سقط جنین، تجربه‌ای تلخ و دشوار است، اما شاید برایتان آرامش‌بخش باشد که بدانید، به گزارش وب‌سایت Flo.health، بیشتر زنان پس از یک سقط، صاحب فرزندی سالم می‌شوند. در حقیقت، کمتر از ۵ درصد از زنان، دو بار سقط پیاپی و تنها ۱ درصد، سه یا چند سقط متوالی را پشت سر می‌گذارند. با توجه به بالا بودن احتمال بارداری موفق پس از سقط، در این مطلب می‌خواهیم نگاهی دقیق‌تر به موضوع بارداری بعد از سقط داشته باشیم.
آیا سقط جنین بر بارداری‌های بعدی تاثیر می‌گذارد؟
سقط جنین ممکن است بنا بر دلایل مختلف و به حالت ارادی، خودخواسته در شرایط بحرانی که بارداری سلامت و زندگی مادر را به خطر می‌اندازد یا نوزاد دارای مشکلات جسمی و معلولیت است، یا غیرارادی، ناخواسته به دلایل متعددی مانند دیابت بارداری، مشکلات جفت، ضعف ماهیچه‌های رحم و… صورت گیرد؛ اما در هر صورت سقط جنین خود مانعی برای بارداری‌های بعدی ایجاد نمی‌کند ولی همواره باید علت اصلی سقط قبلی شناسایی شده و تا بارداری بعدی رفع شود تا مادر بتواند دوره بارداری را به سلامت پشت سر گذاشته و نوزاد خود را به دنیا آورد.
به طور کلی می‌توان گفت احتمال بروز سقط جنین مکرر تنها 1 درصد است و 99 درصد از خانم‌هایی که به هر دلیلی دچار سقط جنین می‌شوند می‌توانند به راحتی و بدون هیچ مشکلی مجدد باردار شوند.
- بیشتر بخوانید: بارداری چند هفته است؟
- بیشتر بخوانید: استرس دوران بارداری
اپلیکیشن آرامیا، منبع دوره‌های مدیتیشن باکیفیت به زبان فارسی، دوره‌های یوگا، پیلاتس، ذهن آگاهی، ریلکسیشن و… است. برای دسترسی کامل به دوره مدیتیشن بارداری، از دکمه پایین کمک بگیرید:
زمان مناسب بارداری مجدد بعد از سقط جنین چه زمانی است؟
خانم‌ها هیچ محدودیت زمانی برای بارداری مجدد بعد از سقط ندارند و می‌توانند بلافاصله پس از اینکه علائم بعد از سقط تمام شد و احساس کردند آمادگی جسمانی لازم را دارند، اقدام کنند؛ اما در نظر داشتن برخی نکات ضروری است که اگر دلیل پزشکی برای سقط جنین شما وجود داشته است، حتما باید ابتدا آن مشکل را برطرف نموده و سپس اقدام به بارداری مجدد کنید. همچنین توصیه می‌شود که حداقل یک چرخه کامل قاعدگی میان سقط جنین تا بارداری مجدد فاصله بیندازید تا بدن شما بازیابی شود یا پس از سپری شدن دو یا سه سیکل قاعدگی مطمئن می‌شوید که رحم استحکام و سلامت خود را به دست آورده و آماده بارداری است.
علت دیگر آن این است که اگر در میانه چرخه باردار شوید، تشخیص زمان لقاح و به دنبال آن تعیین دقیق زمان زایمان دشوار خواهد بود. با در نظر گرفتن تمامی این نکات شما باید شرایط بدنی و علت سقط جنین قبلی خود را در نظر بگیرید.
آیا بارداری بلافاصله بعد از سقط جنین ممکن است؟
از نظر علمی، تخمک‌گذاری می‌تواند ۲ تا ۴ هفته بعد از سقط جنین اتفاق بیفتد، بنابراین از لحاظ زیستی به سرعت امکان باردار شدن وجود دارد؛ البته، رحم و لایه اندومتر در این مرحله هنوز در حال ترمیم شدن هستند؛ بنابراین شاید شرایط ایده‌آلی برای لانه‌گزینی وجود نداشته باشد.
