این مقاله 2 بخش دارد:
در بخش اصلی به سراغ فواید مدیتیشن رفته و به شما توضیح میدهیم که مدیتیشن بر اساس تحقیقات و منابع علمی، چه تاثیراتی روی ذهن و بدن انسان دارد. در بخش دوم به کمک صوت مدیتیشن فارسی، به شما آموزش میدهیم که چطور مدیتیشن کنید. با ما همراه باشید.
اگر نمیدانید چطور باید مدیتیشن کرد، همین حالا از این صوت فارسی کمک بگیرید:
اپلیکیشن آرامیا، منبع دورههای مدیتیشن باکیفیت به زبان فارسی، دورههای یوگا، پیلاتس، ذهن آگاهی، ریلکسیشن و… است. برای دانلود آن از دکمه پایین کمک بگیرید:
فواید مدیتیشن چیست؟
فایده | توضیح |
---|---|
رفع استرس | مدیتیشن باعث کاهش سطح کورتیزول، هورمون استرس، میشود و به آرامش بدن و ذهن کمک میکند. |
بهبود سلامت عاطفی | تمرینهای مدیتیشن میتواند حس شادی، رضایت و آرامش عاطفی را افزایش دهد. |
افزایش خودآگاهی | مدیتیشن به فرد کمک میکند بهتر خود را بشناسد و درک عمیقتری از احساسات و افکار خود داشته باشد. |
افزایش توجه | تمرینهای مدیتیشن تمرکز و دقت ذهنی را بهبود میبخشند. |
بهبود حافظه | مدیتیشن با کاهش اثرات منفی پیری روی مغز، حافظه و عملکرد شناختی را تقویت میکند. |
کمک به ترک اعتیاد | مدیتیشن میتواند با تقویت کنترل ذهنی، به افراد در مبارزه با اعتیاد کمک کند. |
بهبود خواب | مدیتیشن کیفیت خواب را بهبود داده و به درمان مشکلات بیخوابی کمک میکند. |
کاهش درد | مدیتیشن به کاهش حساسیت به درد و مدیریت بهتر آن کمک میکند. |
کاهش فشار خون | مدیتیشن با آرامش ذهن و بدن، به کاهش فشار خون کمک میکند. |
افزایش مهربانی | مدیتیشن مهربانی و حس شفقت به دیگران را افزایش میدهد. |
افزایش ذهنآگاهی | مدیتیشن به آگاهی بهتر از لحظه حال و تمرکز بر آن کمک میکند. |
کاهش علائم اختلال هراس | تمرین مدیتیشن به کاهش علائم اختلالات اضطرابی از جمله هراس کمک میکند. |
منابعِ اغلب گفتههای ادامه مقاله که البته به آنها لینک هم میدهم، سایت ncbi.nlm.nih.gov یا همان مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا و همینطور سایت ScienceDirect، یکی از معتبرترین منابع علمی جهان در زمینه تحقیقات پزشکی است.
1_ رفع استرس
ببینید، به طور کلی استرس روحی و جسمی باعث میشود سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) بالا برود. این افزایش کورتیزول باعث میشود بدن دچار مشکلات زیادی از جمله انتشار مواد شیمیایی التهابی به نام سایتوکاین شود که در نهایت خواب را مختل کرده، افسردگی و اضطراب را هم افزایش میدهد. حتی استرس باعث افزایش فشار خون و همینطور افزایش خستگی و کرختی انسان هم میشود.
جالب اینجاست که رایجترین خاصیت مدیتیشن، تاثیری است که روی کاهش استرس در بدن دارد. در مورد این موضوع تحقیقات زیادی انجام شده. مثلا در یک مطالعه 8 هفتهای، انجام مراقبه ذهن آگاهی باعث شد مواد شیمیایی که بالاتر از آن صحبت کردم، کمتر در بدن افراد مضطرب به وجود بیاید.
در یک تحقیق دیگر هم مشخص شده که مدیتیشن میتواند علائم شرایط مرتبط با استرس از جمله سندرم روده تحریکپذیر، اختلال استرس پس از سانحه، فیبرومیالژیا (یک نوع سندرم درد اسکلتی) و… را کاهش بدهد. (منبع علمی: sciencedirect)
2_ بهبود سلامت عاطفی
یکی دیگر از فواید مدیتیشن، این است که انجام بعضی از تمرینهای آن میتواند باعث شود انسان تصویر بهتری از خود داشته و حتی به نگرش مثبتتری برسد.
به عنوان مثال یک بررسی روی درمانهای انجامشده برای بیشتر از 3500 بزرگسال نشان داده که مدیتیشن ذهن آگاهی علائم افسردگی را بهبود داده است. (منبع علمی: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24395196/)
علاوه بر این، مرور دیگری نشان داد افرادی که تحت درمان با مدیتیشن قرار میگیرند، علائم افسردگی کمتری در مقایسه با گروهی دارند که از مدیتیشن استفاده نمیکنند. (منبع علمی)
3_ افزایش خودآگاهی
یکی از مهمترین فواید مدیتیشن و البته اهداف آن، کمکی است که به شما میکند تا درک قویتری از خودتان داشته و به بهترین حالت ممکن رشد کنید. در واقع خودآگاهی کمک میکند تا با آگاهی بیشتر از عادات و افکار خودتان، آنها را به مسیرهای بهتری ببرید.
