صفر تا صد مصرف ویتامین در بارداری

بارداری یک مرحله حیاتی در زندگی زنان است که نیازمند مراقبت و توجه ویژه به تغذیه مناسب و مصرف ویتامین‌ها است. ویتامین‌ها نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی مادر و جنین دارند. انواع مختلفی از ویتامین‌های بارداری در دسترس بوده و مصرف ویتامین در بارداری، ضروری و لازم است. پزشک شما می‌تواند به شما کمک کند تا مولتی ویتامینی را انتخاب کنید که مناسب نیازهای شما باشد. همانطور که می‌دانید، برخی از ویتامین‌های ضروری در این دوران عبارت‌اند از:

• آهن
• ویتامین دی
• روی
• سولفات
• ویتامین A
• ویتامین E
• ویتامین K
• و…

اما این‌‌ها فقط برخی از ویتامین‌های موردنیاز بدن در دوران بارداری هستند. در ادامه، به بررسی و توصیه مصرف سایر ویتامین‌های مهم در دوران بارداری می‌پردازیم. همچنین میزان دوز مصرفی، عوارض و میزان مصرف هر یک را برای شما شرح می‌دهیم. مصرف اضافی و یا نادرست ویتامین‌ها ممکن است به جای مزایا، مشکلات و عوارض جدی برای سلامتی مادر و جنین ایجاد کند. بنابراین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راهبرد برای شما مشخص شود.

لزوم مصرف قرص‌های ویتامین در دوران بارداری و مزایای آن

در دوران بارداری، بدن شما به‌طور همزمان در حال رشد و تغذیه دو نفر است. به همین دلیل، نیاز به مواد مغذی شما به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز شما را تامین کند، اما مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین در دوران بارداری نیز می‌تواند فواید زیادی داشته باشد.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ویتامین در بارداری، ممکن است خطر زایمان زودرس و کم وزنی هنگام تولد را کاهش دهد. مصرف برخی ویتامین‌ها، قبل از بارداری و در طول سه ماهه اول بسیار مهم است. مصرف مکمل آهن می‌تواند به پیشگیری از کم خونی در دوران بارداری کمک کند. به‌طورکلی، مولتی ویتامین‌ها حاوی طیف وسیعی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که برای رشد و تکامل سالم نوزاد باید مصرف شوند؛ از جمله ویتامین A، ویتامین C، کلسیم، آهن و…

اهمیت مصرف ویتامین‌ها در دوران بارداری از آن‌جایی است که نیاز بدن به مواد مغذی بالا برای رشد و تکامل جنین افزایش می‌یابد. بنابراین، منابع غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز باید مصرف شوند.

• بیشتر بخوانید: بارداری چند هفته است؟
• بیشتر بخوانید: استرس دوران بارداری

لیست کامل ویتامین‌ها، دوز مصرفی، عوارض و فواید در دوران بارداری

در این بخش، به معرفی انواع ویتامین‌های لازم در دوران بارداری می‌پردازیم. البته، با توجه به اهمیت تغذیه صحیح و مصرف ویتامین در بارداری، مهم است که زنان باردار راهنمایی حرفه‌ای از نوع و میزان مصرف این ویتامین‌ها را از پزشک یا متخصص تغذیه دریافت کنند. این ویتامین‌های مهم عبارت‌اند از:

1_ ویتامین A

• • دوز مصرفی: 4000-5000 واحد بین المللی در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد می‌تواند به نوزاد آسیب برساند
  • فواید: حفظ سلامتی چشم، پوست و افزایش ایمنی بدن

2_ ویتامین C

• • دوز مصرفی: 85-120 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد می‌تواند به اختلالات گوارشی منجر شود
  • فواید: تقویت سیستم ایمنی، جلوگیری از عفونت‌ها و افزایش جذب آهن

3_ ویتامین D

• • دوز مصرفی: 600-800 واحد در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است سبب مسمومیت ویتامین D شود
  • فواید: جذب کلسیم و رشد استخوان سالم

4_ ویتامین E

• • دوز مصرفی: 15 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات قلبی منجر شود
  • فواید: آنتی‌اکسیدان قوی، حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو

