مطالعه‌ای با عنوان “بررسی وضعیت کیفیت خواب در نوجوانان شهر بوشهر و عوامل مرتبط با آن” در سال 1402 در مجله پرستاری کودکان منتشر شد. محقق‌ها طی این بررسی وضعیت خواب 851 نوجوان 15 تا 18 ساله را بررسی کردند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌داد که 70.2 درصد از نوجوانان کیفیت خواب نامطلوبی داشتند و 44 درصد در زمان خوابیدن دچار مشکل تأخیر در خواب بودند.
بر اساس نتایج تحقیقات، محققین متوجه شدند که 74.7 درصد از دانش‌آموزان حداقل یک شب در هفته، به‌جای خوابیدن، تمام طول مدت شب از وسایل دیجیتال استفاده می‌کردند. این مطالعه اهمیت توجه به بهداشت خواب نوجوانان را نشان می‌دهد. از آنجا که اغلب خانواده‌ها ممکن است با خوابیدن‌های زیاد نوجوان خود مواجه باشند، ما در این مقاله می‌خواهیم درباره علت خواب زیاد در نوجوانان صحبت کنیم.
میزان خواب مورد نیاز نوجوانان
Sleep research suggests that a teenager needs between eight and 10 hours of sleep every night. This is more than the amount a child or an adult needs.
تحقیقات خواب نشان می‌دهد که یک نوجوان هر شب بین هشت تا ده ساعت خواب نیاز دارد. این مقدار بیشتر از میزان خواب مورد نیاز یک کودک یا بزرگسال است. Better Health Channel
البته، عوامل مختلفی می‌توانند مدت زمان خواب مورد نیاز آن‌ها را کاهش یا افزایش دهند؛ مثل عوامل ژنتیکی، سبک زندگی یا استرس؛ بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه اختلال در خواب نوجوان، پیشنهاد می‌دهیم که به یک کلینیک خواب مراجعه کنید. متخصصین در این کلینیک‌ها با توجه به شرایط فرزندتان، نکات آموزشی مرتبط را می‌گویند.
چرا نوجوانان زیاد می‌خوابند؟
According to a TED Talk by sleep study scientist, Wendy Troxel, teenagers experience delay in their biological clock. This is driven by a shift in the release of the hormone, melatonin. Melatonin is a hormone made by a small gland in the brain called the pineal gland.
بر اساس یک سخنرانی TED از وندی تروکسل، دانشمند حوزه خواب، نوجوانان دچار تأخیر در ساعت بیولوژیکی خود می‌شوند. این تأخیر ناشی از تغییر در آزادسازی هورمون ملاتونین است. ملاتونین به‌عنوان یک هورمون توسط غده‌ای کوچک در مغز به نام غده پینه‌آل تولید می‌شود. Msdwt
علت خواب زیاد در نوجوانان پسر و دختر دلایل مختلفی دارد که آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
1_ تغییرات هورمونی و بیولوژیکی
تغییرات هورمونی و بیولوژیکی یکی از مهم‌ترین دلایل تغییر الگوی خواب نوجوانان است. این تغییرات می‌توانند زمینه تغییر در ریتم شبانه‌روزی را به‌وجود آورند و نیاز به خواب بیشتری را در نوجوان ایجاد کنند.
یکی از دلایل تغییرات هورمونی به تأخیر افتادن تولید هورمون ملاتونین در دوران بلوغ است که توسط غده صنوبری تولید می‌شود. ملاتونین چرخه خواب و بیداری را تنظیم می‌کند؛ بنابراین در صورت تأخیر در ترشح آن، نوجوان تمایل بیشتری به شب‌بیداری دارد.
مغز نوجوانان در زمان بلوغ تحت تأثیر تغییرات زیادی قرار می‌گیرد که یکی از آن‌ها پوشش میلین در نورون‌ها و تکامل قشر پیش‌پیشانی مغز است. این تغییرات منجر به افزایش سرعت انتقال پیام‌های عصبی و رشد ساختار‌های مرتبط با کنترل هیجانی و تصمیم‌گیری می‌شوند؛ هر چند این تغییرات مثبت هستند، اما به‌دلیل اینکه در فاز تکامل قرار دارند و هنوز کاملاً تثبیت نشده‌اند، نوجوانان دچار اختلال در خواب می‌شود.