در یکی از مطالعههایی که انجام شد، 153 بزرگسال از تمرینات مدیتیشن و مدیتیشن ذهن آگاهی استفاده کردند و بعد از 2 هفته مشخص شد احساس تنهایی آنها کاهش پیدا کرده و در مقابل ارتباطات اجتماعیشان بیشتر شده. (منبع)
4_ افزایش توجه
شاید برایتان جالب باشد بدانید امروز مشکلات عدم توجه یا کمبود توانایی در تمرکز و توجه، به یکی از رایجترین مشکل ما انسانها تبدیل شده. یکی دلایل اصلی این موضوع هم وجود شبکههای اجتماعی است! منظور از مشکلات توجه، همان مشکلاتی است که اجازه نمیدهد مدتی در حد 30 دقیقه روی مطالعه کتاب تمرکز کنید یا همان چیزی که باعث میشود کارتان را جسته و گریخته انجام داده و نتوانید به خوبی تمرکز کنید.
در هر حال، مطالعات مختلف نشان دادهاند که مدیتیشن باعث افزایش قدرت انسان در توجه کردن میشود. مثلا یک مطالعه نشان داد افرادی که به نوار و صوت مدیتیشن گوش میدهند، در مقایسه با افرادی که این کار را انجام نمیدهند، توجه و دقت بیشتری را حین انجام یک کار دارند. (منبع)
یا یک مطالعه مشابه نشان داد افرادی که به طور منظم مدیتیشن میکردهاند، در کارهای بصری بهتر عمل کرده و در مقابلِ افراد مشابهی که مراقبه نمیکنند، توجهشان بیشتر بوده. (منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5962705/)
در یک بررسی جالبتر، محققان به این نتیجه رسیدند که حتی امکان دارد مدیتیشن الگوهایی را که به سرگردان شدن ذهن کمک میکند، برعکس کند. (منبع: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23643368/)
در یک مطالعه دیگر هم مشخص شد حتی انجام تمرین مدیتیشن به مدت 13 دقیقه در روز، بعد از 8 هفته توجه و حافظه شما را قدرت میدهد. (منبع: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30153464/)
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن چیست و چه فوایدی دارد؟
- بیشتر بخوانید: توجه چیست؟
- بیشتر بخوانید: چگونه تمرکز ذهن را افزایش دهیم؟
5_ کاهش اثرات منفی بالا رفتن سن روی حافظه
تا الان چند تحقیق و مطالعه در مورد این انجام شده که آیا مدیتیشن باعث میشود افراد در حین افزایش سن، کمتر قدرت حافظه شان را از دست بدهند یا نه؟
مثلا یک بررسی، شواهد اولیه ای را پیدا کرد که چندین روش مدیتیشن میتواند توجه، حافظه و سرعت ذهنی را در داوطلبان مسن افزایش بدهد. (منبع)
همینطور مشخص شده مدیتیشن به جز اینکه که با از دست دادن حافظه ناشی از افزایش سن مقابله میکند، میتواند حافظه را در بیماران مبتلا به زوال عقل بهبود ببخشد. (منبع: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26445019/)
6_ کمک به مبارزه با اعتیاد
این مورد هم مثل مورد قبلی هنوز به طور قطعی و 100 درصد ثابت نشده، اما خب بعضی تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان داده که کمک به مبارزه با اعتیاد، یکی دیگر از فواید مدیتیشن و مراقبه است.
مثلا طبق گفته این منبع؛ انضباط ذهنی که از طریق انجام مدیتیشن ایجاد میشود، ممکن است با افزایش کنترل خود و آگاهی از عوامل ایجاد کننده رفتارهای اعتیادآور، به شما در ترک وابستگیها کمک کند.
تحقیقات دیگری نشان داده که مدیتیشن امکان دارد به افراد کمک کند یاد بگیرند که کانون توجهشان را تغییر داده، احساسات و انگیزههای خودشان را مدیریت کرده و دلایل پشت اعتیادشان را درک کنند. علاوه بر اینها، یک مطالعه که روی 60 نفر انسان تحت درمان اعتیاد به الکل انجام شده بود نشان داد که انجام مدیتیشن متعالی یا همان مدیتیشن tm، استرس، ناراحتی روانی و اشتیاق به مصرف الکل را پس از 3 ماه در آنها کاهش داده. (منبع: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27012254/)
جالب اینجاست که طبق این منبع و بنابر یکسری مرور بر مطالعات، مشخص شده حتی مدیتیشن میتواند به شرکت کنندگان در “کاهش پرخوری” هم کمک کند!
- بیشتر بخوانید: آموزش مدیتیشن
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن بارداری
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن فارسی
7_ بهبود خواب
جالب است بدانید تقریبا یکسوم مردم دنیا با مشکل بی خوابی روبرو هستند. اما همانطور که در مقاله مدیتیشن خواب هم گفتم، مراقبه کردن به افزایش کیفیت خواب انسان کمک میکند و خب تحقیقات هم این موضوع را تایید کردهاند.
به عنوان نمونه درک یک مطالعه متوجه شدند افرادی که مدیتیشن انجام میدهند در مقایسه با افرادی که مراقبه نمیکنند، خواب بهتر و حتی طولانیتری را تجربه کردهاند! (منبع) در واقع مشخص شده انجام مدیتیشن ممکن است به شما کمک کند افکار ناراحت کننده و استرسزایی که منجر به بی خوابی میشوند را کنترل کرده یا هدایت کنید. علاوه بر این، مدیتیشن، آرامش بدن شما را افزایش داده و تنشها را از بین میبرد.
- بیشتر بخوانید: غذاهای مناسب خواب
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن خواب با صدای خانم
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن خواب صوتی
8_ کنترل درد!