5_ ویتامین B9 (فولیک اسید)

• • دوز مصرفی: 400-800 میکروگرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی جنین، جلوگیری از آنمی و افزایش تولید سلول‌های خون

6_ ویتامین B12

• • دوز مصرفی: 2.4 میکروگرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات عصبی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت سلول‌های عصبی، تولید سلول‌های خون و افزایش انرژی بدن

7_ ویتامین B6

• • دوز مصرفی: 1.9-2.6 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات عصبی منجر شود
  • فواید: کاهش تهوع و استفراغ در دوران بارداری، حفظ سلامت پوست و مو

8_ ویتامین K

• • دوز مصرفی: 90-122 میکروگرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد می‌تواند به پرخونی منجر شود
  • فواید: ایجاد پلاکت‌های خونی، حفظ سلامت استخوان و کمک به لخته شدن خون

9_ ویتامین B1 (تیامین)

• • دوز مصرفی: 1.4-1.5 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت سلول‌های عصبی، تقویت عملکرد قلب و کمک به متابولیسم گلوکز

• بیشتر بخوانید: دلایل اصلی بی خوابی در بارداری
• بیشتر بخوانید: مدیتیشن بارداری
• بیشتر بخوانید: ویتامین آ بارداری

10_ ویتامین B2 (ریبوفلاوین)

• • دوز مصرفی: 1.1-1.3 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: ندارد
  • فواید: حفظ سلامت چشم، پوست و مو، کمک به تبدیل غذا به انرژی

11_ ویتامین B3 (نیاسین)

• • دوز مصرفی: 14-18 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات کبدی منجر شود
  • فواید: کاهش کلسترول خون، حفظ سلامت پوست و کمک به تبدیل مواد غذایی به انرژی

12_ ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید)

• • دوز مصرفی: 5 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: ندارد
  • فواید: حفظ سلامت مو، پوست و تقویت سیستم ایمنی

13_ ویتامین B7 (بیوتین)

• • دوز مصرفی: 30-35 میکروگرم در روز
  • عوارض: ندارد
  • فواید: حفظ سلامت مو و پوست، حمایت از متابولیسم چربی

14_ ویتامین B15 (پانگامیک اسید)

• • دوز مصرفی: اطلاعات دقیقی در مورد دوز مصرفی مناسب برای بارداری موجود نیست
  • عوارض: ندارد (اما تأثیرات خاص در دوران بارداری نامعلوم است)
  • فواید: افزایش انرژی بدن، کمک به عملکرد سیستم عصبی

15_ ویتامین B17 (اسید الاژیک)

• • دوز مصرفی: اطلاعات دقیقی در مورد دوز مصرفی مناسب برای بارداری موجود نیست
  • عوارض: ندارد (اما مصرف بیش از حد ممکن است موجب مسمومیت شود)
  • فواید: ادعا شده است که می‌تواند در پیشگیری و درمان برخی بیماری‌ها موثر باشد (اما اثبات علمی کافی وجود ندارد)

16_ ویتامین DHA (اسید دوکوزاهگزانوئیک)

• • دوز مصرفی: 200-300 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت مغز و اعصاب جنین، تقویت و توسعه سیستم عصبی

17_ ویتامین Omega-3

• • دوز مصرفی: 250-500 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به پیچیدگی‌های خونی منجر شود
  • فواید: کاهش التهابات، تقویت سلامت قلب و مغز، حفظ سلامت پوست

18_ ویتامین Zinc (روی)

• • دوز مصرفی: 11-13 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به کاهش جذب مس و مساعدت به بیماری سیدروز منجر شود
  • فواید: تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت پوست، کمک به تولید DNA

19_ ویتامین Iron (آهن)

• • دوز مصرفی: 27-30 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به خستگی، استفراغ و آسیب به کبد منجر شود
  • فواید: پیشگیری از فقر خون، حفظ سلامت پوست، کمک به تولید هموگلوبین

20_ ویتامین Calciferol (ویتامین D3)