2_ استفاده از وسایل الکترونیکی و تأثیر نور آبی و شبکه‌های اجتماعی
نور آبی که از صفحه نمایش وسایل الکترونیکی ساطع می‌شود، روی تولید ملاتونین در بدن تأثیر می‌گذارد و ملاتونین را کاهش می‌دهد؛ بنابراین بدن دچار اختلال در چرخه خواب-بیداری خواهد شد. در این صورت نوجوان دیرتر می‌خوابد و کیفیت خواب او کاهش پیدا می‌کند.
3_ اختلالات روانشناختی
انواع اختلالات روانشناختی از جمله اضطراب و افسردگی بر کیفیت و مدت زمان خواب تأثیر می‌گذارند؛ به‌عنوان مثال اضطراب باعث افزایش برانگیختگی سیستم عصبی مرکزی می‌شود و در به خواب رفتن اختلال ایجاد می‌کند.
4_ اختلالات خواب
نوجوان ممکن است دچار اختلالات خواب از جملات اینسومنیا (بی‌خوابی) شود. بی‌خوابی ممکن است به‌صورت مزمن یا موقت باشد.
عوامل مختلفی باعث بی‌خوابی می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به تغییرات محیطی یا استرس اشاره کرد. ما در یک مقاله در مورد تاثیر بی خوابی بر مغز صحبت کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید این مقاله را بخوانید.
5_ عوامل ژنتیکی
اگر در خانواده نوجوان سابقه اختلالات خواب یا روانشناختی وجود دارد، احتمال اینکه نوجوان هم در معرض آن‌ها قرار بگیرد، زیاد است.
6_ کم‌خونی
کم‌خونی به‌دلایل مختلفی می‌تواند باعث خواب زیاد در نوجوانان شود که در اینجا مهم‌ترین دلایل را بررسی می‌کنیم:
- کاهش تولید هموگلوبین و اکسیژن در خون: هموگلوبین به‌عنوان یک پروتئین در گلبول‌های قرمز خون وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بافت بدن را دارد. زمانی که بدن دچار کم‌خونی می‌شود، سطح هموگلوبین خون افت می‌کند؛ بنابراین خون ظرفیت کافی برای حمل اکسیژن را ندارد. زمانی هم که به بافت‌های بدن اکسیژن کمی برسد، احساس خستگی و خواب آلودگی زیادی می‌کنید.
- فعال‌شدن مکانیزم‌های حفاظتی بدن: زمانی که بدن دچار کم‌خونی شد، به مکانیزم‌های محافظتی مثل کاهش سطح فعالیت و استراحت روی می‌آورد. بدن طی این فرآیند می‌تواند انرژی بیشتری ذخیره و هموگلوبین بیشتری تولید کند؛ بنابراین طبیعی است که نوجوانی که کم‌خونی دارد، احساس خواب‌آلودگی هم داشته باشد.
- کاهش کارایی سیستم عصبی مرکزی: وقتی اکسیژن کمی به بافت‌ها و اعضای بدن می‌رسد، کارآیی سیستم عصبی مرکزی نیز کاهش می‌یابد. در این صورت مغز ترجیح می‌دهد که بدن فعالیت ذهنی و فیزیکی کمتری داشته باشد.
- افزایش سطح التهاب و مشکلات متابولیک: کم‌خونی شدت التهاب در بدن را افزایش می‌دهد. التهابات اضافه بر مغز تأثیر می‌گذارند و دچار اختلال در فرآیند خواب می‌شوند. در این شرایط فرد تمایل بیشتری برای خوابیدن‌های طولانی‌مدت دارد.
7_ عفونت
عفونت نیز علت خواب زیاد در نوجوانان است؛ اما چرا؟ مهم‌ترین دلایل عبارت هستند از:
- واکنش ایمنی و التهاب: عفونت‌هایی از جمله عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی باعث فعال‌شدن سیستم ایمنی بدن و تولید سایتوکین‌ها می‌شوند. این مولکول‌ها فرمان استراحت به مغز می‌فرستند تا بدن توانایی کافی برای مبارزه با عفونت‌ها را داشته باشد. سایتوکین‌ها (مثل اینترلوکین-1 و TNF-α) در واقع می‌توانند نیاز بدن به خواب را افزایش دهند و باعث افزایش انرژی بدن برای مقابله با بیماری‌ها شوند.
- تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی: عفونت‌ها با تأثیر مستقیم بر سیستم عصبی مرکزی مثل تغییر سطح دوپامین و سروتونین باعث افزایش مدت خواب می‌شوند. التهاب‌های به‌وجودآمده بر اثر عفونت‌ها می‌توانند مدت زمان خواب نوجوان در دوران بیماری را افزایش دهند.
- افزایش خستگی و نیاز به استراحت: مهم‌ترین تأثیر عفونت‌ها در بدن ایجاد خستگی در اعضای بدن است که در این صورت بدن نوجوان نیاز بیشتری به استراحت دارد. در واقع بدن از طریق استراحت می‌خواهد انرژی از دست رفته خود را بازیابی کند.
8_ آلرژی‌ها
برخی از انواع آلرژی‌ها علت خواب زیاد در نوجوانان هستند که در اینجا مهم‌ترین‌ها را بررسی می‌کنیم:
- آسم: احتمال ابتلا به آسم در نوجوانانی که تمایل دارند دیرتر بخوابند، معمولاً به‌دلیل واکنش‌های ایمونولوژیک بر اثر اختلال در کورتیزول و ملاتونین و کاهش دفاع بدن در برابر بیماری‌های مزمن تنفسی، بیشتر است.
- رینیت آلرژیک: افرادی که دچار رینیت آلرژیک هستند، شاید در طول شب دچار مشکلاتی از جمله احتقان بینی، عطسه و خارش شوند که منجر به اختلال در کیفیت خواب آن‌ها می‌شوند. در این صورت این افراد نیاز به خواب بیشتری خواهند داشت.
آیا خواب زیاد نوجوانان نگران‌کننده است؟
خواب نوجوان در برخی موارد جزء مراحل طبیعی رشد است و نگران‌کننده نیست؛ اما در برخی مواقع می‌تواند نگران‌کننده باشد. نوجوانان به‌صورت طبیعی نیاز به خوابی بیشتری (بین 8 تا 10) ساعت دارند؛ اما گاهی بیش از 10 تا 12 ساعت می‌خوابند و همچنان احساس خستگی می‌کنند. در این مواقع احتمال بروز مشکلات زمینه‌ای در بدن نوجوان وجود دارد.
خواب بیش‌از‌اندازه با اختلالاتی از جمله نارکولپسی، بیماری‌های متابولیکی مثل دیابت یا سبک زندگی نامتعادل همراه است؛ بنابراین در چنین شرایطی باید بررسی‌های تخصصی‌تری روی بدن نوجوان انجام شود.
خواب بیش‌از‌اندازه نوجوانان زمانی نگران‌کننده است که با علائم دیگری مثل کاهش تمرکز، تغییر در خلقوخو، افت عملکرد تحصیلی یا احساس خستگی بیش‌از‌اندازه همراه باشد. در این مواقع می‌توانید به یک متخصص خواب حرفه‌ای مراجعه کنید تا او با بررسی وضعیت بدنی و تشخیص اختلالات خواب در بدن نوجوان به او در فرآیند درمان کمک کند.
تأثیرات خواب زیاد بر سلامت جوانان
در اینجا بر اساس تحقیقات و مطالعات علمی مهم‌ترین عوارض خواب زیاد در نوجوانان را بررسی می‌کنیم:
1_ تأثیر بر سلامت مغز و عملکرد شناختی
برخی فکر می‌کنند که خواب زیاد موجب بهبود عملکرد شناختی بدن می‌شود، در صورتی که اینطور نیست. افرادی که خواب افراطی دارند، معمولاً دچار اختلال در پردازش اطلاعات نیز می‌شوند. این موضوع می‌تواند به‌دلیل تغییر در چرخه خواب و کاهش کیفیت خواب عمیق (REM و NREM) اتفاق بیفتد.
2_ بروز مشکلات روانشناختی
نوجوانانی که بیشتر از 10 ساعت در طی روز می‌خوابند، ممکن است بیشتر در معرض علائم افسردگی باشند . یکی از مهم‌ترین دلایل افسردگی، تغییرات در تنظیمات هورمون‌های سروتونین و دوپامین است. در واقع خواب بیش‌از‌اندازه باعث ایجاد تغییراتی در سطح سروتونین و دوپامین در بدن می‌شود.