احتمالا برایتان عجیب باشد اما خب یکی دیگر از خواص و مزایای مدیتیشن، این است که میتواند به کنترل دردهای شما کمک کند. در واقع درکی که شما از درد دارید، به شرایط ذهنیتان مرتبط است و این درد احتمال دارد در شرایط استرسزا افزایش پیدا کند.
حالا بعضی از تحقیقات نشان داده که اضافه کردن مدیتیشن روزانه به برنامههایتان، میتواند باعث کنترل درد شود. به عنوان نمونه در یک بررسی در مورد 38 مطالعه، معلوم شد که مدیتیشن ذهن آگاهی میتواند درد را کاهش بدهد و علائم افسردگی را در افراد مبتلا به درد مزمن کم کند. (منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5368208/)
علاوه بر این، در یک متاآنالیز (تحقیق و بررسی در دادههای جمع آوریشده) که نزدیک به 3500 شرکت کننده را شامل میشد، به این نتیجه رسیدند که مدیتیشن درد انسان را کاهش میدهد. (منبع)
-
- بیشتر بخوانید: صوت مدیتیشن تسکین درد
-
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن تسکین درد
9_ کاهش فشار خون
احتمالا بارها شنیدهاید که پزشکان تمامی طبها گفتهاند فشار خون یکی از مهمترین دلایل انواع بیماریها در انسان است. با توجه به اینکه فشار خون بالا در گذشت زمان پمپاژ خون را برای قلب سخت میکند، میتواند منجر به عملکرد ضعیف قلب شود. همینطور فشار خون باعث تنگی عروق هم شده و میتوان در شرایط بدتر، باعث حمله قلبی و سکته مغزی شود. حالا بعضی از تحقیقات ثابت کردهاند که مراقبه میتواند فشار خون را کاهش بدهد.
به عنوان مثال یک متاآنالیز دیگر که مربوط به 12 تحقیق بود و حدود 1 هزار شرکت کننده را شامل میشد، نشان داد که مدیتیشن به کاهش فشار خون کمک میکند. مراقبه مخصوصا در بین افراد مسن و کسانی که فشار خون بالاتری داشتند، موثرتر بود. (منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25673114)
در واقع به نظر میرسد مدیتیشن با آرام کردن سیگنالهای عصبی که عملکرد قلب را هماهنگ میکند و همینطور کاهش تنش رگهای خونی، فشار خون را پایین میآورد. (منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23890919)
10_ افزایش مهربانی
تحقیقات نشان دادهاند بعضی از انواع مدیتیشن، مثل مدیتیشن مهربانی، که با ایجاد افکار مثبت نسبت به خودمان شروع میشود، مهربانی را در ما گسترش میدهد. در یک تحقیق (منبع) پیرامون این موضوع معلوم شد مراقبه باعث میشود افراد نسبت به خود و دیگران مهربانی بیشتری داشته باشند.
11_ افزایش ذهن آگاهی
یکی از مهمترین دلایلی که ما به سراغ مدیتیشن میرویم، این است که به ذهن آگاهی برسیم! همانطور که در مقاله ذهن آگاهی چیست هم گفتم، این کلمه به توانایی ما برای بودن در لحظه بدون حواسپرتی و افکار مزاحم اشاره میکند. به زبان دیگر میشود گفت مدیتیشن مهمترین تمرین ذهن آگاهی است و افراد برای رسیدن به تمرکز و توجه و دیگر مزایای ذهن آگاهی انجامش میدهند.
- بیشتر بخوانید: مراقبه چیست و چرا باید مراقبه کرد؟ + صوت
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن ذهن آگاهی
12_ کاهش علائم اختلال هراس (پانیک)
اختلال پانیک یا هراس، اختلالی است که در آن فرد به ناگهان دچار یک حمله عصبی میشود. حملهای که باعث میشود ضربان قلب او بالا برود، عرق کند، شدیدا بترسد و… . نه به طور قوی اما خب بعضی تحقیقات تایید کردهاند که مدیتیشن میتواند به کاهش این اختلال و علائم آن کمک کند. مثلا بر اساس چیزی که در مجله روانپزشکی آمریکا منتشر شده، طی یک تحقیق که شامل 22 شرکت کننده بود، مدیتیشن مداوم باعث کاهش شدید نشانه ها در اغلب افراد شد. (منبع: 1)
- بیشتر بخوانید: درمان پانیک
13_ افزایش غلظت ماده خاکستری مغز
طی یک تحقیق کوچک که 16 شرکت کننده داشت، افراد طی 8 هفته تمرینهای ذهن آگاهی را به شکل روزانه انجام دادند. در نهایت بعد از انجام تمرینها از مغز این افراد به کمک دستگاه MRI تصویربرداری و مشخص شد که غلظت ماده خاکستری در بخش هایی از مغز که درگیر یادگیری و حافظه، تنظیم احساسات و داشتن دیدگاه است افزایش پیدا کرده. (منبع)
14_ افزایش امواج گاما در مغز
همانطور که در مقاله امواج مغزی هم گفته شد، در شرایط مطلوب امواج گاما به توجه، تمرکز، اتصال حواس (بویایی، بینایی و شنوایی) هوشیاری، پردازش ذهنی و ادراک کمک میکنند. حالا در یک مطالعه مشخص شد افرادی که به تازگی شروع به مدیتیشن میکنند، یک افزایش جزئی از امواج گاما در مغزشان دارند. اما راهبان و افرادی که برای مدت طولانی مدیتیشن میکنند، مقدار بسیار بیشتری از این امواج را دارند. (منبع: https://www.scientificamerican.com/article/zen-gamma/)
15_ افزایش توانایی برای کار حین استرس و خستگی!
