تاثیر استرس بر پوست

آیا استرس دارید؟ پوست شما می‌تواند استرس شما را نشان دهد. طبق تحقیقات انجام شده استرس حاد و مزمن می‌تواند تاثیرات منفی بر سلامت پوست شما داشته باشد و همچنین تعدادی از بیماری‌های پوستی از جمله پسوریازیس، اگزما، آکنه و ریزش مو را تشدید کند. این مقاله را تا انتها بخوانید تا با تاثیر استرس بر پوست بیشتر آشنا شوید. (منبع)

تاثیر استرس بر پوست از نگاه علم

همه افراد گهگاه احساس استرس می‌کنند و این طبیعی است، اما زمانی که استرس مزمن شود، می‌تواند عواقب جدی بر سلامتی شما داشته باشد. استرس حتی می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهد، بر سیستم ایمنی بدن شما تاثیر منفی بگذارد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد. استرس همچنین می‌تواند روی صورت شما اثر بگذارد. خشکی پوست، چین و چروک و آکنه تنها برخی از راه‌هایی است که می‌تواند خود را نشان دهد.

ممکن است قبلاً ارتباط بین مغز و پوست را تجربه کرده باشید. تا کنون برایتان پیش آمده است که از شدت عصبانیت سرخ شده و عرق بریزید؟ اگر چنین است، یک پاسخ استرس حاد و موقت را تجربه کرده‌اید. علم نشان می‌دهد که قرار گرفتن مکرر در معرض استرس‌های روانی یا محیطی می‌تواند اثرات ماندگاری بر روی پوست شما داشته باشد که بسیار فراتر از گرگرفتگی است و حتی می‌تواند بر سلامت کلی شما تاثیر منفی بگذارد.

مغز و پوست به کمک یک محور دوسویه به هم متصل شده‌اند به همین دلیل استرس روانی از مغز به پوست و از پوست به مغز منتقل می‌شود. استرس می‌تواند باعث تحریک محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) شود، (ایده سه غده نقش کلیدی در پاسخ بدن به استرس دارند). این تحریک می‌تواند باعث تولید عوامل پیش‌التهابی موضعی مانند کورتیزول و هورمون‌های کلیدی در پاسخ استرس جنگ یا گریز به نام کاتکولامین شود که می‌تواند سلول‌های ایمنی را از جریان خون به داخل پوست هدایت کند یا سلول‌های پیش التهابی پوست را تحریک کند. ماست سل‌ها یک نوع کلیدی از سلول‌های پوستی پیش التهابی در محور مغز- پوست هستند، از طریق سیگنال‌دهی گیرنده به هورمون کورتیزول پاسخ می‌دهند و مستقیماً به تعدادی از بیماری‌های پوستی از جمله خارش کمک می‌کنند.

از آنجایی که پوست دائماً در معرض دنیای بیرون است، بیش از هر اندام دیگری در معرض عوامل استرس‌زای محیطی قرار دارد و می‌تواند در پاسخ به آن‌ها هورمون استرس تولید کند. به عنوان مثال، پوست در پاسخ به نور فرابنفش و دما، هورمون‌های استرس تولید می‌کند و این سیگنال‌ها را به مغز می‌فرستد. بنابراین، عوامل استرس‌زای روان‌شناختی می‌توانند باعث ایجاد استرس در پوست شوند، و استرس‌های محیطی، از طریق پوست، می‌توانند به استرس روانی کمک کنند و چرخه استرس را تداوم بخشند.