اگر از افسردگی رنج می‌برید، پیشنهاد می‌دهیم که از مقاله «تاثیر مدیتیشن بر افسردگی» استفاده کنید. در این مقاله، تکنیک‌های مختلف مدیتیشن برای درمان افسردگی را معرفی کرده‌ایم.
3_ اثرات متابولیکی و افزایش وزن
خواب مفرط می‌تواند باعث کاهش سطح متابولیسم پایه (BMR) شود. نوجوانانی که در طی شبانه‌روز زیاد می‌خوابند، معمولاً فعالیت‌های بدنی کمی دارند و در معرض چاقی و افزایش وزن هستند.
بر اثر خواب زیاد، ریتم شبانه‌روزی بدن یا (Circadian Rhythm) دچار اختلال می‌شود و مقاومت بدن به انسولین را افزایش می‌دهد. در این شرایط بدن نوجوان تحت تأثیر دیابت نوع 2 قرار می‌گیرد.
4_ تأثیر بر سیستم قلبی-عروقی
خواب طولانی‌مدت می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به مشکلات قلبی شود. دلایل مختلفی باعث بروز این اتفاق می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش التهاب سیستمیک و تغییر در سطح فشار خون اشاره کرد.
5_ تأثیر بر چرخه خواب و خستگی مفرط
خواب زیاد کیفیت خواب را پایین می‌آورد و احساس خستگی مفرطی را در طی روز در فرد ایجاد می‌کند. این اتفاق می‌تواند به‌دلیل کاهش سطح ترشح ملاتونین باشد.
چرا ریتم خواب نوجوانان متفاوت است؟
تفاوت ریتم خواب نوجوانان نسبت به بزرگترها یا کودکان به چند دلیل مختلف است که عبارت هستند از:
1_ تغییرات هورمونی و بیولوژیکی
مهم‌ترین دلیل تفاوت ریتم خواب نوجوانان تغییرات هورمونی و بیولوژیکی بدن آنهاست. در واقع در این بازه سنی، تغییرات هورمونی روی تنظیم خواب بدن نوجوان تأثیر می‌گذارند و منجر به ایجاد پدیده (Delayed Sleep Phase Disorder یا اختلال تأخیر در مرحله خواب) می‌شوند. در این صورت نوجوان شب‌ها دیرتر می‌خوابد و صبح‌ها دیرتر بیدار می‌شود.
معمولاً نوجوانان تمایل دارند تا ساعت 2 یا 3 بامداد همچنان بیدار بمانند؛ این می‌تواند به‌دلیل تغییرات بیولوژیکی در بدن آن‌ها باشد. در واقع بدن نوجوانان از لحاظ بیولوژیکی تغییرات زیادی را تجربه می‌کند. بدن در این مرحله به‌خصوص دچار تغییرات هورمونی مثل افزایش هورمون‌های جنسی است که روی خواب تأثیر می‌گذارند. این هورمون‌ها سرعت خواب و بیداری در بدن نوجوان را تغییر می‌دهند.
مهم‌ترین دلیل تغییرات هورمونی، ورود به دوران بلوغ است. در این دوره فعالیت محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گناد (HPG axis) بیشتر می‌شود؛ این محور روی تولید هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد. هورمون‌های تستسترون در بدن پسر‌ها و استروژن در بدن دختر‌ها می‌توانند سطح ملاتونین بدن را تغییر دهند و باعث تأخیر در زمان خواب شوند.
برخی دختران نوجوان نه‌تنها به‌دلیل تغییرات هورمونی خواب زیادی ندارند، بلکه به بی‌خوابی هم دچار می‌شوند. به این دسته از افراد پیشنهاد می‌دهیم که مقاله «بی خوابی زنان» را مطالعه کنند.
2_ تأخیر در ترشح ملاتونین
ترشح ملاتونین در بدن نوجوانان نسبت به بزرگترها دیرتر شروع می‌شود که این فرآیند می‌تواند منجر به تفاوت ریتم خواب نوجوانان نسبت به دیگران شود.
می‌خواهید درباره هورمون ملاتونین اطلاعات بیشتری به‌دست آورید؟ پیشنهاد می‌کنیم که در این زمینه، سری به مقاله «ملاتونین چیست؟» بزنید.