مخصوصا در دنیای امروزی، بسیاری از ما مجبوریم بخشی از زمان را به انجام کارهای تکراری و خسته کننده یا کارهای استرس زا بگذرانیم. حتی اگر دقت کنید، دانش آموزان هم بسیار با این مشکل در کلاس های درس یا هنگام درس خواندن روبرو هستند. حالا مطالعاتی نشان داده اند که مدیتیشن در حفظ تمرکز، به ویژه روی کارهای تکراری و خسته کننده، کمک کننده است. (منبع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1361002/)
16_ افزایش قدرت ذهنی، انعطاف پذیری و هوش هیجانی
دکتر ران الکساندر در کتاب خودش با نام Wise Mind, Open Mind اینطور میگوید که: ((فرآیند کنترل ذهن از طریق مدیتیشن، قدرت ذهنی، انعطاف پذیری و هوش هیجانی را افزایش می دهد.))
17_ مدیریت اختلال کمبود توجه یا همان ADHD
طی یک مطالعه با 50 شرکت کننده، آن دسته از افرادی که مبتلا به ADHD بودند و تحت درمان MBCT (یک روش درمان شناختی که بر پایه ذهن آگاهی است.) قرار گرفته بودند، با کاهش بیش فعالی، کاهش تکانشگری و افزایش ذهن آگاهی روبرو شدند و به طور کلی علائم بی توجهی شان کاهش پیدا کرد. (منبع)
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن تمرکز
- بیشتر بخوانید: آیا من مبتلا به اختلال نقص توجه هستم؟
18_ افزایش توانایی یادآوری سریع
بر اساس مقاله ای که در سایت psychcentral منتشر شده، Catherine Kerr از مرکز مارتینوس (یک مرکز تصویربرداری بیومدیکال) اینطور گزارش داده که: ((مراقبه ذهن آگاهی توانایی های ذهنی متعددی از جمله یادآوری سریع حافظه را تقویت می کند)) (منبع)
19_ کاهش چند کارِگی!
اگر در دوره های مدیریت زمان شرکت کرده باشید، احتمالا با موضوع چندکارِگی یا همان multitasking آشنا هستید. چندکارِگی یعنی اینکه در یک زمان واحد، بخواهید چند کار مختلف را انجام بدهید. با توجه به اینکه چندکارگی بازدهی تان را پایین آورده و عملا باعث میشود تمامی کارها را با کیفیت کمتر و احتمالا در زمان بیشتری انجام بدهید، به آن افسانه چندکارِگی میگویند! حالا در یک تحقیق اینطور گزارش شده که کارکنانی که مدیتیشن میکردند، هم سطح پایین تری از استرس را گزارش کرده و هم حافظه بهتری برای انجام وظایف داشتند. همینطور آنها کمتر دچار چندکارِگی و پرش و عوض کردن کارها میشدند. (منبع)
- بیشتر بخوانید: تمرکز روی یک کار یا چند کار به صورت همزمان بهتر است؟
دیگر فواید مدیتیشن چیست؟!
در سطح وب انگلیسی وب سایت معتبری به اسم eocinstitute وجود دارد که به طور اختصاصی مقالات ارزشمندی در مورد مدیتیشن نوشته است. در صفحهای از صفحات اصلی این سایت، 141 فایده مدیتیشن در 4 دستهبندی ذکر شده است. دستههای:
- مزایای فیزیکی
- فواید ذهنی
- مزایای عاطفی
- مزایای معنوی
در ادامه به طور خلاصه به این مزایای اشاره میکنم. البته دقت کنید، در مورد هر کدام از این مزایا یک مقاله جداگانه در این سایت وجود دارد و لینک منابع علمی و تحقیقات مرتبط هم در هر مقاله قرار گرفته است. فواید فیزیکی:
- کاهش سرعت پیری
- کمک به مدیریت استرس
- بهبود خواب
- کاهش وزن با کمک به کاهش پرخوری احساسی
- تسکین درد
- کمک به توان مغز
- افزایش انرژی
- کاهش نیاز به خواب
- کاهش کورتیزول
- افزایش میل جنسی
- کمک به افزایش مقاومت در برابر وسوسهها
- کمک به هضم غذا
- تقویت مغز
- بهبود پوست و جوانسازی آن
- کاهش کلسترول
- و… .
- بیشتر بخوانید: درمان بی میلی جنسی
- بیشتر بخوانید: علت خوردن احساسی چیست ؟
خطرات مدیتیشن چیست؟
ما در مقالهای جداگانه درباره خطرات مدیتیشن طبق تحقیقات صحبت کردهایم؛ بنابراین اگر میخواهید اطلاعات کاملتری در این زمینه به دستآورید، به این مقاله مراجعه کنید. در اینجا فقط خلاصهای از برخی از مضرات مدیتیشن را لیست میکنیم:
- ایجاد تغییرات منفی در بهداشت (مثل عدم تمایل به رعایت بهداشت و نظافت)
- احساس سرخوشی زیاد و به تعویق انداختن کارها برای تمرین مدیتیشن
- احساس خستگی مزمن
- از دست دادن رغبت و علایق نسبت به کارها
- گوشهنشینی
- بروز علائمی مثل افسردگی، کسالت، گریهکردن یا احساس عصبانیت با عقبافتادن زمان مدیتیشن
مراقبه اگر به درستی انجام شود، هیچ آسیبی ندارد و باعث شکوفایی ذهنی و بهبود سبک زندگی میشود. تا به الان هیچ تحقیقی درباره مضربودن این تمرین ذهن آگاهی ثبت نشده است؛ اما اگر تمرینات را بهشیوه نادرستی انجام دهید، احتمال اینکه به علائم ذکرشده گرفتار شود، بالا میرود.