• • دوز مصرفی: 600-800 واحد در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به افزایش کلسیم خون منجر شود
  • فواید: جذب کلسیم، حفظ سلامت استخوان، تقویت سیستم ایمنی

21_ ویتامین Selenium (سلنیوم)

• • دوز مصرفی: 55 میکروگرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مسمومیت منجر شود
  • فواید: حمایت از سلامت قلب، کاهش التهابات، تقویت سیستم ایمنی

22_ ویتامین Magnesium (منیزیم)

• • دوز مصرفی: 350-360 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: تقویت استخوان و عضلات، کاهش استرس و تهوع

23_ ویتامین Potassium (پتاسیم)

• • دوز مصرفی: 2800-3400 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بالا ممکن است به اختلالات قلبی منجر شود
  • فواید: حفظ فشار خون مناسب، حفظ سلامت عضلات و اعصاب

24_ ویتامین Copper (مس)

• • دوز مصرفی: 1 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مسمومیت منجر شود
  • فواید: حمایت از سلامت قلب و عروق، تولید خون، حفظ سلامت پوست

25_ ویتامین Manganese (منگنز)

• • دوز مصرفی: 1.8-2.6 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات عصبی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت استخوان، کمک به متابولیسم، تقویت سیستم ایمنی

26_ ویتامین Chromium (کروم)

• • دوز مصرفی: 20-45 میکروگرم در روز
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مشکلات کبدی منجر شود
  • فواید: کنترل قند خون، حفظ سلامت اعصاب، کاهش شماره کلسترول

27_ ویتامین Nickel (نیکل)

• • دوز مصرفی: اطلاعات دقیقی در مورد دوز مصرفی مناسب برای بارداری موجود نیست
  • عوارض: مصرف زیاد ممکن است به مسمومیت منجر شود
  • فواید: نقش در فعالیت فسفوتاز، آسیب‌های غشایی، و کاهش التهاب‌ها

28_ ویتامین Coenzyme Q10 (کوآنزیم کیو10)

• • دوز مصرفی: 100-200 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: افزایش انرژی، حفظ سلامت قلب، آنتی‌اکسیدان قوی

29_ ویتامین Lutein (لوتئین)

• • دوز مصرفی: 6-10 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت چشم، پیشگیری از افت بینایی

30_ ویتامین Choline (کلین)

• • دوز مصرفی: 450-550 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: ندارد
  • فواید: حفظ سلامت سلول‌های عصبی، تقویت حافظه، حفظ سلامت کبد

31_ ویتامین Carnitine (کارنیتین)

• • دوز مصرفی: 500-2000 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به اختلالات گوارشی منجر شود
  • فواید: کاهش خستگی، افزایش توانایی فیزیکی، حفظ سلامت قلب و عضلات

32_ ویتامین Zeaxanthin (زئاکسانتین)

• • دوز مصرفی: 2-4 میلی‌گرم در روز
  • عوارض: مصرف بیش از حد ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود
  • فواید: حفظ سلامت چشم، مقابله با آسیب‌های ناشی از نور مضر

همواره باید به راهنمایی‌ها و توصیه‌های پزشک یا متخصص تغذیه توجه شود. در صورت داشتن هر گونه علائم یا مشکلات در طول دوران بارداری، مهم است که به پزشک مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را از ایشان دریافت کنید. حفظ سلامت خود و جنین از اهمیت بالایی برخوردار است و تغذیه مناسب در این دوران می‌تواند نقش به‌سزایی در سلامت شما داشته باشد.

چه موقع شروع به مصرف این مکمل‌ها کنیم؟

قبل از شروع به مصرف هر یک از مکمل‌های ویتامینی یا معدنی ذکر شده برای دوران بارداری، مهم است که با پزشک خود یا متخصص تغذیه مشورت کنید. تنظیم یک برنامه تغذیه مناسب برای دوران بارداری باید بر اساس نیاز‌های شما و وضعیت سلامتی شما تعیین شود.