چطور خواب نوجوانان را تنظیم کنیم؟
راهکارهای مختلفی برای درمان خواب زیاد در نوجوانان وجود دارد که از جمله آن‌ها عبارت هستند از:
1_ دارودرمانی
دارو‌ها می‌توانند با توجه نیاز بدنی نوجوانان مشکلات خواب آن‌ها را برطرف کنند؛ البته توصیه می‌کنیم که این دارو‌ها را فقط زیر نظر پزشک مصرف کنید:
|
نوع دارو |
نام دارو | موارد مصرف | تأثیرات |
| داروهای ضد افسردگی | ستالوپرام | درمان افسردگی و اضطراب (که از جمله مهم‌ترین دلایل خواب زیاد در نوجوانان هستند. ) | ممکن است باعث خواب آلودگی بیشتر شود. |
| داور‌های محرک | متیل‌فنیدات | درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی | به افزایش تمرکز و کاهش خواب‌آلودگی کمک می‌کند. |
| داروهای هورمونی | ملاتونین | تنظیم ریتم شبانه‌روزی و درمان اختلالات خواب | مصرف کوتاه‌مدت آن می‌تواند باعث تنظیم خواب شود. |
| آنتی‌هیستامین‌ها | دیفن‌هیدرامین | درمان آلرژی‌ها و اختلالات خواب | ممکن است باعث خواب‌آلودگی بیشتر شود. |
| داروهای ضداضطراب | دیازپام | کاهش اضطراب |
احتمال اعتیاد به آن‌ها زیاد است و اثرات جانبی دارند؛ بنابراین باید با احتیاط مصرف شوند. |
برخی گیاهان دارویی نیز برای درمان خواب زیاد در نوجوانان مؤثر هستند که آن‌ها را در این جدول بررسی می‌کنیم:
نکته مهم: به طور کلی داروهای گیاهی در اغلب مواقع نقش درمانی نداشته و صرفا در مسیر درمان کمک‌کننده هستند.
|
نام گیاه |
نحوه تأثیرگذاری | ترکیبات |
| بابونه | آرامش اعصاب، کاهش اضطراب، کاهش التهاب و بهبود خواب | فلاونوئید‌ها مثل اپیژنین و لوتئولین و مواد معطر خواب‌آور |
| اسطوخودوس | کاهش استرس، تسکین درد، بهبود کیفیت خواب و ایجاد حس آرامش | لینالول و آلفا-ترپینن |
| والیاریانا | آرامش‌بخش قوی، کاهی اضطراب و تنظیم الگوی خواب | والرنیک اسید و والراتونین |
| ملاتونین گیاهی | تنظیم ریتم شبانه‌روزی بدن و تنظیم خواب طبیعی | ملاتونین |
| سنبل‌الطبل | کاهش استرس و اضطراب و بهبود کیفیت خواب با اثرات آرامش‌بخش | گلیسین، فلاونوئید‌ها مثل آپیژنین و لوتئولین و کاتاچین‌ها |
| زنجبیل | تسکین مشکلات گوارشی (که می‌توانند کیفیت خواب را کاهش دهند.) و اثرات ضدالتهابی |
جینجرول، شوگاول و زینگرون |
2_ تنظیم الگوی خواب
نوجوانان ممکن است به‌دلایل مختلفی از جمله خواب زیاد در طی روز دچار اختلال خوب شوند؛ بنابراین آن‌ها باید به‌طور منظم زمان خواب و بیداری خود را تنظیم کنند. در واقع آن‌ها باید ساعت بیولوژیکی بدن خود را تغییر دهند.
راهکار‌ها:
- تنظیم ساعت خواب ثابت
- دوری از وسایل الکترونیکی قبل خواب
- ایجاد محیط خواب مناسب (محیط تاریک، خنک و ساکت)
- اجتناب از مصرف بیش‌از‌حد کافئین
- استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش قبل خواب مثل مدیتیشن یا گوش دادن به آهنگ آرامش موقع خواب با صدای آب
برای تنظیم الگوی خواب نوجوانان می‌توانید از مقاله «چطور بهتر بخوابیم؟» هم استفاده کنید.