آیا هر نوع مدیتیشنی این فواید را دارد؟
ببینید، مدیتیشن در انواع مختلفی انجام میشود. در واقع همانطور که در مقاله تاریخچه مدیتیشن هم گفتم، این تمرین شاید عمری نزدیک به 7 هزار سال داشته و خب طبیعی است که طی این سالها انواع مختلفش رواج پیدا کرده باشد.
اما مدیتیشنی که امروز بیشتر جامعه علمی روی آن تمرکز دارد، مدیتیشن ساده و حتی غیر دینی است. مدیتیشنهایی که بهشکل کاملا عادی و بدون آداب خیلی خاصی انجام شوند. مثلا مدیتیشن کاهش استرس که میتوانید به کمک صوت پایین و راهنماییهای استاد، انجامش بدهید.
البته نه اینکه بگویم روشهای دینی مراقبه قرار نیست تاثیری روی سلامتی بدن شما داشته باشند، اما خب امروز افرادی که برای رسیدن به سلامتی مدیتیشن میکنند، به سراغ همین روش استاندارد و پیشفرض آن میروند. مخصوصا که ممکن است در بعضی کلاس های مدیتیشنِ عرفانی مفاهیم را با خرافات ادغام کرده و عملا شما را از مسیر اصلی منحرف کنند. (مقاله چاکرا چیست را بخوانید.)
آموزش مدیتیشن
خب، اگر هنوز نمیدانید که چطور مدیتیشن کنید، در ادامه نحوه مدیتیشن کردن را به شما آموزش میدهیم. با ما همراه باشید. در ضمن اگر حوصله مطالعه متن را ندارید، میتوانید از صوت مدیتیشنی که پایین قرار دادهایم استفاده کرده و مدیتیشن هدایتشده را تجربه کنید:
اپلیکیشن آرامیا، منبع دورههای مدیتیشن باکیفیت به زبان فارسی، دورههای یوگا، پیلاتس، ذهن آگاهی، ریلکسیشن و… است. برای دانلود آن از دکمه پایین کمک بگیرید:
1_ موقعیتتان را انتخاب کنید
قدم اول برای انجام مراقبه این است که موقعیت مناسبی انتخاب کنید. در واقع شما هم میتوانید هم دراز بکشید و هم یک گوشه بنشینید. اگر قصد نشستن دارید، چهارزانو نشسته و سعی کنید ستون فقراتتان را صاف نگاه دارید.
2_ آهنگ، شمع و…
برای انجام مدیتیشن الزامی به استفاده از آهنگ یا روشن کردن شمع نیست. اما اگر دوست دارید میتوانید چنین چیزهایی را به مدیتیشن خود اضافه کنید. برای آهنگ میتوانید به مقاله آهنگ مدیتیشن مراجعه کنید. برای شمع هم بهتر است به سراغ شمعهای معطر بروید.
3_ شروع کنید!
فلسفه مدیتیشن این است که با تمرکز کردن روی چیزی در لحظه حال، به ذهن آگاهی برسید. مثلا میتوانید برای انجام یک مدیتیشن ساده طی مراقبه تمرکزتان را به نفسهایتان بدهید. به این شکل که به آرامی نفس بکشید، هوا را به درون شکم خودتان بدهید و در عین حال به مسیری که هوا در بدنتان طی کرده توجه کنید. همینطور میتوانید به بالا و پایین رفتن شکمتان توجه کنید. در حین خروج هوا از شکمتان هم به همین شکل.
4_ تا زمانیکه خواستید ادامه بدهید
اوایل که شروع به انجام مدیتیشن میکنید ممکن است انجام آن برایتان کمی سخت باشد. بنابراین حتی اگر خواستید میتوانید هر بار بین 1 تا 5 دقیقه مراقبه را ادامه بدهید. اما بعد در دفعات بعدی به مرور زمانش را زیادتر کنید.
5_ مدیتیشن را تمام کنید
در نهایت به آرامی چشمانتان را باز کنید و حواستان را به این لحظه بیاورید.
کلام آخر
خب، در این مقاله بهشکل کاملا علمی و با استناد با منابع معتبر، در مورد خواص مدیتیشن صحبت کردیم. در آخر اگر به نظرتان مدیتیشن کردن واقعا میتواند روی جنبههای مختلف سلامتی ذهنی و بدنی شما تاثیر بگذارد و نمیدانید از کجا شروع کنید، پیشنهاد من دانلود اپلیکیشن آرامیاست.
با دانلود این برنامه علاوه بر تعداد زیادی مدیتیشن، میتوانید به ویدیوهای آموزشی و انیمیشنی هم دسترسی داشته باشید. در ضمن در صورتی که برای اولین بار آن را دانلود میکنید، یک اشتراک 7 روزه رایگان هم در اختیارتان قرار میگیرد.
منابع مقاله: این مقاله تماما از 2 مقاله علمی در سایت healthline و سایت liveanddare ترجمه شده.
سوالات متداول درباره فواید مدیتیشن
تا امروز تحقیقات علمی بیشتر از 30 مورد از فواید مدیتیشن را تایید کردهاند که مهمترین آنها عبارتند از: کاهش استرس، کاهش روند پیری ذهن، بهبود خواب، کاهش احتمال افسردگی، کمک به درمان افسردگی، افزایش تمرکز و توجه، افزایش مهارت ذهن آگاهی
مبحث چاکراها در واقع موضوعی است که توسط علم تایید نمیشود. در مدیتیشن ذهن آگاهی و تحقیقاتی که روی آن صورت گرفته تمرکز روی فوایدی است که مدیتیشن برای سلامت جسم و روان انسان دارد.