جنبه‌های روانی را هم نباید از قلم انداخت، چون نقش مهمی در بارداری‌های بعدی دارند؛ بنابراین، برای آمادگی بارداری، نه‌تنها باید به شرایط جسمی، بلکه باید به شرایط روحی زن و مرد توجه شود؛ چون در صورت بی‌توجهی می‌توان انتظار افزایش استرس دوران بارداری و مشکلات پس از آن را داشت.
نکته: اگر نسبت به شرایط روحی خود بی‌توجه بودید و باردار شدید، با انجام مدیتیشن بارداری می‌توانید کمی حال روحی‌تان را بهتر کنید. ما در مقاله‌ای جداگانه، روش انجام این مدیتیشن را آموزش می‌دهیم.
از آن‌جا که عوامل مختلفی ممکن است باعث سقط قبلی شده باشند و هر کدام از آنها شاید هنوز ترمیم نشده‌اند یا نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر توسط پزشک دارند، بنابراین پیشنهاد می‌دهیم که برای بارداری زودهنگام بعد از سقط، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی شرایط بدنی، علت سقط قبلی و وضعیت سلامت عمومی، نظر تخصصی خود را در این زمینه ارائه می‌دهد.
بعد از سقط چگونه باردار شویم؟
به طور کلی برقراری رابطه جنسی به مدت دو هفته برای جلوگیری از بروز عفونت احتمالی توصیه نمی‌شود و بعد از این مدت می‌توانید در صورتی که آمادگی روانی و جسمانی لازم را بازیابی کردید، در دوره تخمک گذاری خود اقدام کرده و باردار شوید.
بارداری بعد از سقط جنین ناخواسته
سقط جنین ناخواسته یا سقط خودبه‌خودی (Spontaneous Abortion) پدیده‌ای نسبتاً رایج است که خوشبختانه منعی برای بارداری‌های بعدی ندارد.
سقط ناخواسته اغلب به این دلایل اتفاق می‌افتد:
- اختلالات کروموزومی: در صورت وجود ناهنجاری در تعداد یا ساختار کروموزوم‌های جنین، ممکن است جلوی رشد طبیعی جنین گرفته شود و بارداری منجر به سقط شود.
- نقص‌های آناتومیکی رحم: در صورتی که رحم شکل غیرطبیعی دارد یا دچار مشکلات ساختاری رحم مثل سپتوم یا فیبروم هستید، احتمال دارد این نقص‌ها مانع لانه‌گزینی یا رشد جنین شوند.
- لخته‌شدن خون (ترومبوفیلی): بروز اختلال در سیستم انعقاد خون که باعث ایجاد لخته‌های غیرعادی در جفت می‌شود، جریان خون به جنین را مختل می‌کند.
- ناهماهنگی سیستم ایمنی: گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن مادر جنین را به‌عنوان عامل خارجی شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند.
در صورتی که این عوامل را به‌صورت دقیق شناسایی کنید، با مدیریت آنها می‌توانید دوباره بعد از سقط ناخواسته باردار شوید.
این بار آمار وب‌سایت Americanpregnancy را در مورد شانس بارداری بعد از سقط بررسی می‌کنیم:
Fortunately, at least 85% of women who have had one loss will go on to have a successful pregnancy the next time, as will 75% of those who have experienced two or three losses.
خوشبختانه، دست‌کم ۸۵٪ از زنانی که تنها یک بار سقط جنین داشته‌اند، در بارداری بعدی فرزندی سالم به دنیا می‌آورند و ۷۵٪ از زنانی که دو یا سه بار سقط را تجربه کرده‌اند نیز بارداری موفقی خواهند داشت. Americanpregnancy
بنابراین، اگر باردار ناخواسته داشتید و علت زمینه‌ای آن را برطرف کرده‌اید، می‌توانید به بارداری موفق در آینده امید بیشتری داشته باشید.
