در هفته هفتم بارداری جنین به اندازه یک نخود شده است اما همین نخود اکنون دارای جوانه‌های دست، پا، چشم، گوش، بینی، زبان، پلک و نوک سینه بوده، رشد ریه‌ها، مری، اعصاب، روده و سلول‌های مغزی خود را آغاز می‌کند، از طریق کبد گلبول قرمز تولید می‌کند و کلیه‌ها را برای تولید ادرار آماده می‌کند. در بارداری هفته هفتم با بیشتر شدن ترشح هورمون‌های بارداری علائم مادر نیز تشدید می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- تکرر ادرار
- خستگی
- تغییرات سینه
- ویار و تنفر غذایی
- گرفتگی عضلات
- لکه بینی
- نفخ شکم
- سوزش سر معده
- نوسانات خلقی
- گرگرفتگی
- و…
وضعیت جنین در هفته هفتم بارداری
جنین در هفته هفتم بارداری اندازه یک نخود است که از سر تا ته بدنش 1 سانتی‌متر و وزن او نیم گرم است. اندام‌های داخلی و خارجی بدن در بارداری هفته هفتم به سرعت در حال رشد هستند و به طور کلی می‌توان وضعیت جنین در هفته هفتم بارداری را این‌گونه توصیف کرد:
- چشم‌ها، دهان، گوش‌ها و سوراخ بینی که از هفته قبل شروع به رشد کرده بودند، نمایان تر می‌شوند.
- مری که مسئول انتقال غذا است شروع به رشد می‌کند.
- ریه‌ها رشد خود را آغاز می‌کنند.
- سر و مغز جنین با سرعت بیشتری از سایر اندام‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.
- قلب با رشد بطن‌ها و دریچه‌ها کامل‌تر می‌شود.
- جوانه‌های دست‌ها و پاها بلندتر می‌شوند.
- اعصاب در بخش فوقانی بدن شروع به ایجاد می‌کنند.
- کیسه زرده هم‌زمان با تحویل دادن وظیفه تغذیه نوزاد به جفت، کوچک‌تر می‌شود.
- بند ناف ایجاد شده و وظیفه انتقال اکسیژن و مواد غذایی و دفع مواد زائد را بر عهده می‌گیرد.
- پلک‌ها و زبان تشکیل می‌شوند.
- بخش‌های اصلی چشم مانند شبکیه، عنبیه، قرنیه و مردمک ایجاد می‌شوند.
- کبد به تولید گلبول قرمز می‌پردازد و با تولید گلبول قرمز گروه خونی جنین مشخص می‌شود.
- بخشی از روده ایجاد می‌شود.
- نیمکره‌های مغز به سرعت رشد می‌کنند و در هر دقیقه 100 سلول مغزی ایجاد می‌شود.
- کلیه‌ها در جایگاه اصلی خود قرار گرفته و دو مرحله از رشد خود را طی کرده‌اند.
- جوانه‌های نوک سینه ایجاد می‌شوند.
وضعیت قلب جنین در هفته هفتم بارداری
ساختار قلب جنین در هفته هفتم بارداری هنوز کامل نشده است و وظیفه‌ای برای پمپاژ خون ندارد. قلب جنین در هفته هفتم بارداری بین 90 تا 110 بار در دقیقه تپش دارد و پزشک می‌تواند از طریق سونوگرافی واژینال صدای قلب جنین را بشنود و تعداد تپش‌های آن را برای بررسی سلامت و کنترل تکامل جنین در نظر بگیرد. اگر در هفته هفتم بارداری صدای قلب جنین شنیده نشود یا تعداد تپش‌های آن بسیار پایین‌تر از حد طبیعی باشد، پزشک سه سونوگرافی در سه هفته متوالی تجویز می‌کند، اگر در سونوگرافی‌های بعدی نیز صدای تپش قلب جنین شنیده نشود، ریسک سقط جنین بالا است.