با توجه به اینکه انجام مدیتیشن کار سادهای است، خیر الزامی به شرکت در کلاسها نیست. اما با استفاده از اپلیکیشنهایی مثل اپلیکیشن مدیتیشن آرامیا میتوانید با سادگی و بازدهی بیشتری اقدام به مدیتیشن کنید.
۲۴ پاسخ
ممنون از مقاله خوبتون! به نظرتون اگر روزانه فقط چند دقیقه مدیتیشن کنیم، می تونه تاثیر زیادی روی بهبود ذهنی و جسمی بذاره؟
بله قطعا تاثیرگذار هستش
ممنون از مقاله شما! آیا فکر می کنید که مدیتیشن به طور مرتب می تونه باعث کاهش استرس در طولانی مدت بشه؟ چطور می تونیم بیشتر از این روش استفاده کنیم؟
بله قطعا اگر مدیتیشن رو منظم انجام بدین میتونه استرستون رو کاهش بده این مقاله می تونه بهتون کمک کنه آموزش مدیتیشن برای مبتدی ها! ۸ راه مدیتیشن ساده و مبتدی
سلام و خسته نباشید به نویسنده محترم. خیلی ممنون از مقاله تون که به این موضوع مهم پرداخته بودید. من مدتیه به فکر شروع مدیتیشن هستم ولی نمیدونم دقیقا باید انتظار چه چیزایی رو داشته باشم. مقاله تون به فواید مدیتیشن اشاره کرده بود ولی میخواستم بپرسم به صورت کلی، یک نفر با شروع تمرینات منظم مدیتیشن، چه تغییرات مثبتی رو میتونه توی زندگیش حس کنه؟ مثلا توی تمرکز یا ارامش روزمره؟ ممنون میشم راهنمایی کنید.
سلام و عرض ادب، سارا عزیز. خیلی ممنون از سوال خوب و اینکه به فکر شروع مدیتیشن هستید. این مسیر میتونه تغییرات مثبتی رو در ابعاد مختلف زندگیتون به همراه داشته باشه. از نظر علمی، تمرین منظم مدیتیشن میتونه به کاهش سطح هورمونهای استرس مثل کورتیزول کمک کنه و در نتیجه باعث افزایش آرامش و کاهش اضطراب روزمره بشه. همچنین، با تقویت قسمتهایی از مغز که مسئول توجه هستند، میتونه تمرکز رو بهبود ببخشه و توانایی حضور در لحظه حال رو افزایش بده. اینها جزء اولین فواید مدیتیشن هستند که بسیاری از افراد با تمرین مستمر تجربه میکنند.
ممنون از مقاله خوبتون که فواید مدیتیشن رو بررسی کرده بودید. من به جنبه های علمی این قضیه خیلی علاقه دارم. شنیدم که مدیتیشن میتونه ساختار مغز رو تغییر بده. میخواستم بپرسم در مورد فواید مدیتیشن برای مغز، تحقیقات جدید چی میگن؟ ایا واقعا میتونه به بهبود حافظه یا توانایی یادگیری کمک کنه؟ و این تغییرات چقدر پایدارن؟ مرسی از پاسخگوییتون.
با سلام و احترام، علیرضا عزیز. سپاس از علاقه تون به جنبه های علمی مدیتیشن و سوال خوبتون درباره تغییرات مغز. تحقیقات عصب شناسی شواهد قابل توجهی از فواید مدیتیشن برای مغز ارائه کرده اند. مطالعات نشان داده اند که تمرین منظم مدیتیشن میتونه باعث تغییراتی در ساختار و عملکرد بخشهایی از مغز بشه که نقش مهمی در عملکردهای شناختی و هیجانی دارند، مانند قشر پیش پیشانی (مرتبط با توجه و تصمیم گیری)، هیپوکامپ (مرتبط با حافظه و یادگیری) و آمیگدال (مرتبط با پردازش هیجانات).
در نتیجه این تغییرات، مدیتیشن میتونه به بهبود تمرکز، حافظه، توانایی یادگیری و مدیریت بهتر واکنشهای هیجانی منجر بشه. میزان و پایداری این فواید اغلب با تداوم و نظم در تمرین افزایش پیدا میکنه و تحقیقات جدید همچنان در حال کشف ابعاد بیشتری از این تأثیرات هستند.
با سلام و احترام. واقعا دستتون درد نکنه بابت این مقاله ارزشمند. من حدود یک ساله که به صورت منظم مدیتیشن میکنم و تمام فوایدی که توی مقاله گفتید رو با تمام وجود حس کردم. بخصوص توی مدیریت استرس و کاهش نشخوارهای فکری، مدیتیشن برای من معجزه کرده. خواستم فقط ازتون تشکر کنم که با زبان ساده و علمی، اهمیت این تمرین رو توضیح دادید. امیدوارم خیلیا با خوندن این مقاله تشویق بشن و شروع کنن.
درود و احترام، فاطمه محمدی عزیز. از پیام پرمهر و تجربه ارزشمندتون بسیار سپاسگزاریم. اینکه مدیتیشن تونسته به این شکل ملموس در مدیریت استرس و کاهش نشخوارهای فکری به شما کمک کنه، مصداق بارز فواید مدیتیشن است که در مقالات علمی هم به اونها اشاره میشه. تجربه شخصی شما تأییدی است بر اثرگذاری این تمرین بر آرامش روان و بهبود الگوهای فکری. ممنون که با به اشتراک گذاشتن تجربه تون، الهام بخش دیگران هم شدید.