• پیشنهاد می‌شود این مقاله را نیز بخوانید: “تاثیر استرس بر بدن“

تاثیر استرس بر پوست چگونه است؟

استرس می‌تواند به دو روش روی صورت شما ظاهر شود. اول، احساس استرس حتی ممکن است باعث ایجاد عادت‌های بدی مثل گاز گرفتن لب‌ها یا دندان قروچه شود:

• آسیب دندان: بسیاری از افراد زمانی که احساس استرس یا اضطراب می‌کنند، عادت دندان قروچه را اتخاذ می‌کنند. با گذشت زمان، این می‌تواند باعث آسیب دائمی به دندان‌های شما شود.
• اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMD): این اختلال گروهی از مشکلات سلامتی است که بر مفصلی که فک شما به جمجمه متصل می‌شود، تاثیر می‌گذارد و ممکن است به دلیل فشردن مکرر دندان‌های شما ایجاد شود.
• گرگرفتگی صورت: استرس می‌تواند باعث تغییر در عادات تنفسی نیز شود. این عادات تنفسی ممکن است باعث ایجاد برافروختگی موقت صورت شما شود.
• درد و زخم لب: بسیاری از مردم هنگامی که احساس استرس می‌کنند لب‌ها یا داخل دهان خود را می‌جوند. این عادت می‌تواند باعث درد شده و زخم‌های عمیقی بر روی لب‌ها به جای گذارد.

• بیشتر بخوانید: استرس چیست؟ چطور به وجود می‌آید؟
• بیشتر بخوانید: استرس حاد را بشناسیم تا آن را مدیریت و درمان کنیم

دوم، هورمون‌هایی که بدن شما هنگام احساس استرس ترشح می‌کند، می‌تواند منجر به تغییرات فیزیولوژیکی شود و بر پوست شما تاثیر منفی می‌گذارد:

1_ ایجاد آکنه

هنگامی که دچار استرس می‌شوید، بدن شما کورتیزول ترشح می‌کند. با ترشح کورتیزول، بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس، هورمونی به نام هورمون آزاد کننده کورتیکوتروفین (CRH) تولید می‌کند. به نظر می‌رسد که کورتیکوتروفین باعث افزایش ترشح چربی از غدد چربی اطراف فولیکول مو می‌شود. در نهایت تولید بیش از حد روغن از این غدد، باعث مسدود شدن منافذ پوست و آکنه می‌شود.

با وجود اینکه اکثرا این موضوع را باور دارند که استرس می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود، اما مطالعات اندکی صحت این موضوع را بررسی کرده‌اند. در همین راستا یک مطالعه در سال 2017، تاثیر استرس بر آکنه در دانشجویان زن پزشکی بین 22 تا 24 سال را مورد بررسی قرار داد. از نتایج این تحقیق محققان متوجه شدند که استرس با ایجاد آکنه همبستگی مثبت دارد. مطالعه دیگری نیز در سال 2011 در کره جنوبی، روی 1236 نفر انجام شد و در پایان مشخص شد که استرس، مصرف الکل، کمبود خواب  و قاعدگی می‌توانند آکنه را بدتر کنند. (منبع: 1 – 2)

2_ پف کردن زیر چشم

کیسه‌های زیر چشم با تورم یا پف زیر پلک شما مشخص می‌شوند. پف کردن زیر چشم با افزایش سن بیشتر شایع می‌شود زیرا عضلات حمایت کننده اطراف چشم شما ضعیف می‌شوند. همچنین افتادگی پوست زیر چشم به دلیل از بین رفتن خاصیت ارتجاعی نیز می‌تواند باعث ایجاد پف کیسه‌های زیر چشم شود. یک منبع معتبر تحقیقاتی دریافته است که استرس ناشی از کم خوابی باعث افزایش علائم پیری مانند خطوط ریز، کاهش خاصیت ارتجاعی پوست و رنگدانه‌های ناهموار می‌شود. از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست نیز ممکن است به تشکیل کیسه‌های زیر چشم شما کمک کند. (منبع)

3_ خشک شدن پوست

Stress can dry out your skin. According to experts, whenever you undergo stress, your fight-or-flight response takes over. As a result, you experience a spike in adrenaline and cortisol. It makes you sweat a bit more, which leads to dehydration if you’re not replenishing your body with water.