- بیشتر بخوانید: هفته اول بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته چهارم بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته هشتم بارداری
- بیشتر بخوانید: هفته نهم بارداری
علائم مادر در هفته هفتم بارداری
میزان شدت، مدت و فراوانی علائم در هفته هفتم بارداری متفاوت است و نمی‌توان علائم بارداری یک مادر را با دیگری و حتی با بارداری‌های پیشین خودش مقایسه کرد. برخی علائم رایج در هفته هفتم بارداری عبارت‌اند از:
- حالت تهوع و استفراغ: اغلب به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد شده و به دلیل حساسیت بویایی یا تنفر غذایی تشدید می‌شود.
- تکرر ادرار: در اثر افزایش مایعات بدن و فشار ناشی از بزرگ شدن رحم در حفره شکمی
- خستگی مزمن: در اثر عواملی مانند تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون بدن و فعالیت بیشتر اندام‌های داخلی
- تغییرات سینه: مانند بزرگ شدن، حساسیت به لمس و فشار، نمایان شدن رگ‌های خونی و افزایش تعداد برآمدگی‌های نوک سینه
- گرفتگی عضلات: گرفتن عضلات شکم، لگن، کمر و پاها در اثر بزرگ شدن رحم
- لکه بینی: ممکن است علل مختلفی مانند پاره شدن رگ‌های خونی دهانه رحم، تغییرات هورمونی و… داشته باشد.
- نفخ شکم: در اثر تغییرات هورمونی و احتباس مایعات در بدن
- سوزش سر معده: در اثر تغییرات هورمونی، دریچه‌های بدن استحکام خود را از دست می‌دهند. با شل شدن دریچه مری به معده، ممکن است گاهی اسید معده وارد مری شده و احساس سوزش سر معده ایجاد کند.
- مشکلات گوارشی: مانند تهوع، استفراغ، یبوست و…
- نوسانات خلقی: به دلیل تغییرات هورمونی و تجربه علائم بارداری مختلف
- گرگرفتگی: احساس گرما و سرما به صورت نوسانی و تغییر پی در پی
- ویار غذایی و تنفر از برخی غذاها
- بیشتر شدن بزاق دهان
- خشک شدن پوست و بیشتر شدن آکنه
تغییرات بدن در بارداری هفته هفتم
از آنجا که جنین در هفته هفتم بارداری اندازه یک نخود است، پس انتظار نمی‌رود که شما تغییراتی در اندازه شکم خود احساس کنید. برخی مادران ممکن است در هفته هفتم بارداری احساس کنند زیر شکمشان ورم کرده است یا کمر شلوارهایشان برایشان تنگ شده است؛ علت این اتفاق قطعا بزرگ شدن جنین نیست. تغییرات هورمونی موجب ضخیم شدن دیواره رحم و احتباس مایعات در بارداری هفته هفتم می‌شوند که نتیجه آن به صورت نفخ شکم و ورم کردن ظاهر می‌شود.
تهوع و ویار در هفته هفتم بارداری و رفع آن
تهوع صبحگاهی رایج‌ترین علامت در دوران بارداری است که حدود 70 تا 80 درصد مادرها تجربه می‌کنند و برخلاف نام آن در هر ساعت از شبانه روز ممکن است به سراغ مادر بیاید. مهم‌ترین عامل ایجاد حالت تهوع، تغییرات هورمونی بدن، خصوصا هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است. تغییرات هورمونی در هفته هفتم بارداری علاوه بر تهوع، منجر به ایجاد ویار یا تنفر غذایی نیز می‌شود. مادر ممکن است در دوران بارداری خود نسبت به خوردن برخی مواد غذایی ویار و علاقه بسیار پیدا کند و از طرف دیگر نسبت به برخی دیگر از مواد غذایی تنفر پیدا کند که این تنفر می‌تواند خود منجر به ایجاد یا تشدید حالت تهوع شود.