بارداری بعد از سقط جنین عمدی
سقط جنین عمدی چه به دلایل پزشکی و چه به دلایل اجتماعی، نیازمند توجه ویژه به ابعاد جسمی، روانی و پزشکی است. برخلاف سقط ناخواسته که اغلب افراد نگران دلایل فیزیولوژیکی هستند، در سقط عمدی مسیر برنامه‌ریزی‌شده‌تری پیش رو دارید؛ اما همچنان باید با دقت شرایط را زیر نظر داشته باشید.
اگر سقط به‌روش مطمئن و زیر نظر پزشک معتبر انجام شده باشد (به‌خصوص در ۳ ماه اول بارداری)، رحم یا سیستم تولید مثل آسیبی نمی‌بیند و رحم معمولاً طی چند هفته به‌حالت عادی باز می‌گردد.
در این جدول، مهم‌ترین عواملی را که بر سلامت بارداری بعد از سقط تأثیرگذار هستند، بررسی می‌کنیم:
| عوامل موثر | توضیحات |
| شیوه سقط | استفاده از روش های دارویی مثل میفپریستون و میزوپروستول خطر کمتری نسبت به سقط با جراحی دارد. سقط با جراحی ممکن است به دیواره رحم آسیب برساند. |
| وضعیت فیزیکی بدن | اگر در سقط قبلی دچار کم‌خونی، ضعف سیستم ایمنی بدن یا آسیب‌های داخلی شده‌اید، باید قبل از بارداری دوباره، این مشکلات را برطرف کنید. |
| وضعیت روانی | سقط عمدی آثار روانی مختلفی مثل احساس گناه، اضطراب یا درگیری های ذهنی دارد. این حالات روانی می توانند روی بارداری بعدی تاثیر بگذارند؛ بنابراین، قبل از بارداریِ دوباره، حتماً به روانشناس مراجعه کنید. |
| برنامه ریزی دوباره | باید مطمئن شوید که آمادگی کامل جسمی، روانی و اجتماعی برای دوباره باردار شدن را دارید تا بار دیگر مجبور به سقط عمدی نشوید. |
بارداری بعد از سقط جنین مکرر
بارداری بعد از سقط مکرر موضوعی حساس است که باید بررسی‌های پزشکی دقیقی روی آن انجام شود. سقط مکرر یعنی اینکه یک زن 2 یا 3 بار به‌صورت مکرر جنین خود را قبل از هفتهٔ 20 بارداری از دست دهد. هر چند این وضعیت فقط دامن‌گیر ۱ درصد از زنان می‌شود، اما اهمیت زیادی دارد.
در این‌جا، مهم‌ترین علل سقط جنین مکرر را بررسی می‌کنیم:
- اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی: ناهنجاری‌های ژنتیکی در جنین، شایع‌ترین علت سقط مکرر شناخته می‌شود که اغلب به‌صورت تصادفی در تقسیم سلولی اتفاق می‌افتد. در برخی موارد، یکی از والدین ناقل اختلالات ساختاری کروموزومی است.
- اختلالات ساختمانی رحم: ناهنجاری‌های مادرزادی رحم (مثل سپتوم رحم یا رحم دوشاخ) یا چسبندگی داخل رحمی می‌توانند مانع لانه‌گزینی طبیعی جنین شوند.
- مشکلات هورمونی و تخمدانی: عواملی مثل سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، اختلال در فاز لوتئال یا کم‌کاری تیروئید می‌توانند تعادل هورمونی بارداری را به‌هم بزنند.
- بیماری‌های خودایمنی و انعقادی: بیماری‌هایی مثل سندرم آنتی‌فسفولیپید، لوپوس یا اختلالات لخته‌شدن (مانند ترومبوفیلی) می‌توانند خطر سقط مکرر را افزایش دهند.