استرس می‌تواند پوست شما را خشک کند. طبق گفته کارشناسان، هر زمان که تحت استرس قرار می‌گیرید، واکنش “جنگ یا گریز” بدن شما فعال می‌شود. در نتیجه، سطح آدرنالین و کورتیزول بدن‌تان افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین، کمی بیشتر عرق می‌کنید و اگر آب موردنیاز بدن خود را تامین نکنید، استرس منجر به کم‌آبی بدن می‌شود. Clarins UK

لایه شاخی بیرونی‌ترین لایه پوست انسان است. این لایه به دلیل اینکه حاوی پروتئین و لیپید است، نقش مهمی در آب رسانی به سلول‌های پوستی دارد و مانند یک سد عمل می‌کند تا از لایه‌های زیرین پوست مراقبت کند. اگر این لایه شاخی وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، پوست دچار خشکی و خارش خواهد شد.

دو مطالعه انجام شده روی موش‌ها درسال 2014 نشان داد که استرس می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد لایه شاخی بدن شده و ممکن است تاثیر منفی روی احتباس آب پوست نیز داشته باشد. جالب است بدانید که این مطالعه و مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که استرس مصاحبه و  “استرس طلاق” می‌تواند توانایی سد پوستی برای بهبود خود را کاهش دهد. (منبع)

4_ ایجاد بثورات

ضعیف شدن سیستم ایمنی یکی از عوارض اصلی استرس است. وقتی سیستم ایمنی ضعیف شود، می‌تواند تعادل باکتری‌های روده و پوست را بر هم بزند که به آن دیس بیوزیس گفته می‌شود. وقتی این عدم تعادل در پوست اتفاق می‌افتد، باعث ایجاد بثورات و قرمزی‌هایی در پوست می‌شود. علاوه بر این‌ها مشاهده شده است که استرس می‌تواند باعث به وجود آمدن یا تشدید شدن بیماری‌هایی مثل پسوریازیس، اگزما و درماتیت تماسی شود و در نهایت بثورات پوستی و التهاب را به وجود آورد.

5_ به وجود آمدن چین و چروک

تاثیر استرس بر پوست می‌تواند چین و چروک را نیز شامل شود. استرس باعث تغییراتی در پروتئین‌های پوست شما می‌شود و خاصیت ارتجاعی آن را کاهش می‌دهد. این کاهش خاصیت ارتجاعی می‌تواند به شکل‌گیری چین و چروک کمک کند. استرس همچنین ممکن است منجر به انحراف مکرر ابرو شود که همین امر نیز می‌تواند به ایجاد چین و چروک کمک کند.

مهم‌ترین عوارض پوستی یا بیماری‌های ناشی از استرس کدامند؟

در اینجا برخی از بیماری‌های پوستی ناشی از استرس را معرفی می‌کنیم:

• آکنه: استرس سطح آندروژن‌ها را افزایش می‌دهد و باعث افزایش تولید چربی در سطح پوست می‌شود. این چربی‌ها، منافذ پوست را مسدود می‌کنند و منجر به ایجاد آکنه می‌شوند.
• اگزما: استرس روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و باعث التهاب می‌شود. التهاب می‌تواند علائم اگزما را تشدید کند و باعث خارش و قرمزی پوست شود.
• پسوریازیس: استرس می‌تواند واکنش‌های التهابی بدن را افزایش دهد. این واکنش‌ها، روی سرعت رشد سلول‌های پوستی تاثیر می‌گذارند و باعث بروز لکه‌های قرمز و پوسته‌پوسته می‌شوند.
• روزاسه: استرس با گشاد کردن عروق خون، جریان خون را در پوست افزایش می‌دهد. این موضوع برای افرادی که مستعد روزاسه هستند، منجر به قرمزی و التهاب می‌شود.
• چروک و پیری زودرس: استرس می‌تواند سطح کلاژن و الاستین را در پوست کاهش دهد و منجر به بروز چروک و پیری زودرس شود.