یکی دیگر از علل ایجاد حالت تهوع در هفته هفتم بارداری، حساسیت نسبت به بو است. حس بویایی مادر در هفته هفتم بارداری تقویت می‌شود و نسبت به برخی بوها حساسیت نشان می‌دهد. در بارداری هفته هفتم ممکن است مادر از بوهایی که قبلا متوجه آن‌ها نمی‌شده است یا حتی آن‌ها را دوست داشته است نیز دچار حالت تهوع شود. حالت تهوع در برخی مادرها تا پایان دوران بارداری وجود دارد اما اغلب پس از پایان سه ماهه اول به اتمام می‌رسد. (منبع)
برای کاهش حالت تهوع خود در هفته هفتم بارداری می‌توانید توصیه‌های زیر را امتحان کنید:
- تعداد وعده‌های غذایی خود را بیشتر و حجم غذای هر وعده را کم کنید.
- می‌توانید بعد از بیدار شدن از خواب کراکر مصرف کنید.
- تا حد امکان از غذاهای چرب و پر ادویه دوری کنید.
- بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید و سعی کنید کمی فعالیت بدنی داشته باشید.
- از استشمام بوهای تند یا بوهایی که برای شما تهوع آور است دوری کنید.
- مایعات بیشتر بنوشید.
- زنجبیل و لیمو ممکن است کمک کننده باشند.
- بیشتر بخوانید: علائم بارداری
- بیشتر بخوانید: بارداری دوم
- بیشتر بخوانید: بارداری بالای 40 سال
- بیشتر بخوانید: هفته ششم باردار
- بیشتر بخوانید: انواع مکمل بارداری
دردهای زیر شکم در هفته هفتم بارداری
با رشد و بزرگ‌تر شدن جنین، رحم نیز بزرگ‌تر می‌شود تا بتواند فضای مناسب برای رشد جنین را فراهم کند. طبیعی است که با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری به کمر، لگن، پاها و شکم وارد می‌شود به همین دلیل تجربه انقباضات عضلاتی در هفته هفتم بارداری کاملا طبیعی است.
با بزرگ شدن رحم شما ممکن است دردها و انقباضاتی مانند دوران پریود خود تجربه کنید اما اغلب این دردها طبیعی است و به ندرت ممکن است نشانه ضایعات تخمدانی یا بارداری خارج از رحمی (لانه گزینی تخمک در لوله فالوپ) باشد. در صورتی که شدت درد شما زیاد بود یا با خونریزی همراه شد، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید تا معاینات لازم را جهت بررسی سلامت جنین انجام دهد.
لکه بینی در هفته هفتم بارداری
لکه بینی هفته هفتم بارداری در میان 20 تا 25 درصد مادران مشترک است. لکه بینی در هفته هفتم بارداری ممکن است ناشی از نوسانات هورمونی یا پاره شدن رگ‌های خونی دهانه رحم به دلیل فشار وارده بر آن‌ها باشد که در این صورت کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی نیست؛ اما گاهی ممکن است شدت خونریزی زیاد شده و همراه با درد باشد که احتمال سقط جنین یا بارداری خارج از رحم را به ذهن می‌آورد. در صورت تجربه لکه بینی در هفته هفتم بارداری به هیچ وجه از تامپون استفاده نکنید و حتما علائم را با پزشک خود در میان بگذارید.