خسته نباشید میگم بابت مقاله تون. در کل خوب بود که به مزایای مدیتیشن پرداختید. اما من خودم چند بار سعی کردم مدیتیشن کنم، خیلی سختم بود اروم بشینم و ذهنم مدام اینور اونور میرفت. اخرشم نتیجه ای نگرفتم و ولش کردم. حس میکنم اینهمه که میگن عالیه، شاید برای همه نباشه. ایا این طبیعیه که اولش خیلی سخت باشه و ادم نتونه فایده ای ببینه؟ کاش به چالشهای شروع مدیتیشن هم اشاره میکردید.
خسته نباشید، محسن عزیز. ممنون از اینکه تجربه و چالش تون رو با ما در میون گذاشتید. نکته ای که به اون اشاره کردید کاملاً طبیعی و رایج هست؛ مدیتیشن در ابتدا برای بسیاری از افراد دشواره و نیاز به تمرین و صبر داره. هدف در مدیتیشن اولیه، خالی کردن کامل ذهن نیست، بلکه آگاهی از افکاریه که میان و میرن و تلاش برای بازگرداندن ملایم توجه به نقطه تمرکز (مثلاً نفس). این فرآیند “بازگرداندن توجه” خودش تمرین اصلی و عامل ایجاد مزایای مدیتیشن در طول زمانه. ناامید نشید؛ با استمرار در زمانهای کوتاه (حتی ۵-۱۰ دقیقه در روز) و شاید امتحان کردن تکنیکهای مختلف مدیتیشن، میتونید به مرور این مهارت رو توسعه بدید و فوایدش رو تجربه کنید.
۵.
سلام وقتتون بخیر. ممنون از اطلاعاتی که به اشتراک گذاشتید. سوال من اینه که یک نفر چقدر باید مدیتیشن رو ادامه بده تا بتونه فوایدش رو به صورت ملموس توی زندگیش حس کنه؟ ایا با چند روز یا چند هفته تمرین هم میشه تفاوتی رو دید؟ یا باید ماهها یا سالها مداومت داشت تا نتایج اصلی ظاهر بشن؟ ممنون میشم اگه یه بازه زمانی تقریبی بگید.
سلام وقتتون بخیر، جواد قاسم زاده عزیز. سوال شما درباره زمان لازم برای مشاهده فواید مدیتیشن، یک سوال پرتکراره. از نظر علمی، برخی تغییرات ظریف مانند کاهش لحظه ای استرس یا افزایش آگاهی در لحظه، ممکنه نسبتاً زود (مثلاً پس از چند هفته تمرین منظم) احساس بشن. اما برای مشاهده خواص مدیتیشن عمیق تر و پایدارتر مانند تغییرات ساختاری در مغز، کاهش قابل توجه اضطراب مزمن، یا بهبود پایدار تمرکز، معمولاً نیاز به تمرین منظم و مستمر برای چندین ماه یا حتی سال هست. مدیتیشن مثل یادگیری یک مهارت جدیده که نیاز به تکرار برای تقویت عضلات ذهنی داره.
سلام. خیلی استفاده کردم از مقاله تون. واقعا ممنون. من فکر میکنم یکی از مهمترین فواید مدیتیشن که شاید کمتر بهش پرداخته میشه، کمک به مدیریت احساسات منفی مثل خشم یا ناراحتیه. ایا تکنیک خاصی توی مدیتیشن وجود داره که بیشتر روی تنظیم هیجانات تمرکز کنه؟ یا همه روشهای مدیتیشن برای این هدف هم موثرن؟ ممنون میشم اگه راهنمایی کنید.
سلام، امیرحسین عزیز. خیلی ممنون از نکته ارزشمند شما. بله، مدیریت احساسات منفی یکی از فواید مدیتیشن بسیار مهم و مورد تأکید در رویکردهای مدرن مبتنی بر ذهن آگاهی است. تکنیکهای مدیتیشن ذهن آگاهی (Mindfulness Meditation) به طور خاص بر مشاهده احساسات بدون قضاوت، پذیرش اونها همونطور که هستند، و واکنش نشان ندادن خودکار به اونها تمرکز دارند. این تمرین به افراد کمک میکنه فاصله سالم تری با هیجاناتشون پیدا کنند و به جای غرق شدن در خشم یا ناراحتی، با آگاهی بیشتری به اونها پاسخ بدن. تکنیکهای توسعه شفقت و مهربانی هم میتونن در این زمینه بسیار مؤثر باشند.
با سلام. مقاله تون رو خوندم و مفید بود. فقط یه سوال کوتاه داشتم. ایا مدیتیشن میتونه روی سلامت جسمی هم تاثیر مستقیم داشته باشه؟ مثلا فشار خون رو پایین بیاره یا به کاهش دردهای مزمن کمک کنه؟ یا فقط تاثیرش در حد ارامش روانه؟ ممنون.
با سلام، ناصر عزیز. ممنون از سوال مشخص شما. از نظر علمی، تاثیر مدیتیشن بر سلامت جسمی معمولاً به صورت غیر مستقیم و عمدتاً از طریق کاهش استرس و تأثیرات مرتبط با اون رخ میده. تحقیقات نشان داده اند که مدیتیشن منظم میتونه به کاهش فشار خون در افراد با فشار خون بالا، بهبود کیفیت خواب، و کاهش شدت دردهای مزمن (بخصوص دردهایی که با عوامل روانی مرتبطند) کمک کنه. این اثرات بیشتر ناشی از تأثیر مدیتیشن بر سیستم عصبی و هورمونهای مرتبط با استرس هست، نه یک درمان مستقیم برای بیماریهای جسمی خاص.