- عفونت‌های مزمن و پنهان: برخی عفونت‌های درمان‌نشده مثل کلامیدیا، توکسوپلاسموز یا سیتومگالوویروس می‌توانند در سقط مکرر نقش داشته باشند.
- عوامل محیطی و سبک زندگی: مصرف الکل، استعمال دخانیات، چاقی یا استرس مزمن نیز می‌توانند عاملی برای سقط مکرر باشند.
در صورتی که سقط مکرر داشتید، کاریوتایپ والدین برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی، هیستروسکوپی یا سونوگرافی تخصصی برای بررسی آناتومی رحم، غربالگری عفونت‌های پنهان و آزمایش خون جهت بررسی اختلالات خودایمنی اهمیت زیادی دارد.
راستی، اگر سقط مکرر داشتید، امید خود را از دست ندهید، چون:
A couple may be comforted to know that the next pregnancy is successful in 60% to 70% of those with unexplained recurrent pregnancy losses.
زوجینی که تجربهٔ از دست دادن مکرر و بی‌دلیل بارداری داشته‌اند، می‌توانند با آگاهی از این که 60 تا 70 درصد بارداری‌های بعدی در چنین مواردی به موفقیت منجر می‌شود، آرامش و امید بیشتری احساس کنند. Buffaloivf
آمادگی‌های لازم قبل از بارداری مجدد بعد از سقط جنین چیست؟
همان‌طور که بیان شد علل مختلفی ممکن است منجر به سقط جنین شود و از آن‌جا که سقط مکرر علاوه بر آسیب جسمانی به مادر منجر به کاهش احتمال بارداری‌های آینده و افزایش احتمال سقط می‌شود، بنابراین، لازم است پیش یا حین بارداری مجدد بعد از سقط، پزشک برخی آزمایشات و بررسی‌ها انجام داده و از آماده بودن شرایط اطمینان حاصل کند. برخی از این بررسی‌ها عبارت‌اند از:
- بررسی احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای (مثل سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یا دیابت کنترل‌نشده) در مادر که ممکن است منجر به سقط شود.
- سونوگرافی برای بررسی وضعیت جنین انجام می‌شود.
- آزمایش خون برای بررسی میزان هورمون‌های متعدد در خون انجام می‌شود.
- غربالگری ژنتیکی برای بررسی نکات شبهه‌دار موجود در سونوگرافی انجام می‌شود.
- هیستروگرام که نوعی سونوگرافی شکم و لگن است، برای بررسی وضعیت سلامت یا مشکلات رحم انجام می‌شود.
- بیوپسی آندومتر انجام مب‌شود که در آن بخشی متخصص از پوشش دیواره رحم برای بررسی در آزمایشگاه نمونه‌برداری می‌کند.
- هیستروسکوپی که با استفاده از آن بافت رحم با دقت زیاد بررسی می‌شود.
درصد بارداری بعد از کورتاژ
The odds of pregnancy after a miscarriage appear to be similarly positive if you’ve had a D&C. In one study, 90% of women who had undergone a D&C procedure were pregnant within a year of starting to try again.
احتمال بارداری پس از سقط جنین، حتی در صورت انجام کورتاژ (D&C)، همچنان بالاست. طبق یک مطالعه، ۹۰ درصد از زنانی که کورتاژ کرده بودند، ظرف یک سال پس از تلاش مجدد برای بارداری، باردار شدند. Whattoexpect
کورتاژ یک روش جراحی است که جهت برداشتن بافت باقی‌مانده از رحم بعد از سقط جنین یا جهت تشخیص و درمان برخی از مشکلات رحمی انجام می‌شود.