عواملی مانند وضعیت سلامت شما، نیاز‌های ویتامینی و معدنی شما، رژیم غذایی فعلی شما و همچنین نیاز‌های جسمی حین بارداری، بر تعیین زمان مصرف و نوع مکمل‌های مناسب برای شما تاثیرگذار است. برخی از مکمل‌ها ممکن است در طول دوران بارداری به‌عنوان جزیی از رژیم غذایی شما تجویز شوند؛ در حالی که برخی دیگر ممکن است به توصیه پزشک شما نیاز داشته باشند.

پزشک بر اساس ارزیابی سلامت و نیاز‌های ویتامینی و معدنی شما، می‌تواند راهنمایی کند که کدام مکمل‌ها باید مصرف شوند و زمان مناسب برای شروع مصرف آن‌ها و دوز مناسب برای شما چگونه باید باشد. همیشه مهم است که پیروی از توصیه‌ها و نصایح پزشک خود داشته باشید و هیچ‌گاه مکمل‌های ویتامینی یا معدنی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید؛ زیرا این ممکن است منجر به عوارض جانبی یا تداخل با داروهای دیگر شود.

• بیشتر بخوانید: حرکات یوگای بارداری
• بیشتر بخوانید: استرس چیست؟ چطور به وجود می‌آید؟
• بیشتر بخوانید: نشانه های استرس

عوارض مصرف زیاد ویتامین در بارداری بر جنین چیست؟

با اینکه مصرف ویتامین در بارداری ضروری است، مصرف بیش از حد برخی از ویتامین‌ها می‌تواند برای جنین مضر باشد. مهم است به‌خاطر داشته باشید که عوارض بالقوه‌ای در مصرف بیش از حد ویتامین‌ها در دوران بارداری وجود دارد.

همیشه قبل از مصرف هر گونه مکمل ویتامین یا مواد معدنی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما می‌تواند به شما در تعیین اینکه چه مقدار از هر ویتامین یا ماده معدنی برای شما و نوزادتان بی‌خطر است، کمک کند. علاوه بر ویتامین‌ها، مصرف بیش از حد برخی از مواد معدنی نیز می‌تواند در دوران بارداری مضر باشد. به‌عنوان مثال، مصرف بیش از حد آهن می‌تواند منجر به یبوست و درد شکم شود و مصرف بیش از حد روی می‌تواند جذب مس را مختل کند. پس به این موارد دقت کنید و نسبت به آن بی‌توجه نباشید.

بهترین زمان زمان مصرف قرص های ویتامین در زمان بارداری چه موقع است؟

بهترین زمان برای مصرف مکمل‌های ویتامین و املاح معدنی در دوران بارداری، بستگی به نوع مکمل دارد؛ اما به‌طورکلی، توصیه می‌شود که:

1. ویتامین هایی مانند ویتامین C و مولتی ویتامین‌ها را همراه با وعده غذایی یا شیر مصرف کنید تا جذب بهتری داشته باشند.
2. آهن را با فاصله کافی از کافئین و چای یا قهوه مصرف کنید؛ زیرا این مواد جذب آهن را کاهش می‌دهند. بهتر است آهن را با ویتامین C مصرف کنید که جذب آن را افزایش می‌دهد.
3. اسید فولیک را هر روز و در هر زمان از روز مصرف کنید؛ زیرا برای پیشگیری از نقایص لوله عصبی جنین بسیار مهم است.
4. ویتامین D را می‌توان همراه با غذا یا روغن گیاهی مصرف کرد تا جذب آن بهتر شود.

در مجموع، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه برای تنظیم دقیق زمان و مقدار مکمل‌ها توصیه می‌شود تا بهترین نتیجه را داشته باشید. همچنین، توجه به رژیم غذایی متعادل حاوی میوه‌ها و سبزیجات تازه بسیار مهم است.