تغذیه در هفته هفتم بارداری
رژیم غذایی متعادل رژیمی است که حاوی انواع ریزمغذی‌ها مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و عناصر کمیاب و انواع درشت مغذی‌ها مانند کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها به میزان نیاز بدن باشد؛ نه کمتر و نه بیشتر. نکته مهم در تغذیه بارداری این است که به حرف دیگران که می‌گویند باید به اندازه دو نفر غذا بخورید توجه نکنید. در نظر داشته باشید که اضافه وزن در دوران بارداری طبیعی و ضروری است اما اضافه وزن بیش از حد ریسک ابتلا به دیابت بارداری و فشار خون را بیشتر می‌کند. برخی نکات تغذیه‌ای برای هفته هفتم بارداری عبارت‌اند از:
1_ آهن
همان‌طور که بیان شد در هفته هفتم بارداری کبد به تولید گلبول قرمز مشغول است و نیاز بسیار زیادی به آهن دارد. مهم‌ترین منبع تامین آهن بدن تغذیه است. سعی کنید تا حد امکان غذاهای حاوی آهن را در برنامه غذایی خود بگنجانید که برخی از این منابع غذایی عبارت‌اند از:
- لوبیا
- اسفناج
- گوشت قرمز
- کشمش
- مغزیجات
- مرغ
- غذاهای دریایی فاقد جیوه
- غلات صبحانه
- نان
- میوه خشک
- و…
2_ ویتامین C
ویتامین C در منابع غذایی بسیاری وجود دارد و مصرف آن در هفته هفتم بارداری به جذب بیشتر و بهتر آهن در بدن کمک می‌کند. برخی منابع غذایی حاوی ویتامین C عبارت‌اند از:
- پرتغال
- نارنگی
- لیمو ترش
- نارنج
- کلم بروکلی
- سیب
- توت فرنگی
- فلفل دلمه‌ای
- گوجه فرنگی
- و…
3_ کلسیم
مصرف کلسیم به مادر برای حفظ استحکام استخوان‌ها، دندان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند و به جنین نیز در تشکیل و رشد استخوان‌ها، غضروف‌ها و سایر اندام‌های داخلی بدن کمک می‌کند. برخی منابع غذایی حاوی کلسیم و مجاز در هفته هفتم بارداری عبارت‌اند از:
- شیر پاستوریزه
- ماست پاستوریزه
- کشک پاستوریزه
- پنیر سفت (پنیر نرم اغلب از شیر غیر پاستوریزه تولید می‌شود و احتمال ایجاد مسمومیت دارد)
- و…
4_ مولتی ویتامین
مولتی ویتامین‌های دوران بارداری قرص‌هایی هستند که دارای مجموعه کاملی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی موردنیاز بدن بوده و متناسب با نیازهای خاص بدن مادر در قبل از بارداری، حین بارداری و دوران شیردهی تولید شده‌اند. پزشک متخصص ممکن است در معاینه اول مصرف مولتی ویتامین بارداری را به مادر توصیه کند یا مادر می‌تواند مصرف آن را قبل از بارداری و هم‌زمان با اقدام برای بارداری آغاز کند. نتایج یک مطالعه مشاهده‌ای نشان داده است که مصرف مکمل ویتامین‌های دوران بارداری خطر زایمان زودرس و پره اکلامپسی را کاهش می‌دهد. (منبع)
- بیشتر بخوانید: تغذیه ماه اول بارداری تا زایمان
- بیشتر بخوانید: ویتامین ث بارداری
- بیشتر بخوانید: مصرف ویتامین در بارداری
- بیشتر بخوانید: ویتامین آ بارداری
- بیشتر بخوانید: مکمل بارداری
اندازه ساک حاملگی در هفته هفتم بارداری
ساک حاملگی فضای کیسه مانندی است که جنین را در مایع آمنیوتیک نگه می‌دارد تا بتواند در محیطی مناسب، به رشد و تحول خود ادامه دهد. ساک حاملگی که به آن کیسه جنینی نیز می‌گویند، حدود 5 تا 7 هفته پس از آخرین دوره پریود در رحم شکل می‌گیرد و از هفته‌های 4 یا 5 بارداری به صورت یک فضای تیره با حاشیه سفید در سونوگرافی واژینال دیده می‌شود. با گذشت هفته‌های بارداری و بزرگ‌تر شدن جنین، از طریق سونوگرافی شکمی نیز می‌توانید ساک حاملگی را ببینید.