کورتاژ به خودی خود روی بارداری تأثیر منفی طولانی‌مدتی ندارد و در اغلب موارد، رحم بعد از بهبودی (معمولاً ۴ تا ۶ هفته) برای بارداری مجدد آماده می‌شود؛ البته در برخی موارد ممکن است عوارضی مثل تشکیل بافت اسکار در رحم (سندرم آشرمن) اتفاق بیفتد و این عوارض روی بارداری تأثیر بگذارند.
مشکلات بارداری مجدد بعد از سقط جنین چیست؟
سقط جنین تاثیر خاصی بر باردار شدن و زایمان به صورت طبیعی بر جای نمی‌گذارد و به طور کلی می‌توان گفت مشکل خاص و جدی غیرقابل حلی برای بارداری بعد از سقط جنین وجود ندارد تنها برخی احتمالات وجود دارد که در صورت وقوع شما نیاز به مراقبت بیشتر یا درمان پیدا می‌کنید. برای مثال اگر قبل از وقوع اولین پریود بعد از سقط مجدد باردار شوید، باید تحت نظارت و مراقبت بیشتر پزشک باشید تا از سلامت رحم و پروسه بارداری مطمئن شود.
همچنین ممکن است در هنگام کورتاژ یا هر روش دیگر سقط، رحم یا لوله فالوپ آسیب ببینند و منجر به برخی مشکلات ناباروری شوند که شما می‌توانید با دریافت درمان، این مشکل را برطرف کرده و مجدد باردار شوید. ذکر مجدد این نکته ضروری است که اگر سقط مکرر داشته‌اید (سقط جنین دو بار یا بیشتر) حتما برای بارداری مجدد تحت نظارت و دستورات پزشک عمل کنید زیرا هر چه تعداد سقط جنین‌ها بیشتر شود، احتمال بارداری کمتر، نگرانی‌ها و مراقبت‌ها بیشتر و ریسک سقط مجدد بیشتر می‌شود.
- بیشتر بخوانید: ویتامین آ بارداری
- بیشتر بخوانید: حرکات یوگای بارداری
علائم بارداری بعد از سقط جنین چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت علائم بارداری بعد از سقط جنین تفاوتی با علائم بارداری‌های دیگر ندارد. اگر پس از گذشت 6 هفته از زمان سقط پریود نشدید، حتما برای اطمینان از باردار بودن خود آزمایش دهید زیرا جواب آزمایش‌های بی‌بی چک ممکن است به دلیل هورمون‌های باقی مانده از بارداری منتهی به سقط قبلی مثبت شود و تنها آزمایش خون می‌تواند جواب صحیح و مطمئنی به شما بدهد. برخی علائم بارداری بعد از سقط جنین عبارت‌اند از:
- حساسیت بیش از حد و احساس درد در پستان‌ها
- حساس شدن نسبت به انواع بوها و مزه‌ها
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس خستگی مفرط و بی‌دلیل
- عقب افتادن عادت ماهانه و عدم مشاهده خونریزی قاعدگی
- و…
- بیشتر بخوانید: دلایل اصلی بی خوابی در بارداری
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن بارداری
تست‌های بارداری بعد از سقط جنین چه زمانی دقیق هستند؟
هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی، هورمونی است که از زمان آغاز بارداری در بدن مادر ترشح شده و میزان آن با گذشت هفته‌های بارداری بیشتر می‌شود. معمولا چند روز تا چند هفته ممکن است زمان ببرد تا میزان این هورمون در بدن مادری که سقط جنین داشته است به صفر برسد. به همین دلیل نتایج تست خانگی بی‌بی چک حداقل تا 3 هفته بعد از سقط جنین دقیق نیست و به احتمال زیاد فرد را باردار نشان می‌دهد. پس بهتر است در صورت تردید به باردار بودن یا نبودن حتما آزمایش خون انجام دهید.