تاثیر استرس بر چربی پوست چیست؟

چند دلیل علمی تاثیر استرس بر چربی پوست را تایید می‌کنند:

• افزایش هورمون‌های استرس: کورتیزول و آدرنالین در زمان استرس ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها، فعالیت غدد چربی (سباسئوس) را افزایش می‌دهند
• تحریک غدد چربی: هورمون‌های آندروژن، به‌خصوص تستوسترون نیز باعث تحریک غدد چربی می‌شوند. با افزایش تولید چربی، پوست چرب شده و منافذ نیز بسته می‌شود.
• التهاب: افزایش التهاب در بدن، یکی از تاثیرات استرس است. التهاب می‌تواند در عملکرد غدد چربی تغییر ایجاد کند و باعث تولید چربی اضافه شود.
• تاثیر بر میکروبیوم پوست: استرس باعث به‌هم‌ریختن تعادل میکروبیوم پوست می‌شود. این تغییرات، رشد باکتری‌های مضر را افزایش می‌دهند و باعث بروز آکنه و دیگر مشکلات پوستی می‌شوند.

تاثیر استرس بر لکه‌های پوستی چگونه است؟

لکه‌های پوستی از جمله انواع تاثیر استرس بر پوست است؛ اما، استرس چطور باعث بروز این لکه‌ها می‌شود؟

• افزایش التهاب: التهاب ناشی از استرس می‌تواند لکه‌های قرمز و تیره روی پوست را افزایش دهد. این عارضه، به‌خصوص افراد مبتلا به مشکلات پوستی مثل اگزما یا پسوریازیس را تهدید می‌کند.
• تغییرات هورمونی: استرس باعث ترشح هورمون‌هایی مثل کورتیزول در بدن می‌شود. کورتیزول روی تغییر رنگدانه‌های پوست و بروز لکه‌های تیره تاثیر می‌گذارد.
• تاثیر بر سیستم ایمنی بدن: استرس عملکرد سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با عفونت‌های باکتریایی و ویروسی، باعث تشدید مشکلات پوستی می‌شود.
• تاثیر بر عادات روتین پوستی: معمولاً در زمان استرس، افراد ممکن است توجه کمتری به روتین پوستی خود داشته باشند و از محصولات مراقبتی استفاده نکنند که در این صورت، احتمال تشدید لکه‌های پوستی وجود دارد.

چرا استرس باعث افزایش التهابات پوستی و آکنه می‌شود؟

التهابات پوستی و آکنه ناشی از استرس، چند دلیل مختلف دارند که در اینجا بررسی می‌کنیم:

• افزایش هورمون کورتیزول: با افزایش سطح کورتیزول؛ غدد چربی پوست فعال شده و چربی بیشتری تولید می‌کنند. علاوه بر این، منافذ پوست هم بسته می‌شود و باکتری‌ها رشد بیشتری دارند.
• ضعف در سیستم ایمنی بدن: استرس مزمن با تضعیف سیستم ایمنی، قدرت پوست برای مقابله با التهابات و باکتری‌ها را کاهش می‌دهد. زخم‌ها و جوش‌ها هم دیرتر خوب می‌شوند.
• عدم تعادل هورمونی: استرس با تاثیر بر هورمون‌های بدن از جمله آندروژن‌ها، تولید چربی پوست را افزایش می‌دهد و منجر به ایجاد جوش‌های هورمونی می‌شود.
• عادات ناسالم: در زمان استرس، صورت خود را بیشتر لمس می‌کنیم و معمولاً انواع غذاهای استرس زا را می‌خوریم و رژیم غذایی مناسبی نداریم؛ علاوه‌براین، کم می‌خوابیم و آب به اندازه کافی نمی‌خوریم؛ این عادات بد، هر کدام می‌توانند دلیلی برای ایجاد مشکلات پوستی باشند.