3_ فعالیت بدنی منظم
انجام فعالیت‌های بدنی منظم می‌تواند منجر به کاهش خواب در طی روز شود. نوجوانانی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند، کمتر دچار مشکلاتی از جمله خواب زیاد می‌شوند. این افراد معمولاً خواب شبانه باکیفیتی دارند.
راهکار‌ها:
- انجام ورزش‌های صبحگاهی
- عدم انجام فعالیت‌های شدید در شب
- انجام ورزش‌های سبک مثل پیاده روی، دوچرخه‌سواری یا شنا
- ورزش در فضای باز با هوای تازه و نور طبیعی
- انجام ورزش در ساعت مشخصی از روی و تبدیل آن به یک روتین ثابت
- انجام تمرینات ورزش‌های مرتبط با ذهن و جسم مثل یوگا و پیلاتس (ما در یک مقاله در مورد یوگا برای کاهش استرس و در یک مقاله در مورد اینکه ورزش پیلاتس چیست؟، صحبت کرده‌ایم که برای افزایش اطلاعات می‌توانید به این مقالات مراجعه کنید.)
4_ مدیریت استرس و اضطراب
استرس و اضطراب که باعث بیداری‌های شبانه و خواب طولانی می‌شوند، با روش‌های مختلفی می‌توانند از بین بروند.
راهکار‌ها:
- تکنیک‌های تنفسی: انجام تکنیک‌های تنفسی مثل تکنیک 8-7-4؛ یعنی 4 ثانیه نفس کشیدن، 7 ثانیه نگه‌داشتن نفس و 8 ثانیه بازدم با صدای زوزه‌ای و آرام (ما در یک مقاله درباره تنفس دیافراگمی و انواع تمرینات تنفسی صحبت کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.)
- مدیتیشن: انواع مدیتیشن برای کاهش استرس و بهبود تمرکز به ویژه برای بهبود کیفیت خواب مناسب هستند. ما در یک مقاله درباره انواع آن‌ها صحبت کرده‌ایم.
- جلسات مشاوره: گاهی شدت اضطراب و استرس نوجوان زیاد است که در این صورت پیشنهاد می‌دهیم او را به یک روانشناس حرفه‌ای ارجاع دهید.
- شخصی‌سازی محیط خواب: محیط اتاق خواب را متناسب با سلیقه نوجوان بچینید تا از بودن در آنجا احساس راحتی و آرامش کند.
ما در یک مقاله درباره راهکارهای رفع استرس بیشتر صحبت کرده‌ایم که برای دانستن راهکارهای بیشتر می‌توانید این مقاله را بخوانید.
5_ تغذیه مناسب
تغذیه مناسب به‌خصوص در ساعات نزدیک به خواب تأثیر زیادی در بهبود کیفیت خواب دارد. شما باید از مصرف غذا‌های چرب و سنگین قبل از خواب بپرهیزید.
راهکار‌ها:
- مصرف مواد غذایی حاوی تریپتوفان (که به ترشح ملاتونین کمک می‌کند. )، مثل موز، تخم‌مرغ یا شیر
- مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده مثل جو دو سر یا برنج قهوه‌ای برای تثبیت سطح قند خون
- کاهش مصرف کافئین و شکر جهت جلوگیری از بیدارماندن و کاهش کیفیت خواب (ما در یک مقاله در مورد بی خوابی قهوه و کافئین صحبت کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.)
- آب‌رسانی کافی به بدن (البته شب‌ها قبل خواب مصرف مایعات زیاد موجب بیدارشدن بر اثر ادرار می‌شود. )
ما در یک مقاله در مورد غذا‌های مناسب برای خواب هم صحبت کرده‌ایم که برای اطلاع از مواد غذایی تأثیرگذارتر می‌توانید مقاله مربوطه را بخوانید.
علائم خواب زیاد در نوجوانان
خواب زیاد در نوجوانان یا (Hypersomnia) علائم مختلفی دارد که در اینجا بررسی می‌کنیم:
1_ علائم جسمی
- خواب‌آلودگی بیش‌از‌اندازه طی روز: نوجوان حتی بعد از یک خواب طولانی در طی شب، همچنان نیاز به خواب دارد.
- سخت بیدار شدن در صبح‌ها: در این وضعیت، نوجوانان معمولاً بعد بیدارشدن از خواب احساس گیجی، خستگی و سردرگمی مفرطی دارد.
