادرزادی در جنین شود. به طور کلی میتوان گفت مادران باردار زیر 19 سال باید روزانه ۷۵۰ میکروگرم RAE، مادران بالای 19 سال روزانه ۷۷۰ میکروگرم RAE، مادران شیرده زیر 19 سال 1200 میکروگرم و مادران شیرده بالای 19 سال نیز 1300 میکروگرم ویتامین آ بارداری دریافت کنند و مادران میتوانند این میزان نیاز به ویتامین A را از طریق مصرف مواد غذایی مختلف دریافت کنند.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «ویتامین آ بارداری» داریم که برای اطلاعات بیشتر درباره این ویتامین میتوانید به این مقاله مراجعه کنید.
2_ ویتامین E
ویتامین E نوعی ویتامین محلول در چربی است که در حفظ سلامت سیستم ایمنی، بیان ژن و حفظ سلامت پوست نقش دارد و توصیه میشود مادران باردار روزانه 15 میلیگرم از آن مصرف کنند. این میزان نیاز بدن اغلب به وسیله تغذیه برطرف میشود و نیازی به مصرف مکمل ویتامین E نیست. مصرف بیش از حد ویتامین E میتواند منجر به درد شکم، خونریزی و پارگی زودرس کیسه آب مادر و زایمان زودرس شود.
البته، همه ویتامینها برای بارداری تأثیر منفی ندارند؛ مثلاً مصرف به اندازه ویتامین C میتواند فواید زیادی داشته باشد. ما درباره ویتامین سی در بارداری مقالهای منتشر کردهایم که برای اطلاعات بیشتر میتوانید به این مقاله مراجعه کنید.
3_ مکملهای کاهش وزن
در تولید مکملهای کاهش وزن معمولاً از کافئین یا افدرین استفاده میشود؛ بنابراین، این مکملها میتوانند خطراتی مثل سقط، زایمان زودرس، انقباضات رحمی یا وزن کم جنین هنگام تولد داشته باشند.
4_ ویتامین B6
هر چند ویتامین B6 در دوز مناسب مفید است، اما به گزارش وبسایت Wiley، این ویتامین میتواند بر عملکرد عصبی تأثیر بگذارد (بهخصوص در سه ماهه اول بارداری که دوران حساسی برای بارداری به حساب میآید). این عارضه ممکن است پیامدهای احتمالی مثل خط سقط جنین، مرگ داخل رحمی جنین یا ناهنجاریهای مادرزادی را بههمراه داشته باشد.
5_ مکملهای حاوی هورمون DHEA یا ملاتونین
این مکملها ممکن است تعادل هورمونی را مختل کنند و برای جنین خطراتی مثل نقایص مادرزادی یا اختلال در رشد عصبی داشته باشند.
6_ سایر مکملها
بسیاری از مکملهای گیاهی یا غیراثباتشده در محیطهای آزمایشگاهی و پزشکی بهصورت علمی آزمایش نشدهاند؛ بنابراین، ممکن است آسیبهای جدی بههمراه داشته باشند؛ مثل انقباضات رحمی، سقط جنین یا حتی تداخل دارویی.
در اینجا برخی از مکملهایی را که در دوره بارداری توصیه نمیشوند، معرفی میکنیم:
- کوهوش سیاه
- گلدن سیل
- نخل دید
- برنزه
- شبدر قرمز
- گلپر
- بومادران
- افسنطین
- کوهوش آبی
- افدرا
- ماگورت
کلام آخر
امنترین و مطمئنترین مسیر برای انتخاب بهترین مکمل بارداری، مشورت با پزشک است. پزشک با توجه به تغذیه، شرایط بدنی، سن، وزن، آزمایشهای مختلف و وضعیت بارداری شما میتواند انواع مکمل بارداری و دوز مناسب مصرف آن را برای شما و فرزندتان تجویز کند بدون اینکه آسیبی از آنها متوجه شما شود. حالا با آگاهی از نام مکمل های دوران بارداری و ویژگیهای هر یک، شناخت خوبی از آنها دارید و میتوانید متناسب با نیاز بدنیتان مکمل مصرف کنید.