ساک حاملگی که فضایی برای نگهداری از جنین، کیسه زرده و مایع آمنیوتیک است، مسئولیت تغذیه و محافظت از جنین تا ایجاد ساختارهای پیچیده‌تر را بر عهده دارد. ساک حاملگی معمولا اولین نشانه بارداری است و زمانی دیده می‌شود که میزان HCG یا همان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ باشد. از آنجایی که هر روز یک میلی‌متر به اندازه ساک بارداری اضافه می‌شود، پزشکان با توجه به اندازه کیسه جنینی سن بارداری را تخمین می‌زنند. اندازه ساک جنینی در هفته هفتم بارداری بین 18 تا 24 میلی‌متر و اندازه جنین حدود 10 میلی‌متر، یعنی کوچک‌تر از کیسه جنینی است.
سونوگرافی در هفته هفتم بارداری
سونوگرافی در هفته هفتم بارداری ممکن است به صورت شکمی یا برای دقت بیشتر به صورت واژینال انجام شود. اغلب پزشکان هفته هفتم بارداری را مناسب‌ترین زمان برای سونوگرافی می‌دانند؛ زیرا:
- صدای قلب جنین شنیده می‌شود.
- پزشک می‌تواند سن بارداری را تخمین بزند.
- پزشک می‌تواند شرایط رشدی و سلامت جنین را ارزیابی کند.
- در هفته هفتم بارداری جنین به راحتی در ساک بارداری قابل مشاهده است.
- بیشتر بخوانید: بهترین ساعت خوابیدن و بیدار شدن
- بیشتر بخوانید: فواید و عوارض ریلکسیشن
- بیشتر بخوانید: درمان کابوس
خود مراقبتی هفته هفتم بارداری
هفته هفتم بارداری در ماه دوم بارداری و در نتیجه در سه ماهه اول بارداری قرار دارد. همان‌طور که می‌دانید سه ماهه اول بارداری دوره‌ای است که در آن علائم بارداری با بیشتر شدن هورمون‌های بارداری تشدید می‌شوند، کیفیت زندگی مادر تحت تاثیر شدت، مدت و فراوانی علائم بارداری مختلف قرار می‌گیرد، جنین در مراحل اولیه رشد خود قرار دارد و همواره ریسک سقط جنین وجود دارد به همین دلیل شما باید بیش از پیش به سبک زندگی خود اهمیت دهید تا بتوانید از خود و جنین مراقبت کنید. برخی نکات مفید خود مراقبتی بارداری هفته هفتم عبارت‌اند از:
- یک رژیم غذایی متعادل و سالم در دوران بارداری داشته باشید. اگر ویار خوردن غذاهای ناسالم داشتید، میزان مصرف آن‌ها را کنترل کنید.
- از نوشیدن الکل و مصرف سیگار و مواد مخدر جدا خودداری کنید.
- روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی و ورزش ملایم داشته باشید تا علاوه بر حفظ سوخت و ساز بدن، انرژی بیشتری در طی روز داشته باشید. برای داشتن تمرینات بدنی ملایم در کنار تمرینات مدیتیشن و ذهن آگاهی می‌توانید یوگا بارداری را انتخاب کنید.
- از مصرف وسایل آرایشی و بهداشتی جدید یا قوی خودداری کنید و برای مقابله با خشکی پوست، لکه‌های پوستی و آکنه، روزی چند بار صورت خود را با شوینده‌های ملایم بشویید، از آبرسان‌ها و نرم‌کننده‌های مرغوب استفاده کنید و هنگام بیرون رفتن حتما ضد آفتاب مصرف کنید.
- برای مقابله با خستگی سعی کنید از انجام فعالیت‌های سنگین و طولانی خودداری کنید، انجام کارها را به چند بازه کوتاه تقسیم کنید و تایمی را به استراحت و حتی چرت زدن در روز اختصاص دهید.
- برای جلوگیری از نفخ کردن و سوزش سر معده، وعده‌های غذایی خود را بیشتر و حجم غذای هر وعده را کم کنید، از خوردن غذاهای چرب و پر ادویه خودداری کرده و بلافاصله بعد از مصرف غذا دراز نکشید.