- سردرد‌های صبحگاهی: سردرد‌های صبحگاهی معمولاً به‌دلیل مشکلاتی مثل کمبود اکسیژن در مغز یا آپنه خواب اتفاق می‌افتد. بی خوابی و سردرد رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند و نباید از آن سرسری عبور کنید.
- ضعف عضلانی: برخی از نوجوانان در هنگام بیدارشدن از خواب دچار فلج خواب موقت می‌شوند. در این وضعیت فرد به‌صورت موقت توانایی حرکت‌کردن یا صحبت‌کردن خود را از دست می‌دهد.
2_ علائم شناختی
- کاهش تمرکز و حافظه: نوجوانانی که زیاد می‌خوابند، معمولاً دچار افت تحصیلی می‌شوند و در تمرکز ضعیف هستند.
- کاهش انگیزه: در این حالت نوجوان شاید احساس بی‌حوصلگی کند و انگیزه زیادی برای یادگیری یا انجام کار‌های روزمره نداشته باشد.
3_ علائم احساسی
- افسردگی و اضطراب: خواب زیاد احتمال بروز افسردگی در نوجوانان را افزایش می‌دهد.
- تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی: نوجوانانی که زیاد می‌خوابند، ممکن است رفتار‌های تحریک‌پذیر و خشم زیادی داشته باشند.
4_ علائم رفتاری
- عدم انجام فعالیت‌های اجتماعی: نوجوانانی که به‌صورت مفرط می‌خوابند، معمولاً علاقه‌ای جهت شرکت در فعالیت‌های ورزشی یا اجتماعی ندارند.
- بی‌نظمی در برنامه خواب: نوجوانانی که زیاد می‌خوابند، ممکن است چرخه خواب-بیداری نامنظمی داشته باشند.
5_ علائم پزشکی
در این جدول مهم‌ترین علائم پزشکی خواب زیاد در نوجوانان را بررسی می‌کنیم:
| علائم پزشکی | توضیحات |
| آپنه خواب |
نوجوان بر اثر آپنه خواب، طی مدت خواب، توقف‌های کوتاه تنفسی را تجربه می‌کند و در طی روز خسته‌تر به‌نظر می‌رسد. |
| سندرم تأخیر فاز خواب | این سندروم باعث تغییر در ریتم شبانه‌روزی می‌شود که در نتیجه خواب دیرهنگام یا بیداری دیرهنگام را به‌همراه دارد. |
| نارکولپسی | نارکولپسی یک اختلال عصبی است که باعث حملات ناگهانی خواب در طی روز می‌شود. |
| مشکلات تیروئیدی |
در صورت کاهش فعالیت تیروئید در بدن نوجوان‌ها، احتمالاً بدن آن‌ها خواب و خستگی زیادی را تجربه می‌کند. |
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
در این جدول، مهم‌ترین زمان‌هایی را که برای بررسی علت خواب زیاد نوجوانان باید به پزشک مراجعه کنید، بررسی می‌کنیم:
| عوامل هشدار | نشانه‌ها |
| بی‌خوابی مزمن | دشواری در خوابیدن |
| خواب‌آلودگی مفرط روزانه | چرت‌های غیرقابل‌کنترل روزانه |
| تنفس غیرطبیعی | خروپف زیاد یا قطع تنفس در خواب شبانه |
| تغییرات خلقی | تحریک‌پذیری و افسردگی |
| افت تحصیلی | کاهش تمرکز و افت عملکرد درسی |
| علائم جسمی بدون علت مشخص | دردهای عضلانی یا سردرد صبحگاهی |
کلام آخر
علت خواب زیاد در نوجوانان دختر و پسر هر چه که باشد، بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد؛ برای همین توصیه می‌کنیم که اگر خواب آن‌ها همراه با مشکلاتی از جمله خستگی مفرط، تغییرات خلقوخو، مشکلات در تمرکز یا دردهای جسمی مثل سردرد بود، این موضوع را جدی بگیرید و حتماً مشکل را با یک پزشک متخصص خواب در میان بگذارید. در آخر شما را دعوت به شرکت در دوره درمان بی خوابی وب‌سایت آرامیا می‌کنیم. اگر از مشکلات خواب رنج می‌برید، ابتدا توضیحات دوره را بخوانید و در صورت تمایل در دوره شرکت کنید.