چرا استرس باعث افزایش چین و چروک پوست می‌شود؟

یک تاثیر استرس بر پوست، افزایش چین و چروک است؛ اما چرا؟

• تجزیه کلاژن و الاستین: کورتیزول باعث اختلال در کلاژن و الاستین در بدن می‌شود که مسئولیت سفتی و انعطاف‌پذیری پوست را بر عهده دارند. با کاهش سطح کلاژن و الاستین، پوست شل و چروکیده می‌شود.
• افزایش رادیکال‌های آزاد: استرس مزمن باعث افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود. این مولکول‌های مخرب، می‌توانند به پوست آسیب برسانند و باعث پیری زودرس و چین و چروک شوند.
• اختلال در خواب و ترمیم پوست: استرس باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شود؛ بنابراین، پوست فرصت کافی برای ترمیم خود را پیدا نمی‌کند و این یعنی روند پیری پوست تسریع می‌شود.
• افزایش انقباض عضلات صورت: در زمان عصبانیت یا استرس، عضلات صورت به‌شکل ناخودآگاه منقبض می‌شوند. این انقباضات، به‌خصوص در ناحیه پیشانی و اطراف چشم، باعث بروز چین‌های دائمی می‌شوند.

راهکارهای پیشگیری از تاثیر استرس بر پوست

در اینجا انواع ترفندهای روتین پوستی و کاهش استرس را معرفی می‌کنیم تا با استفاده از آن‌ها، بتوانید جلوی تاثیرات استرس بر پوست را بگیرید:

چگونه تاثیر استرس بر پوست را کم کنیم؟

برخی از دلایل استرس مانند مرگ ناگهانی یکی از اعضای خانواده یا از دست دادن شغل، غیرمنتظره و اجتناب ناپذیر هستند. با این حال، یافتن راه‌هایی برای مقابله با استرس و به حداقل رساندن استرس قابل اجتناب، می‌تواند به مدیریت بهتر آن کمک کند. برخی از راه‌هایی که می‌توانید با استرس کنار بیایید عبارتند از:

• زمانی را برای فعالیت‌های آرامش‌بخش برنامه ریزی کنید. برنامه ریزی زمان‌بندی شده، برای فعالیت‌هایی که باعث ایجاد احساس آرامش در شما می‌شود ممکن است به کاهش استرس کمک کند، خصوصا اگر به خاطر برنامه کاری شلوغ خود، تحت فشار زیادی قرار دارید.
• عادات خوب سبک زندگی را حفظ کنید. ادامه رژیم غذایی سالم و همچنین خواب کافی به بدن شما کمک می‌کند تا استرس را بهتر مدیریت کند.
• فعال بمانید. ورزش می‌تواند به شما کمک کند سطح هورمون‌های استرس خود را کاهش دهید و به شما زمان می‌دهد تا ذهن خود را از عامل استرس دور کنید. این مقاله نیز می‌تواند به شما کمک کند: یوگا برای کاهش استرس
• با دیگران صحبت کنید. صحبت با یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا متخصص سلامت روان به بسیاری از افراد کمک می‌کند تا با استرس مقابله کنند.
• از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. استفاده مداوم از مواد مخدر و الکل می‌تواند مشکلات بیشتری را برای استرس شما ایجاد کند.
• اگر می‌خواهید تکنیک‌های بیشتری برای مدیریت استرس بیاموزید، این مقاله را نیز بخوانید: راهکارهای علمی رفع استرس

کلام آخر

استرس جزیی از زندگی هر انسانی است و این کاملا طبیعی است. اما اگر مزمن و طولانی شود می‌تواند خطرناک باشد. به حداقل رساندن علل قابل اجتناب استرس در زندگی و یادگیری تکنیک‌های ” مدیریت استرس ” می‌تواند به شما در مبارزه با این علائم پیری زودرس کمک کند. شما کدام یک از علائم بالا را تجربه کرده‌اید؟ تاکنون اقدامی برای مدیریت استرتان انجام داده‌اید؟

منبع:

www.healthline.com