چند روز بعد از سقط، علائم بارداری از بین می‌روند؟
انتظار می‌رود که ظرف چند روز تا ۲ هفته بعد از سقط، علائم بارداری از بین بروند. مدت‌زمان دقیق، به عوامل مختلفی از جمله سن بارداری در زمان سقط، وضعیت هورمونی بدن و روش انجام سقط بستگی دارد.
هورمون hCG که مسئول بیشتر علائم بارداری است، معمولاً طی ۲ تا ۶ هفته به‌طور کامل از بین می‌رود. حالاتی مثل تهوع، خستگی یا حساسیت پستان‌ها نیز ظرف ۳ تا ۷ روز کاهش پیدا می‌کنند و به‌مرور از بین می‌روند. اگر سطح هورمون hCG کم شود، این حالات هم کم‌رنگ‌تر می‌شوند.
ما یک مقاله با عنوان علائم بارداری داریم که پیشنهاد می‌دهیم در این زمینه، این مقاله را هم مطالعه کنید.
آیا احتمال سقط‌نشدن جنین بعد از بی‌بی‌چک مثبت وجود دارد؟
بله، وجود دارد و در اغلب موارد، جنین سقط نمی‌شود. بی‌بی‌چک مثبت یعنی اینکه در بدن شما هورمون hCG وجود دارد؛ اما مثبت‌بودن آن تضمین‌کنندهٔ ادامهٔ بارداری نیست!
به این آمار دقت کنید:
About 10% to 20% of known pregnancies end in miscarriage.
حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از بارداری‌های شناخته‌شده به سقط ختم می‌شوند. Mayo Clinic
بر اساس این آمار، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از بارداری‌ها ادامه پیدا می‌کنند و به سقط منجر نمی‌شوند.
به‌طور کلی، اگر بی‌بی‌چک شما مثبت شده، احتمال ادامه‌دار بودن بارداری و سقط‌نشدن جنین وجود دارد؛ مگر اینکه سابقه‌ای پرخطر از سقط‌های قبلی داشته باشید. برای اینکه مطمئن‌تر شوید، پیشنهاد می‌دهیم که از طریق آزمایش‌های پزشکی، سطح هورمون hCG را در بدن خود اندازه‌گیری کرده و در هفته‌های بعد از طریق سونوگرافی، رشد جنین را پیگیری کنید.
راستی، اگر می‌خواهید روش‌های دیگر تست بارداری را بدانید، ما در مقاله «چند روز تاخیر در پریود نشانه بارداری است؟» این روش‌ها را بررسی کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که به هر علتی به صورت خواسته یا ناخواسته سقط جنین داشتید، حتما باید قبل از بارداری بعدی به پزشک مراجعه کنید تا احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای و وراثتی که منجر به سقط جنین می‌شود را بررسی و در صورت وجود، درمان کند تا در بارداری بعدی مشکل ساز نشود. همچنین ممکن است شما بعد از سقط جنین دچار عفونت یا علائمی شوید که باید تحت نظر پزشک باشید.
به طور کلی بهتر است حداقل تا دو هفته بعد از سقط جنین اقدام به برقراری رابطه جنسی یا باردار شدن نکنید زیرا احتمال بروز عفونت بیشتر است و ممکن است هنوز بدن آمادگی لازم برای شرایط بارداری را پیدا نکرده باشد. پس برای بارداری مجدد عجله نکنید و اجازه دهید سختی‌های جسمانی و روانی پس از سقط برطرف شود، از نظر جسمانی قوت یافته و مجدد سلامت کامل را به دست آورید سپس در صورت داشتن آمادگی روانی، تحت نظارت پزشک اقدام به بارداری مجدد کنید.
کلام آخر
در صورتی که خواسته یا ناخواسته مجبور به سقط جنین شده‌اید اصلا نگران بارداری‌های بعدی یا احتمال سقط مجدد نباشید زیرا در صورت مراجعه به پزشک و برطرف کردن مشکل و در صورت نبودن مشکل جدی، به راحتی می‌توانید مجدد باردار شوید.