• بیشتر بخوانید: موزیک و آهنگ آرامش بخش 
• بیشتر بخوانید: شکرگزاری و جملات شکرگزاری 

اگر در دوران بارداری، تغذیه سالم باشد، همچنان مصرف قرص‌های ویتامین ضرورت دارد؟

حتی با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل در دوران بارداری، مصرف برخی مکمل‌های ویتامینی و معدنی همچنان ضروری است. دلایل آن عبارت‌اند از:

1. نیازهای تغذیه‌ای بدن در دوران بارداری افزایش می‌یابد و تامین برخی مواد مغذی خاص مانند اسید فولیک، آهن و کلسیم از طریق رژیم غذایی معمولی کافی نیست.
2. جذب برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن مادر باردار به دلایلی مانند تغییرات هورمونی، دفع ادراری بیشتر و افزایش حجم خون کاهش می‌یابد.
3. مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی به پیشگیری از نقایص لوله عصبی جنین، کم‌خونی، پره اکلامپسی و زایمان زودرس کمک می‌کنند.

بنابراین، پزشکان معمولا توصیه می کنند حتی زنان باردار با تغذیه خوب، یک مکمل پره ناتال (قبل از زایمان) حاوی اسیدفولیک، آهن، کلسیم، ویتامین D و امگا-3 مصرف کنند تا نیازهای افزایش یافته بدن برآورده شود. البته میزان دقیق مصرف ویتامین در بارداری، باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه باشد.

شایع‌ترین علائم کمبود مواد مغذی در دوران بارداری چیست؟

شایع‌ترین علائم کمبود مواد مغذی در دوران بارداری عبارت‌اند از:

1. کم‌خونی (کمبود آهن): خستگی، رنگ پریدگی، سرگیجه، تپش قلب
2. کمبود اسید فولیک: خستگی، ریزش مو، زخم دهان، مشکلات جنینی مانند نقایص لوله عصبی
3. کمبود کلسیم: گرفتگی عضلانی، لرزش دست‌ها، حساسیت بیش‌ازحد
4. کمبود ویتامین D: درد مفاصل، خستگی، افسردگی، استخوان شکننده
5. کمبود ویتامین B6: افسردگی، عصبانیت، بی‌خوابی، گرفتگی عضلانی
6. کمبود ویتامین B12: خستگی، سرگیجه، بی‌حسی و گزگز اندام‌ها
7. کمبود روی: از دست دادن حس چشایی، زخم‌های دهانی، ریزش مو
8. کمبود امگا-3: خشکی پوست، افسردگی، تحریک‌پذیری

این علائم می‌توانند نشانه کمبود یک یا چند ماده مغذی باشند. مراقبت‌های پزشکی و یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی کلیدی بسیار مهم است.

نکاتی برای مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری

هنگام اقدام به مصرف ویتامین در بارداری، به نکات مهم و موارد زیر حتما توجه ویژه داشته باشید:

• همیشه قبل از مصرف هر گونه مکمل جدید، با پزشک خود صحبت کنید.
• مولتی ویتامین خود را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
• مولتی ویتامین خود را با آب مصرف کنید.
• از مصرف کافئین و الکل با ویتامین‌های خود خودداری کنید؛ زیرا می‌تواند جذب آن‌ها را مختل کند.
• اگر عوارض جانبی را تجربه کردید، مصرف مولتی ویتامین خود را متوقف کرده و با پزشک خود صحبت کنید.

مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری می‌تواند راه آسانی برای اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز خود و نوزادتان باشد. با این حال، به‌یاد داشته باشید که مولتی ویتامین‌ها جایگزینی برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیستند. پس حتماً در دوران بارداری انواع مختلفی از غذاهای مغذی را مصرف کنید.

کلام آخر

مصرف ویتامین در بارداری ضروری است تا سلامتی مادر و جنین حفظ شود. ویتامین‌هایی همچون ویتامین A، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین B9 (فولیک اسید) و ویتامین B12 از جمله مهم‌ترین ویتامین‌هایی هستند که در این دوران توصیه می‌شوند. توصیه می‌شود برای تعیین نیازهای ویتامینی خود در دوران بارداری و تهیه نیازمندی‌های مغذی، با یک متخصص تغذیه یا پزشک متخصص صحبت کرده و بر اساس وضعیت خود برنامه‌ای تغذیه‌ای مناسب ایجاد کنید. منظور از این مطالب ارائه شده ارائه راهنمایی عمومی است و همواره توصیه می‌شود که مشورت حرفه‌ای مناسب را جستجو کنید.