درود بر شما نویسنده گرامی. ممنون از مقاله خوبتون درباره خواص مدیتیشن. من راستش تمرین میکنم ولی نامنظمه. گاهی یک هفته هر روز انجام میدم و گاهی دو سه هفته سراغش نمیرم. میخواستم بپرسم ایا این تمرین نامنظم هم فوایدی داره؟ یا برای اینکه واقعا خواص مدیتیشن رو ببینیم، حتما باید خیلی منظم و مستمر تمرین کنیم؟ ایا کیفیت مهمتره یا کمیت و تداوم؟
درود بر شما، فریدون اکبری عزیز. ممنون از اینکه تجربه تون رو به اشتراک گذاشتید و سوال مهمی درباره تداوم تمرین مطرح کردید. هرچند که حتی یک جلسه مدیتیشن کوتاه هم میتونه اثرات مثبتی مانند کاهش لحظه ای استرس یا آرامش موقت داشته باشه، اما برای دستیابی به خواص مدیتیشن عمیق و پایدار (مثل تغییر در الگوهای فکری، افزایش قابل توجه تمرکز در طول روز، یا تغییرات ساختاری در مغز) تداوم و نظم در تمرین بسیار حیاتی تر از شدت یا طول هر جلسه به تنهایی است. مدیتیشن مثل ورزش کردن برای عضلات ذهنیه؛ تمرین منظم و پیوسته، حتی برای مدت زمانهای کوتاه، بهتر از تمرینات طولانی و نامنظم نتیجه میده و باعث میشه این فواید در زندگی روزمره شما پایدار بشن.
سلام. خیلی ممنون از مقاله جامع تون. یه سوالی که همیشه ذهن منو درگیر کرده اینه که مدیتیشن چه فرقی با صرفا استراحت کردن یا مثلا گوش دادن به موسیقی ارامش بخش یا قدم زدن توی طبیعت داره؟ ایا مزایای مدیتیشن منحصر به فردی وجود داره که با این فعالیتها قابل مقایسه نباشه؟ یا همشون در نهایت اثرات مشابهی دارن روی ارامش روان؟ ممنون میشم توضیح بدید.
سلام، مریم عزیز. خیلی ممنون از سوال تفکر برانگیز شما. این مقایسه برای درک بهتر خاصیت مدیتیشن مهمه. در حالی که استراحت، موسیقی آرامش بخش و قدم زدن در طبیعت هم همگی به کاهش استرس و ایجاد حس خوب کمک میکنند، تفاوت اصلی مدیتیشن (بخصوص ذهن آگاهی) در “تمرین فعالانه توجه و آگاهی” است. در مدیتیشن، شما به صورت هدفمند یاد میگیرید که توجهتون رو هدایت کنید (مثلاً به نفس)، از افکار و احساساتی که میان آگاه بشید بدون اینکه اسیرشون بشید، و با اونها رابطه متفاوتی برقرار کنید. این تمرین ذهنی هدفمند، منجر به مزایای مدیتیشن منحصر به فردی مانند افزایش آگاهی نسبت به افکار (meta-cognition)، بهبود پایدارتر توانایی تمرکز، و توانایی واکنش آگاهانه تر به جای صرفاً واکنش نشان دادن در مواجهه با چالشها میشه، که فراتر از صرفاً احساس آرامش موقت است.
سلام و وقت بخیر. خیلی ممنون از مقاله خوبتون درباره فواید مدیتیشن. من مدت هاست با منفی نگری و تمرکز روی نداشته هام درگیرم. انگار همیشه نیمه خالی لیوان رو میبینم و یادم میره چقدر چیزای خوب توی زندگیم دارم. این حس واقعا انرژی منو میگیره و باعث میشه کمتر از زندگیم لذت ببرم. دنبال یه راهکارم که بتونم نگاهم رو عوض کنم و بیشتر قدردان چیزایی که دارم باشم. ایا مدیتیشن میتونه توی این زمینه کمکی کنه؟
درود بر شما، مهدی عزیز. خیلی ممنون از اینکه با صداقت دغدغه مهم و قابل درک تون رو با ما در میون گذاشتید. مبارزه با منفی نگری و تلاش برای دیدن نیمه پر لیوان و قدردانی از داشته ها، هدفی بسیار ارزشمند برای بهبود کیفیت زندگیه و خوشبختانه ابزارهای مؤثری برای دستیابی به اون وجود داره. مدیتیشن، همانطور که در مقاله اشاره شد، فواید گسترده ای برای سلامت روان داره و شاخه های مختلفی داره که هر کدوم بر جنبه خاصی تمرکز میکنند. برای کمک به تغییر نگاهتون و تقویت حس قدردانی و مثبت نگری که به دنبالش هستید، پیشنهاد میکنیم حتماً مقاله مدیتیشن شکرگزاری رو در سایت مطالعه بفرمایید. این نوع از مدیتیشن به طور خاص طراحی شده تا به شما کمک کنه توجهتون رو آگاهانه به سمت نعمتهای کوچیک و بزرگ زندگیتون هدایت کنید و حس عمیقتری از قدردانی و رضایت رو در خودتون پرورش بدید. امیدواریم این مقاله و تمرین مربوط به اون براتون راهگشا و مفید باشه.