- روتین مناسبی برای دریافت خواب کافی و باکیفیت داشته باشید. برای مثال در ساعت معینی به خواب رفته و از خواب بیدار شوید، قبل از خواب دقایقی مطالعه کنید، حداقل یک ساعت قبل از خواب استفاده از نمایشگرها مانند تلفن همراه را قطع کنید، موزیک گوش کنید و…
- زمانی را به تفریح، وقت گذرانی با دوستان یا اعضای خانواده و انجام امور مورد علاقه خود مانند کتاب خواندن، فیلم دیدن، صحبت کردن، پیاده روی و… اختصاص دهید.
- علائم، احساسات، افکار و نیازهای خود را با همسرتان در میان بگذارید تا این دوره را با او شریک شوید و از حمایت عاطفی همسرتان برخوردار شوید.
- راه‌های مدیریت استرس را برای کاهش استرس و اضطراب خود در دوران بارداری بیاموزید. برای مثال می‌توانید از تمرینات مدیتیشن و ذهن آگاهی استفاده کنید، افکار و نگرانی‌های خود را نوشته و به آن‌ها بپردازید، با نزدیکان خود درد دل کنید، در دوره‌های آموزش مهارت مدیریت استرس شرکت کنید، با روانشناس صحبت کنید و…
شما می‌توانید با دانلود اپلیکیشن آرامیا، در هر زمان و مکانی به انواع تمرینات، مقالات، صوت‌ها و ویدیوهای مدیتیشن دسترسی پیدا کنید.
- راه‌های ابتلا به عفونت را کنترل کنید برای مثال از افراد بیمار دوری کنید، نظافت حیوان خانگی خود را به دیگران بسپارید، نظافت شخصی خود را رعایت کنید و…
- با مشورت و تجویز پزشک مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌های بارداری را مصرف کنید.
- با مصرف زیاد مایعات و مواد غذایی حاوی فیبر از بروز یبوست جلوگیری کنید.
- برای کاهش تکرر ادرار و مشکل خواب، مصرف مایعات در ساعات پایانی روز را کاهش دهید.
- بیشتر بخوانید: رابطه بی خوابی و ضربان قلب بالا
- بیشتر بخوانید: بی خوابی و فشار خون
- بیشتر بخوانید: بی‌خوابی بارداری، دلایل و درمان
زمان مراجعه به پزشک در هفته هفتم بارداری
تغییرات هورمونی در سه ماهه اول بارداری منجر به تغییرات بسیار و بروز علائم مختلف می‌شود که ممکن است برای بسیاری از مادران، خصوصا در بارداری اول که آشنایی قبلی وجود ندارد، نگران کننده باشد. از طرف دیگر در سه ماهه اول بارداری ریسک سقط جنین بیشتر از 6 ماه آینده است پس بهتر است در صورت مشاهده علائم نگران کننده و جدید پزشک خود را مطلع کنید تا او تصمیم بگیر که نیاز به پیگیری هست یا خیر. برخی علائم نگران کننده که باید جدی گرفته شوند عبارت‌اند از:
- سردرد شدید
- تاری دید
- ورم شدید دست‌ها و پاها
- سوزش ادرار
- تب
- خونریزی واژینال یا لکه بینی
- خروج بافت یا مایع از واژن
- انقباض شدید پایین شکم
- درد شدید یا حساسیت در ناحیۀ شکم یا لگن
- نبض ضعیف، تپش قلب یا غش
- درد شانه‌ها
- بیشتر بخوانید: بارداری بعد از سقط
کلام آخر
هفته هفتم بارداری تقریبا میانه راه سه ماهه اول بارداری است و احتمالا شما در این هفته‌ها بیشتر علائم بارداری را تجربه کرده و بیشتر احساس باردار بودن می‌کنید. سعی کنید با کسب آگاهی از تغییرات بدن خود، رشد جنین و علائم مختلف در طی هفته‌ها در کنار خود مراقبتی، به گذراندن راحت‌تر این دوران کمک کنید.
